Сайма – санама, исәпләмә.
Гъәһеднамә – килешү язуы.
Ниһанда – яшерен җирдә, аулакта.
Вакъты форсатда – форсатлы вакытта, җайлы вакытта.
Карыгач – картайгач.
Көсүф алмыштый көрсәтдә – каты суыктан кояш тотылган кебек (тоныкланып, нурсызланып) калганда.
Бәгъидә абыстаем – ерактагы абыстаем.
Вакъты хушами – бәхетле вакытымны.
Сәрбагъ – бакчалар «башлыгы»: бакчалар бакчасы, иң яхшы бакча.
Дидар – күрешү, очрашу.
Фиракъеңдин – аерылудан, аерым торудан; синнән башка торудан.
Оемай – йокламый.
Гамгин – гамьле, моңлы, кайгылы.
Кыйлма г[е]рифтар – дучар кылма.
Гъәрибләр – монда: кимсетелгәннәр, өлешсезләнгәннәр.
Сәнең һиҗреңдә әфкяр – синнән аерылуны фикерләүдә.
Фәрагъәт берлә – тынычлык, гамьсезлек белән.
Канилә (каны илә) – каны белән.
Йийәргә – ашарга.
Дидар – күрешү, очрашу.
Мөнәүүәр – нурлы, якты, балкып торган.
Гирйан – елаучы, күз яше түгүче.
Хәрәм – тыелган нәрсә; гаиләдә ят кешеләр өчен тыелган урын (хатын-кыз өчен билгеләнгән урын, бүлмә).
Илкем – кулым.
Ләтыйфә – гүзәл, күркәм, нәфис.
Кәмаляти – камиллекне.
Айати – аятьләрне (догаларны).
Ләбең – иренең.
Гъөнчә – чәчәк бөресе.
Фәһм (фәһем) – аң, аңлау, төшенү.
Мәкалят – мәкаләләр; бу очракта: сөйләр сүзләр.
Хыйаляти – хыялыйларча.
Күрәчәк – күргәч.
Рәүнәкъ – яктылык, нур.
Ригайәти – ригайәтне: олылауны, игътибарны.
Идеп фазли гъинайәти – фазыйльлекне (өстенлекне, камиллекне) бүләк итеп.
Мөдәүвирсез бигайәти – бик тә туры карый торган.
Һилялә охшашы вара – айга охшашлыгы бар.
Биңзәр… айа – айга… охшаш.
Сайа – саный.
Көнәш кеби шәрайати – шартлары (сыйфатлары) кояш шикелле.
Бакылыр – багылыр: төбәлер, карар.
Кидәрер һәм бу сагъәти – бу сәгатьләрдә һәм җуяр (шунда ук юкка чыгар да).
Къамәтең хубий – буй-сының гүзәл.
Хуби (хубы) – яхшысы, әйбәте, матуры.
Тугаймусың күби – күпләп, күп булып туганмысың.
Бу галәм бәрчидә нәбат – бу галәм яшеллек (гөл-чәчәк?) белән тулы.
Вә илля соңрада һәйэат – әмма соңында үкенеч.
Зикер әйләү – искә төшерү, кабатлау, гел истә тоту.
Катасың – катысың.
Чәнди – монда: моның кадәре, моның тикле.
Сафалар – рәхәтләр.
Тәәссефтин – үкенечтән.
Хун-хар – канечәр.
Зәнки – тупас, кырыс, мәрхәмәтсез.
Хар булу – хур булу.
Кусайде – куса иде.
Күрсәтсәйде – күрсәтсә иде.
Җәмалең – матурлыгың, гүзәллегең.
Күксиңә – күкрәгеңә, түшеңә.
Тәваззигълык итәнләрең йөз анча – йөзләрчә түбәнчелек итүләрен.
Михе әлимтик – кайгы кадагы шикелле.
Агыз-йары тоелсайде хәмимтик – авыз тарафы тоелса иде тирләгән кебек.
Баде сәмумтик – сәмум җиле шикелле.
Мумтик – мум шикелле, балавыз шикелле.
Моктандырсайде – интектерсә иде.
Дәмләр – вакытлар; сулышлар.
Читать дальше