Нә дөньясы, нәдер динлек – ни дөньясы (байлыгы) юк, нәрсәсе дин өчен (бар)?
Шинлек – кимлек, түбән төшү.
Имрәти Нуха – Нухның хатыны.
Пылута – плута (плутовка): алдакчы, мәкерле.
Әфзале нисани – хатыннарның иң яхшысы.
Бедняшка – бедняжка (русча): мескенкәй.
Йоклашка – йоклый ашка.
Күгән – көйгән.
Пудаука – пудовка: бер пот ашлык сыя торган зур чиләк (үлчәү итеп кулланылган).
Ылаука – ләүкә (лавка).
Мәхбүб – сөйкемле.
Сәнлә (сәнең илә) – синең белән.
Кәлям – сүз, сөйләм.
Тирдең – тидердең.
Бик дилем (бик тәлим) – бик күп.
Сийакың – тәртибең, әдәбең, манераң, монда: кыяфәтең.
Ләбләреңдин сурып үбеп – иреннәреңнән суырып үбеп.
Һилялә охшар – яңа туган айга охшар.
Йенҗүйә биңзәр – энҗегә охшар.
Фазле берлән – рәхмәте, мәрхәмәте белән.
Нәзар кыйлсам – карасам.
Ике садрең – ике күкрәгең.
Хезмәт кыйлып йөрем – хезмәт кылып йөрермен (йөрер идем).
Һәргиз – һичкайчан, һич тә.
Әл дә – әле дә.
Җәһед итү – тырышу.
Мисрагъ – юл, шигырь юлы.
Мәдех кыйлам – мактыйм.
Җәһед ит – тырыш; монда: ашык.
Заигъ үткән – әрәм үткән, бушка үткән.
Аңлап торың – аңлап тор, аңлап торчы.
Къәһре дога – каргышлы дога.
Бар биргәнне тоймый калган – сөймәгән кияүгә биргәнне тоймый калган бар.
Һауалану – эреләнү, тәкәбберләнү.
Җаиз ирмәс – дөрес түгел, ярый торган түгел.
Нәзар кыйл – кара.
Сонгыл – сон; кулыңны сонып, сузылып бир.
Къәлбем – йөрәгем.
Сәминә – таза, көр; симез.
Вә илля – бары тик.
Хәйраным – шашуым.
Дәрдилә зару-у-пәришаным – кайгы-хәсрәттән зарым һәм моңым.
Та әбәд – ахыргача, мәңгегә.
Сакласын гъәһдилән пәйман ул Әхәд – ул Әхәд вәгъдә һәм шарты белән сакласын иде.
Вәсъфыңны… һәйбәт – сыйфатыңны… олылап.
Чүн – нәкъ, шикелле, кайчан (шулчак).
Никярем, гөлгъизарем, сәрви къәдд – гүзәлем, алсу йөзем, сәрви (кипарис) сынлым.
Ләбе гъөнҗә, дәһани лялә хәдд – иреннәре гөнҗә, авызы лаләдәй.
Висаль – кавышу, ирешү.
Ирмәзсә гъәдәд – бер кадәре булмаса.
Хөснендин (хөснедин) – матурлыгыннан, күркәмлегеннән.
Собхе-шам – иртә-кич.
Рузи кыйлсын зу-л-кәрам – кодрәтле Алла бүләк итсен.
Бә-тәүфикъ – тәүфыйклы, игелекле.
Мөәллиф – дус.
Тәхкыйкъ – анык, төгәл.
Һәмбәрем – юлдашым (?).
Догагүйең – дога укучың (сиңа изге теләк теләүчең).
Кәлями – кәлямне; кәлям: сүз.
Хөршид – кояш.
Биңзәш – охшаш, охшаган.
Әйләб ирсаль – күндерү, җибәрү.
Сәналәр – мактаулар.
Һидайәт – юл күрсәтү, тугры юлга басу.
Бәдигъәт сәнсен – тиңе булмаган матурлык (гүзәллек) син үзең.
Тәслим итү – тапшыру.
Гъинайәт – ярдәм, изгелек.
Идүбән бәр-дәуам хифза химайәт – саклыкка дәвамлы яклау күрсәтү белән.
Атәшенә – утына.
Би-карар – карарсыз, чарасыз, тынычсыз.
Читать дальше