Къамәте – сыны, буй-сыны.
Сәдәф – энҗе кабырчыгыннан эшләнгән зиннәт (төймә); энҗе.
Маһеруйи – ай йөзен (айдай йөзен).
Сәна – мактау, мактау догасы.
Садр – садыр: күкрәк, күңел, йөрәк.
Гъилләт – авыру, чир.
Вәҗһеңи – йөзеңне, чыраеңны.
Мәризъ – авыру, чирле (кеше).
Дидерерсән вәҗгъеңи – әгәр тидерсәң (гыйшкың) чирен.
Җәсәд – тән, бәдән.
Бәхри-дәрд – дәрт-хәсрәт диңгезе.
Гаркъ улыбмын – гарык булганмын, батканмын.
Пәйаны – ахыры, чиге.
Интиһаи гыйшык улмаз – гыйшыкның соңы (чиге) булмас.
Хакъ – туфрак, җир.
Гъәрзыхаль итмәк өчен – хәлне бәян итмәк өчен.
Сән җәзил – син бик тә, син бик күп.
Гамь җөдадин – кайгы-аерылудан.
Фасбир ул съәбран җәмил – күркәм сабырлык белән сабыр ит.
Күрерсән вәйлеңи – хәсрәтеңне, бәла-казаңны күрерсең.
Садрең илә зәйлеңи – күкрәгең белән итәк-чабуыңны.
Гакыйль улан – гакыллы булган.
Кәшфе әсрар әйләмәс – серләрне ачмас.
Сохбәт – сөйләшү, әңгәмәләшү, серләшү.
Тәгъне әгъйар – читләрнең шелтәсе (ятларның гайбәте).
Багъ ара гөл-сәбез хушдыр, михнәти хар улмаса – бакчаларда гөл һәм яшеллек хуштыр, әгәр хурлыклы михнәте (нәтиҗәсе) тигәнәк (чәнечке) булмаса.
Бөйлә мөстәсна – болай тиңдәшсез (искитәрлек).
Бәдәл – алмаш, тиң.
Хөснедин, и җан, мөнкъәтыйгъ кыйлмас бәне илла әҗәл – аның күркәмлегеннән мине әҗәлдән (үлемнән) башка бер нәрсә дә аера алмас.
Къәсд идәрсә әһле тогъйан – азгынлык әһелләре явыз ният итсәләр.
Хода улса мәдәдкярем бәнем – Ходай минем ярдәм итүчем булса.
Мисле маһа пара – маһ – ай: айга пар, айга таң шикелле.
Күршәен – күрешәен; күрешик.
Зәһи – яхшы, шәп; бик.
Үз булып үзләр – үз булып беткән кешеләр.
Дәрдең – кайгың, хәсрәтең.
Шөйлә – шулай.
Моштакъ – омтылу.
Зийадә – бик, бик тә.
Хили моктандым – байтак, шактый интектем.
Халка – халыкка.
Әсбаб – сәбәпләр.
Так (рус.) – шулай.
Тутка – тутыкай, тётка.
Зәррәни – бөртектәй.
Күр улмайым – сукыр булмаем (булмыйм).
Уганым – Тәңрем, Ходаем.
Мальчиктый – мальчиктай, бала шикелле.
Саймадың чынга – санамадың чынга.
Дилгә – йөрәккә, күңелгә.
Инәлдем дә бугай аша – артык инәлдем бугай.
Дөшән сагъәтдә күңлемә – исемә төшкән сәгатьтә.
Деләр күңлем – беренче очракта: күңелем теләр; икенче очракта: күңелемне телер (кисәр).
Вә илля – вә әмма, тик, ләкин.
Сәне күрмәклекем сартын – сине күрмәклегем өчен.
Ушал кыйлмыш сәне Мәүля – сине Ходай шулай яраткан.
Терәп күксен – күкрәген киереп.
Идеб рәкъкас – биеп (төгәлрәк: биюче кебек итеп).
Бер йиңел улмасын бәхши – бер җиңел (төш) бүләге генә булмасын.
Гъәувас – суга чумучы (водолаз).
Мәгъас – гөнаһлы.
Гъәфләт – ваемсызлык.
Әйаме шәбаби – яшьлек көннәрен.
Бәгъидә – биредә: ерактагы кул җитмәс яр.
Сафадин – рәхәт чигүдән.
Зәүкъен – тәмен, ләззәтен.
Читать дальше