Віктар Швед - Мае Айчыны

І наша нацыя
Асіміляцыі
Тут падвяргаецца заўсёды.
З кожнай хвілінаю
Трацім айчыннае,
Перастаем мы быць народам.

І песняю айчыннаю
Агучваем няспынна мы
Сваё, нам дарагое, асяроддзе.
І людзі родныя
Любяць мелодыі.
Спявай, пакуль жывеш, народзе!

Чаму няма дабра ў народзе,
Чаму ваюем між сабой?
Чаму не можам жыць у згодзе,
Раз’ятраныя калатнёй?

Чаму чым больш адукаваны,
Чым разумнейшы за другіх,
Тым болей чалавек паганы,
Мацней аплёўвае сваіх?

А трэба нам займацца справай
І аб’ядноўваць наш народ,
А не чыніць над ім расправу,
І так нас меншае штогод.

Мы трацім да сябе пашану,
Не хочам гэтага прызнаць,
Што нас, разбітых, апляваных,
Лягчэй тут асіміляваць.

Мы адзначаем паўстагоддзе
Свайго любімага ліцэя.
Ды хто нас ведае ў народзе?
Якою мы жывем ідэяй?

Нас болей тысяч трох па ліку
Даўнейшай моладзі вясковай.
Хто з нас — такой сям’і вялікай
Не пагарджае роднай мовай?

Мы ўжо ў асноўным не нацмены,
У нас нацмены выйшлі з моды.
Мы з роднай нам сышлі арэны,
Зракліся мовы і народу.

Мы не чытаем роднай „Нівы”,
І кожны з нас, як хоча, едзе,
І кожны толькі тым шчаслівы,
Што не кранаюць нас суседзі.

Святкуем сёння мы паўвеку
Як быццам беларускай школы,
Мы ў гэтай нацыі калекі.
Далейшы лёс наш невясёлы.

Пазарасталі на палетках
І сцежкі нашы, і сляды.
Трымаюць у бетонных клетках
Нас, як у пастках, гарады.

Ходзім па гладкіх тратуарах,
Ездзім у клетках, як на здзек,
Жывем мы запаветнай марай:
Пражыць свой у раскошы век.

Няма тут роднае стыхіі,
Чым кожны ў вёсцы даражыў.
І гораду мы ўсе чужыя,
І горад нам зусім чужы.

Мы ў роднай вёсцы — толькі госці,
Там быць часцей няма калі.
Нам асталося свае косці
Злажыць у бацькавай зямлі.

Ты, Беласточчына-Айчына,
Ты, беларускі мой народзе!
Мянялі ўласнікаў няспынна
Вы ў нашым жудасным стагоддзі.

У царскім вы былі кагале,
Пад кайзераўскім супастатам,
Бальшавікі вас „вызвалялі”
Ад заняволення ў дваццатым.

Другое Рэччы Паспалітай
Прыйшла саветчына на змену,
Улада Гітлера-бандыта
І Маніфест ПКВН-у.

Ад ПНР мы пераходзім
Да трэцяй Рэчы Паспалітай.
І раптам кажуць, мой народзе,
Што ты тут толькі “госць” нібыта.

А колькі ж нас у Беластоку?
Ніхто не можа адгадаць.
Палякі ўсе на кожным кроку,
А беларусаў не чуваць.

Мы растварыліся ў прасторы,
Як пад мятлою мыш сядзім.
На мове мы чужой гаворым,
А на сваёй ужо маўчым.

З усімі мы надзвычай згодны,
Трымаемся чужых калёс.
Каб думаць нам на мове роднай,
Змяніць патрэбна ўласны лёс.

І з кожным днём усё нас меней,
А што ўжо станецца праз год?
Радзеюць нашы пакаленні,
Мы выміраем як народ.

І стануць хутка ўсім чужымі
І нашы дочкі, і сыны.
Ніхто з кален нас не падыме —
Каму патрэбны маўчуны?

Ці чуеш, як плача зямля,
Якую рэжуць бульдозеры
На апусцелых палях,
Затопленых штучным возерам?

Ці бачыш, ля рэчак часцей
Блукаюць трывожныя цені
Патопленых нашых людзей
Шматлікіх ужо пакаленняў?

Хіба ж, як бярэш яе ў рот,
Вада не здаецца салёнай?
Яна ж увабрала ўвесь пот
Сялян на залітых загонах.

І з блокаў ва ўсіх Бандарах,
Патопленых вёсак сяляне
Зноў бачаць на яве і ў снах
Зямлі сваёй роднай кананне.

Ён нашы вёскі абнадзеіў,
Пабольшаў крам вясковых лік.
Цяпер у Гайнаўцы музея
Непераможны будаўнік.

Хто ж з нас не ведае Майсені?
Яго прызнала й Беларусь.
Як потым скажуць пакаленні:
Наш лепшы будаўнік Кастусь.