Рыгор Крушына - Выбраныя творы

Навакол людзі быццам скамянелі.
Ці-ж будуць слухаць сьціплую ігру?
А тут яшчэ і старасьць стогне ў целе,
Ламае косьці ў золкую пару.

Няўжо ляжыць жалоба на пачуцьцях,
I ты адзін адкінуты людзьмі,
Навошта думкі горкія снуюцца?
Зайграй ты перамогу, загрымі!

Яшчэ па струнах спрытна ходзяць рукі,
Ты іх з цымбальнай радасьцю зрадні!
I за табою пойдуць твае ўнукі,
I загарацца восенскія дні.

Няхай зямля абсыпаная лістам,
I голы сад у холадзе заснуў.
Ідзі ў жыцьцё вясёлым цымбалістам,
Іграй пра ветласьць, вусны і вясну.

1927

НА ТЭРАСЕ

На шырокай тэрасе —
Радасьць звонкай гітары.
Нехта сэрцам стараўся
Дагадзіць маёй мары,
Дагадзіць маёй песьні
На сулад, адмыслова.
I спляталіся цесна
Гукі струнаў у слова.
I я слухаў той голас —
Сілу тонкай прынады.
На жыцьця майго полюс
Паплылі сэрэнады,
Паплылі нада мною,
Над маёю самотай
Хараством, цяплынёю
I салодкай пяшчотай.
Я ў пакуце пакора,
Засмучоны салоўка.
Непазбытае гора,
Як на горле вяроўка.
Боль праходзіць праз прызму,
У пачуцьцях — замова.
I на Капры капрызна
Ў песьню просіцца слова.

АГАВА

Выразаеш сэрца на агаве
I гаворыш любай пра пачуцьці...
Ты разьбою памятку паставіў,
Як разбой эротыка ў закуцьці.

Ты красу зялёную параніў
Беднай жыцьцярадаснай расьліне.
I стаіць яна ў набожным стане,
Чуе ў садзе музыку Расьсіні.

I свае мясістыя далоні
Разьвінае, молячыся сонцу.
Вось любоў у залатым палоне,
А твая палошчацца ў палонцы!

Лёгкадумнасьць. У руцэ сьцізорык.
Сок густы і сьмяга маладая...
Колькі розных літараў і зорак
3-пад ляза на зеліва спадае!

Калі маеш сэрца, дык навошта
Выразаеш сэрца на агаве?
Усёроўна гэтым дзікім коштам
Не заслужыш прыязьні і славы.

НА ПЛЯЖЫ

Мы з табою ляжам
Блізу хвалі.
Над бязьлюдным пляжам
Сінь, каралі...

Гэта твае вочы,
Твае вусны,
I твой сьмех дзявочы
Так спакусны.

Ці ня раз плячыма
Паціскала:
Тут усё магчыма
Ў гордых скалах.

Тонкі шоўк бікіні
Скраў твой сорам...
Мора пену ўськіне, —
Мы паўторым,

Лясьнем даланямі
Па тэй хвалі,
У якой мы днямі
Пал хавалі.

* * *

Даўно завялі анэмоны...
Чужая прыйдзе — ў сьвет пакліча.
У Рафаэлявай Мадоны
Зазьзяюць вочы таямніча.

А я зірну і усьміхнуся,
I позірк мой спляту зь дзявочым,
I мы ў сьпякоце і спакусе
Напэўна шмат чаго захочам...

I разам радасьць, боль і мукі,
I ўсё, што ёсьць на белым сьвеце,
Адзіным рухам схопяць рукі
Ў гарачым поціску, прывеце.

* * *

Цыкады ў перазвоне.
I яшчаркі на скале.
Ля выспы Фаралёні
Пяюць, сьмяюцца хвалі.

Круты ўзьбярэжжа выступ
У мокрай парусіне...
Навокал урачыстасьць
Зямлі і чыстай сіні.

I небасхіл і мора
Зьвязала сонца гужам.
Дармо ад сьпекі змора —
Я выглядаю дужым.

Басонаж на каменьні,
На войстрым і шчарбатым,
Стаю, і ў захапленьні
Пяю з блакітным сьвятам.

НА ЛЁГКІМ ЧОЎНЕ

Я раніцою ў белай вілі
Адчуў усё: і кветак пах,
I рыбы смак, што налавілі,
I сілу сьвежасьці ў руках,

I кіпень песьні ў кіпарысе,
I ў сонным моры сонца ўсход...
Душа, жаданьням пакарыся,
Вядзі мяне ў блакітны грот.

На лёгкім чоўне зь сіньёрынай
Мы паплывем паўз берагі,
Зь імкненьнем, з мэтаю адзінай
Убачыць сёньня сьвет другі,

Прыгожы сьвет, гульню прыроды,
Пячору з казачным сьвятлом,
Дзе па вадзе, здаецца, бродам
Пайшоў-бы зь любай за чаўном.

Там дно глыбокае паднялі
Праменьні дзіўнай сінявы.
Там цішыня празрыстай хвалі,
Там шлях губляецца крывы.

СІНЬЁРЫНА

Даўней харошая мая
Цьвіла ў маёй краіне.
А сёньня рыхтык, бачу я, —
Сястрыца ў сіньёрыне.

I саламяны капялюш,
I ў гэткі-ж колер кудры;
I у вачох — лясная глуш,
Пагляд спакойна-мудры.

Я перайшоў вялікі мост
Адлегласьці і часу.
I падымала песьня тост
За дзень вясельля шчасных.