Рыгор Крушына - Выбраныя творы

Немы лірык,
З пачуцьцямі — ў сьвет!
Свой сьвяты абавязак выконвай.

1954

ВОСЕНСКАЯ ЭЛЕГIЯ

Шолахнага золата у садзе
Мы цяпер ня можам зразумець.
Восенскі імглісты лес ня надзіць
Да сябе пад хвойную павець.

Выпятрылі добрае, што мелі
I згубілі кволасьці свае.
Мягне шчасьце дзесьці на адмелі,
Сёньня нас сьцюдзёны смутак б'е,

Раніць арабінавае раньне
Шэлестам апошняга лісьця...
Дружа мой! У гэтым дагараньне
Нашага пустога пачуцьця.

Не знайшлі мы ў сто каратаў слова,
А ў душы ста градусаў цяпла,
Каб любоў шырока і вяснова
Ў сталасьці і ў старасьці жыла.

Каб маглі мы чыста захапляцца
Краскамі, каралямі расы,
I ў праменьні Божага багацьця
З чуласьцяй узьняцца да красы.

Ці паўстане зноў настрой здаровы,
Жарты, гульні, што назвод пайшлі?..
Не знайшлі мы ў сто каратаў слова,
А яно існуе на зямлі.

1955

ВЕСЬНІЯ НАДЗЕІ

Зацьвілі надзеі
Ў ясны дзень вясновы:
Людзі-дабрадзеі
Дом збудуюць новы.

Будуць маладыя
Ладзіць навасельле.
I пайду тады я
Да іх на вясельле.

А сягоньня сініць
Смутак мае вочы.
Сьніцца мне гасьцінец
I сяло на ўзбоччы.

Маё сэрца бачыць
Абразы старога.
Мірсьціцца, маячыць
Простая дарога.

Чараты над рэчкай
I з каткамі лозы...
I мая засечка
На кары бярозы:

Памятка спадзеву,
Што калі вярнуся,
Соку з таго дрэва,
Смагнучы, нап'юся.

Я нап'юся соку,
Я памаладзею.
Так... нясу высока
Веру і надзею.

1951

ПАЯСОК

Мне случанка падарыла
Найпрыгожы паясок.
Пачуцьцёвай процьму сілы
Выбраў вытканы кусок.

Зацьвілі на кожнай нітцы
Мары ткальлі маладой.
Ёй вузор пазорны сьніцца,
Шоўк ільсьніцца пад рукой.

I мітусяцца ўразбродку
Зоркі ў зыркім паяску,
I праменьні пасяродку
Прабягаюць па шаўку.

Краскі, крыжыкі, шмат рысак
Чырванеюць па бакох.
Палымнеець ясны прысак —
Беларускі даўні бог.

Сыплець іскрамі Ярыла
Зь ніцяў золата пясок.
Гэты слаўны паясок
Мне случанка падарыла.

1942

ПЕРАД СЬВЯТАМ

А чаму, зь якой прычыны,
Пад брывамі у дзяўчыны
У блакітнай глыбіні
Загараюцца агні?

Ці таму, што блізка сьвяты,
Што прыходзяць часта сваты,
Мёд нясуць, гарэлку п'юць
I, частуючы, пяюць.

Пазіраюць ёй у вочы,
А ў адказ ім — сьмех дзявочы.
— Ня гуляйце да цямна!
Мае любага яна.

З Васілём, хлапцом вясковым,
Ёсьць інтэрас, адным словам.
I вясельле пойдзе ў лад,
Мае быць пасьля Каляд.

А таму, з тае прычыны,
Пад брывамі у дзяўчыны
У блакітнай глыбіні
Загараюцца агні.

1942

НА ПРАДВЕСЬНІ

На прадвесьні па жарсьцьве дарог
Я пайду за горад пець прастору,
Мне ўжо сьніцца сонечны мурог,
Мне прыносіць гліца пах чабору.

А яшчэ ня выбегла нідзе
3-пад зямліцы траўка маладая —
Сымбаль сыці і людзкіх надзей.
А яшчэ пахмура паглядае

Ў талым сьнезе прэлая зямля,
Як іржа рудая на зялезе.
Аж ня ўрымсьцiцца жальба мая,
Асьцюком у верш яна залезе.

Будзе песьні мутарна маёй.
А пасьля, калі ўсьміхнуцца руні,
Праліецца сум, і супакой
Ляжа ў сэрцы на жывыя струны.

Акрыліцца слова. Пойдзе ў друк.
Хай чаруе, песьцiць на прадвесьні.
Дзесьці тоне ў просіні жаўрук,
Ён пяе напэўна мае песьні.

1938

ЗЛОЕ ШЧАСЬЦЕ

Я маю злое шчасьце:
Любіць і боль цярпець,
Падняцца, нізка ўпасьці,
Зноў узьляцець і пець.

I песьнямі сваімі
Спакой душы знайсьцi,
Бяз крыку, з простьм імем
Да хараства ісьці.

Гарэць... ахвяры класьці,
I ўсёй істотай пець.
Такое злое шчасьце
Паэт павінен мець.

1938

МНЕ ШКАДА

Зажурыўся сад улетку —
Салаўя загналі ў клетку,
Мне шкада...

У садку сарвалі кветку,
Начапілі на жакетку.
Мне шкада ...

Салавей прыціх у клетцы,
Кветка вяне на жакетцы —
Мне шкада...