Vilyam Şekspir - Sonetlər

Gözlər gördüyünü həkk edir ancaq.

Xoşbəxt ulduz altda kim ki doğulub,

Qoy hər vaxt öyünsün şan — şöhrətiylə.

Mənimsə qismətim məhəbbət olub,

Məst edir könlümü səadətiylə.

Şahın əyanları içdikcə şəfqət,

Günəbaxan kimi açar hər yanda.

Azalsa günəşdə atəş, hərarət,

Solar yavaş-yavaş günəbaxan da.

Qalib bir sərkərdə — döyüş övladı

Birdən məğlub olsa vuruşda əgər,

Şöhrət kitabından silinər adı,

Bütün qazandığı əlindən gedər.

Məni bu dəhşətdən kənar edib bəxt,

Sevib sevilirəm, xoşbəxtəm hər vaxt.

Kralına sadiq bir rəiyyət tək

Sənə bildirmək üçün sədaqətimi,

Məktub göndərirəm qəlbən, sevincək

Mən sənin yanına bir səfir kimi.

Sözlərim olsa da kasıb, çıl-çılpaq,

Bəzənəcək gözəl etibarınla.

Qəşəng gözlərindən ziya alacaq,

Yüksələcək ülvi duyğularınla.

Bələdçim — ulduzlar zülmət yollara

Daim şəfəq saçsa, işıq çiləsə,

Bu yoxsul bəxtimi bürüyüb nura

Sənin taleyinə layiq eləsə, —

Bir onda deyərəm sənə eşqimi.

Hələlik saxlaram dəfinə kimi.

Duymuram güc-taqət ayağımda mən,

Yorğunluq ömrümü haram eyləyir.

Yatmaq istəyirəm yatağımda mən,

Səyahət başımda davam eyləyir.

Xəyalım axtarır səni hər zaman,

Sənsiz nə pir vardır, nə də ziyarət.

Gözlərim dikilir zülmətə hər an,

Görür qaranlığı korlar da, əlbət.

Gecənin qoynunda parlaq inci tək

Xəyalən qarşımda görürəm səni.

Ülvi gözəlliyin nur çiləyərək,

Necə də bəzəyir zülmət gecəni.

Yoxdur rahatlığım eşqin əlindən,

Gündüz də, gecə də yol gedirəm mən.

Gülüb fərəhlənim, sevinim necə?

Hələ istirahət bilmirəm nədir.

Gündüzün dərdini azaltmır gecə,

Gecə də gündüz tək bir qəmxanədir.

Hər vaxt bir — biriylə düşmən olsa da,

İndi mənə qarşı dostlaşıb onlar.

Biri həsrətini gətirir yada,

Biri ürəyimə verir dərd, qubar.

Gündüzə deyirəm, buludlu olsan,

Dostum şəfəq salar senin hüsnünə.

Gecəyə deyirəm, zülmətdə qalsan,

Dostum ulduz olar; baxmırlar mənə.

Gündüzün uzundur dərdi, ələmi,

Gecənin ağırdır həsrəti, qəmi.

Taleyin əliylə alçaldıqca mən

Acı göz yaşında qovrulur ürək.

Mərhəmət umuram dilsiz göylərdən

Uğursuz bəxtimi lənətləyərək.

İstərəm yüksəlsin göyə ad-sanım,

Dostlarım çox olsun, ümidim de bol.

Sənətdə parlasın şöhrətim, şanım,

Açılsın qarşımda geniş, azad yol.

Yadıma düşəndə sən birdən-birə,

Nifrət yağdırıram özümə, nifrət!

Ruhum torağay tək uçur göylərə,

Dolur nəğməsiylə qəlbimə şəfqət.

Sənin saf eşqinlə yüksəyəm, inan,

Dünyanın ən güclü krallarından.

Olub keçənləri bir-bir çəkərkən

Sakit yaddaşımın məhkəməsinə,

Bir daha yanıram köhnə qəmlə mən,

Bütün itkilərim görünür yenə.

Məzarda zülmətə batan dostlara

Həsrət qalan gözüm tökür qanlı yaş.

Bir də ağlayıram yatan dostlara,

Gedənlər geriyə qayıdaydı kaş!

Saymaqla dərd-qəmim yetməyir sona,

Dəhşətdən əriyir ürəyimdə şam,

Bir də qərq oluram göz yaşlarına,

Elə bil əvvəllər ağlamamışam.

Yada sen düşəndə itir kədərim,

Yenidən tapılır itirdiklərim.

Susmuş zənn etdiyim bütün ürəklər,

Demək, döyünürmüş sənin köksündə.

Sevginlə gül açır bütün diləklər,

Yaşayır səninlə dostlar bu gün də.

Onların müqəddəs qəbrinin üstə

Acı göz yaşlan tökdüm o ki var,

Gözüm yaşlı oldu, könlüm şikəstə,

Sen demə, köksünə sığınmış onlar.

Sən elə bir canlı sərdabəsən ki,

Səndə dəfn olunan yaşayır yenə

Dostlardan yeganə nişanəsən ki,

Mənim sevgimi də veriblər sənə.

Onların əksidir gözəl rüxsarın,

İndi həm səninəm, həm də onların.

Soyuq məzarımda çürüyəndə mən,

Həyat soldurmasa çəmənzarını,

Vaxt tapıb, gözucu oxu yenidən

Dostunun bu kasıb misralarını.

Heç zaman bir tutma məni

gənclərlə, Onlarda kamillik üstün

olacaq. Bakirə sevgimdən söz aç

hünərlə, Məndə sənətkarlıq axtarma ancaq.

Sən məni beləcə yadına gətir:

“Dostumda tükənməz məhəbbət vardı,

Əgər ucalsaydı əsrimizlə bir,

Ən gözəl əsəri o yaradardı.

O yoxdur, daima yüksəlir sənət,

Sizdə ustalıq var, onda məhəbbət.”

Görmüşəm: al günəş doğanda səhər

Zirvələr nurlanıb baxışlarıyla;

Öpüşə qərq olub yaşıl çəmənlər,

Sular zərə dönüb naxışlarıyla,

Bu vaxt toplaşaraq qara buludlar

O göylər tacının tutub üzünü.

Tək-tənha dünyanı bürüyüb qubar,

Həyat qəm içində donub o günü.

Mənim də günəşim parladı belə,

Üzümə nur səpdi bir səhər erkən.

Heyif, bircə saat qaldı mənimlə,

Onu da buludlar gizlədi birdən.

Kədərli sevgimdən nifrət kənardır;

O qara buludlar yerdə də vardır.

Xoş gün vəd elədin sən günəş kimi,

Yoxsa heç plaşsız çıxardım evdən?!

Yolda qara bulud aldı üstümü,

Yağışda, tufanda tir-tir əsdim mən.

Arabir görünüb parladın əbəs,

Göyərmiş üzümü tutdun zər tülə.

Yara təsəlliylə sağala bilməz,

Addan ləkə getməz müalicəylə.

Gəl, gəl, ol onuncu ilham pərisi,

On dəfə artıq ol başqalarından.

Sayəndə yaranan şerin nəfəsi

İsitsin qəlbləri hey zaman-zaman.

Şerim ürəklərə yol tapsa, yəqin,

Zəhməti mənimdir, şöhrəti sənin.

Necə tərifləyim ləyaqətini,

Mənimsən, mənimdir bu böyük sərvət.

Adam mədh edərmi öz zinətini?

Gətirməz tərifim özümə şöhrət.

Bunun üçün ayrılaq gərək biz tamam,

Onda sevgimiz də düşər hicrana;

Bu zaman haqqında dastan yazaram,

Təkcə sən layiqsən çünki ad-sana.

Ayrılıq bizimçün çətin olsa da,

Təklik arzulara verər qol-qanad.

Olsa da dərdimiz həddən ziyada,

Biz vaxtı aldadıb dolanarıq şad.

Bölər qəlbimizi ikiyə hicran,

Mənim tərifimdə şöhrət taparsan.

Əlimdən eşqimi alırsan tamam,

Nəyin artacaqdır bununla, nəyin?

Səndən ki eşqimi ayrı tutmuram,

Ürəyim əbədi senindir, sənin.

Qəlbinə qısqanclıq hökm edir, bəlkə,

Qəm-qüssə örtməsin gözəl üzünü.

Yoxsa bu dostluğu sanırsan ləkə,

Qaçıb gizlədirsən məndən özünü.

Alma, qəşəng oğru, məhəbbətini,

Dönüklük nifrətdən yamandır, yaman.

Yox, yox, dilənçinin son qismətini

Apar, bunu sənə saymaram nöqsan.

Sənin nöqsanın da gözəldir, gözəl,

Biz düşmən olmarıq, canımı al, gəl.

Mən sənin qəlbində olmayan zaman

Günahla oynayır şux nadincliyin.