Vilyam Şekspir - Sonetlər

Həmişə haqqında düşünürəm mən:

Sənin gül hüsnün də solar bir səhər.

Zəmanə ömrünü biçir hər kəsin,

Nəsil qoy, yurdunda şamın sönməsin.

Dəyişmə, həmişə qal olduğun tək,

Nə qədər ki sağsan, imkan var buna.

Zaman varlığını məhv edənədək

Bağışla hüsnünü övladlarına.

Gözəllik yaşayır kirəkeş kimi,

Köçür sən də onu öz varisinə.

Bir gün tərk edəndə fani aləmi

Dəyişməmiş qalsın gül hüsnün yenə.

Qoruyar uçmaqdan gözəl binanı

Sabahı düşünən, qayğı çəkən kəs.

Bu evə neyləyər qışın tufanı,

Bu evə ölümün nəfəsi dəyməz.

Atanı qorusan sən öz oğlunda,

Nəvəndə hifz edər səni oğlun da.

Ulduzlarla fala baxaraq bir dəm

Mən deyə bilmərəm münəccimlər tək:

Bu ulduz gətirir taun, aclıq, qəm,

O ulduz səadət, bol məhsul, çörək.

Yağışla, küləklə, şimşəklə, qarla

Söyləyə bilmərəm taleyi heç vaxt.

Nə bilim, günəşli, gözəl rüzgarla

Hansı bir şahzadə olacaq xoşbəxt.

Baxıb dəyişməyən şən ulduzlara —

Sənin gözlərinə deyərəm aşkar!

Olsa bir övladın, yetib bahara,

Həqiqət, gözəllik birgə gül açar.

Varisin qalmasa, bu inci, gövhər

Səninlə məzarda torpağa dönər.

Hər şey yetkinliklə qazanır zəfər,

Onu da tez alır hökmü rüzgarın.

Dünya bir səhnədir, burda şəkillər

Dəyişir sehriylə kəhkəşanların.

İnsan taleyilə bir ota bənzər,

Ot kimi göyərər, məhv olar hökmən.

Bahar gəlişiylə hüsnünü bəzər,

Payız şuxluğunu alar əlindən.

Belədir, dəyişir həyat həmişə,

Bu, daha şəfəqli edir üzünü:

Zaman ölüm ilə girib sazişə,

Çevirir gecəyə al gündüzünü.

Qəm yemə, qələmim bağ tiyəsi tək

Ömrünü şerimlə peyvənd edəcək.

Bizi ölüm ilə qorxudur zaman,

Şerim tab edərmi bu ağır dərdə?

Nə üçün ömrünü qorumayırsan

Daha etibarlı, möhkəm bir yerdə?

Görürsən, nə qədər bakirə gül var,

Gəncliyin bahardır, qoru ruhunu.

Qəlbini, hüsnünü sevgi yaşadar,

Nə fırça, nə qələm bacarmaz bunu.

Hər şeyi yenidən yaradır həyat,

Gəl öz gəncliyini ver məhəbbətə.

Sevgiylə, sevdayla aç ki qol-qanad,

Səni qovuşdursun əbədiyyətə.

Versən öz ömrünü övladına sən,

Onun varlığında ömür sürərsən.

Əgər yazsam qədir — qiymətin nədir,

Buna gələcəkdə inanmaz bir kəs.

Bir Allah bilir ki, şerim türbədir,

Səni olduğun tək hifz edə bilməz.

Göyçək gözlərinə qələm çalaraq

Hüsnünü nəğməmdə eyləsəm təkrar,

O vaxt deyəcəklər: yalana bir bax,

Bəndənin üzündə Allah nuru var.

Qoca boşboğazdan üz döndərən tək

Atacaqlar solmuş, boz vərəqləri,

Deyəcəklər: hərif işlədib kələk,

Yalandır, saxtadır onun əsəri.

O vaxt oğlun olsa, kim qırar məni?!

Həm oğlun, həm şerim yaşadar səni.

De, necə bənzədim yaya mən səni?

Özün daha odlu, daha gözəlsən.

Tufan məhv eyləyir yazda gülşəni,

Yay da tez ötüşür ömürdən, bilsən.

Bəzən göyün gözü odlanır, yanır,

Bəzən də gizlənir duman içində.

Gözəllik də sona çatıb dayanır, —

Təbiət yox edir bir an içində.

Fəqət sənin yayın sovuşa bilməz,

Sənin gül hüsnünü tutmaz bir pərdə.

Ölümün kölgəsi üstünə gəlməz

Mənim şerlərim dil açan yerdə.

Neçə ki həyat var, göz görür, inan,

Şerimdə əbədi yaşayacaqsan.

Şirin caynağını korşalt, ey zaman,

Hər şey ölüm nədir bilsin həyatda.

Pələngin dişini qopart ağzından,

Yandır diri-diri simurqu odda.

Dəyiş fəsilləri, öz yolunla get,

Gah güldür, gah ağlat bu təbiəti.

Dünyayla, mənimlə nə istəsən et,

Fəqət kəməndə sal bir cinayəti.

Dostumun üzünü vaxt tişənlə, gəl,

Yarıb şırımlama çəmənzar kimi.

Onun gözəlliyi — bu canlı məşəl

Qalsın gələcəyə yadigar kimi.

Göstər pisliyini, o, şerimdə, bax,

Sənin acığıma gözəl qalacaq.

Camalın gözəldir qadın hüsnü tək,

Özün bu aləmdə nadir aləmsən.

Xəyanət bilməyir köksündə ürək,

Sən mənim həm şahım, həm məlikəmsən.

Baxışın gur işıq saçır aləmə,

Bütün saxtalığı qılınc tək kəsir.

Səndəki mərdliyə, səndəki hökmə

Oğlanlar heyrandır, qızlar da əsir.

Qadın yaratmayıb səni təbiət,

Vurulub hüsnünə — ilk bahara o.

Səndən ayırıbdır məni təbiət,

Verib səadəti qadınlara o.

Yaxşı, belə olsun, gülsün baharın,

Qəlbin mənim olsun, sevgin onların.

Yarışa girmirəm məddahlarla mən,

Ay deyim, gün deyim vəfadarıma.

Mən ilham almıram ilahələrdən,

Tərif yükləmirəm misralarıma.

Qoy onlar yarışsın biri — biriylə,

Toplasın dünyanın inci-dürrünü,

Əl açsın ətirli çiçəyə, gülə,

Bəzəsin, boyasın şerlərini.

Sevgidə həqiqət sirdaşım olmuş,

Yazıram: sevgilim şuxdur, qəşəngdir.

O da başqası tək insan doğulmuş,

Nə parlaq ulduzdur, nə tər çiçəkdir.

Tərif lazım deyil mənim eşqimə,

Eşqimi satmıram mən ki heç kimə.

Güzgü sübut etməz qocalığımı;

Sənin gəncliyinlə uçan quşam mən.

Üzündə açanda illər şırımı

Bir onda bilərəm qocalmışam mən.

Olduğu sinədə döyünmür ürək,

Sevdiyi sinədə çırpınır hər dəm.

Qəlbimiz dəyişib yerini, gerçək,

Səndən neçə yaşlı ola bilərəm?

Özünü mənim tək gözlə hər zaman,

— Düşərəm sənin üçün qara, borana,

Könlünü saxlaram dərddən, bəladan,

Körpəni beləcə qoruyar ana.

Köksümdə daima vurar ürəyin,

Ürəyim susanda susar ürəyin.

Aktyor bilməsə rolunu əgər,

Yanılıb dolaşıq salar sözünü.

Elə ki, bir çılğın heyrətə gələr,

Heyrətdən itirər tamam özünü.

Mən de, bax, beləcə səssiz dayanır,

Aça bilməyirəm könlümü, inan.

Titrək dodaqların alışıb yanır

Hədsiz məhəbbətin alovlarından.

Qoy senə sevgimi kitabım desin,

Bir də bu gözlərim — lal peyğəmbərlər;

Səndən yalvararaq əvəz istəsin,

Ürəyi gözlər tək kim duya bilər?!

Oxu lal eşqimin hər kəlməsini,

Eşit gözlərinlə qəlbin səsini.

Qəlbimə həkk edib səni, əzizim,

Gözlərim şövqündən od tutub yanar,

Canlı çərçivəyə dönmüşəm özüm,

Sabahı yaradır dahi sənətkar.

Hər şəklə gərəkdir rəssam nəzəri,

Gör, necə hüsnünə nur ələnibdir.

Müqəddəs hücrəmin pəncərələri

Sənin gözlərinlə şüşələnibdir.

Gözüm gözlərindən doymur bir kərə,

Odlanır atəşdə, yanır atəşdə.

Gözlərin könlümə olub pəncərə,

Onlardan rəsminə baxır günəş də.

Gözlərim qəlbindən tutmayır soraq…