Рыгор Барадулін - Евангелле ад Мамы

Трава —
Гаспадыня-парадніца
Парадак ва ўсім прызнае.
Купалле,
Сёмуха,
Радаўніца —
Зялёныя служкі яе.

Трава засцілае наўкол
Усё,
Як сурвэткаю стол.

Чмялю ў мураве
Гдзецца гусцей.
Самоце святлей
Чакаць перавозчыка.

Засланы стол —
Вельмаваць гасцей,
А голы стол —
Абмываць нябожчыка.

Ноч выбралася спаць
На маміным двары.
Врнулася здалёк
Здарожаная звычка.
І чуе бацькаў вяз,
І чуе сад стары:
Пара! Бяжы дамоў,
Лісічка — Дамінічка!

Я адыходжу ў змрок,
Падвойны цень дачкі.
Садовымі зрабіць
Цярплівасць можа дзічкі.
На яблыкі гляджу,
Яны — як кулачкі
Атожылка майго
Змяркання — Дамінічкі.

Стук яблыка ў траву
У сон глухі вазьму.
І падрасце, як сад,
Той хлопчык невялічкі,
Што яблыкі ў смузе
Убачацца яму,
Як смелыя грудкі
Світальнай Дамінічкі.

Возера пры дарозе,
Дзе любіць спыняцца Быкаў,
Калі едзе ў Вушачу.
Зыбістая балацявіна.
Чарнахмыз развідніваецца ўсмешкай
Двух конскіх зубоў
З перагаментнага чэрапа,
Што прэе ў бузе
Па самыя сківіцы.
На сцежцы ў сухой ігліцы
Прыглушана цьмее
Млечны шлях мурашыны.

Усё ахінае
Халаднаватым спакоем
Лясны космас,
Які, набраўшы ветру ў рот,
Вучыцца вымаўляць
Пукатае слова возера.

Кактуса, спякотай абсмаленага,
Усівярэлы сваяк,
У сенцах лета цвіце дзядоўнік,
Засаромеўшыся, як дзед,
У маладую закаханы да пасівення.
І гэтакі ён расчулены,
Ажно забыўся,
Што мусіць калоцца.
Хоць прыкладай да раны
Бурачкова-юлёвы цвет.
Адцвіўшы,
Дзядоўнік спахопіцца
І будзе суровасцю
Пяшчоту сваю бараніць
Ад усіх
І ад сваёй сентыментальнасці.

Трысцё, дрыжучы ў расе,
Шаптала, як брату, посаху:
Дуб любіць расці ў кажусе,
Але з галавою босаю.

Трымценне жыве ў трысці,
Ды мне,
Каб і ўсё адрынула,
Да дуба не дарасці
Ні постаццю, ні чупрынаю.

Іду я, іду я, ды
Не выйду я з дна вады.
Не веру вірастаму позяху.
Табе хоць паскарджуся,
Посаху…

Пасля вайны
Быў самы багаты той,
У каго быў бацька жывы.
Маладзіцы рады былі
Хоць кавалку мужчыны.
Новыя нараслі палыны,
І можна быць
Пры жывых бацьках сіратой.
Прыгавор забыўся:
Лепш першы хлеб аржаны,
Чым другі палавы.
Дзецяробы пайшлі ў бабылі.
Ні ўчынак, ні хлеб учыніць
Няма рашчыны.

Жыццё задумала,
Як вандроўнікаў, нас
З прагнымі да небасхілу вачамі.
Пагаварыць у дарозе
Здараецца час,
Ды развітацца
Часу няма звычайна.

У краіну ценяў
Адыходзяць сябры, як дрэвы.
Толькі засень
На зямлі нябачна трывае…
Печ даўно адкурэла,
Пасма дыму яшчэ жывая…

Наважыўся яблык упасці з галіны,
Шапчу яму: «Падай…»
Рашучасць трымаюць нябачныя ліны,
Напятыя здрадай.

Наважыцца,
Значыць спакой свой шчыры
Кульнуць на вагу без развагі.
Аблокі — як шалі,
І зоркі — як гіры.

Сад слухае ветравы сагі…

Смяецца цяпельца —
Аж іскры з вачэй,
А вецер пад пахі казыча
Ды полымя цвеліць:
— Шугай высачэй!
І змрок
Аж святлее з аблічча.

Нахлынна ўсё палын бярэ ў палон.
Да Бог шлях ад шчырых слёз разгруз.
І ў чорны небасхон
Смяецца лён —
Апошні сінявокі беларус.

А Дамінічка просіць:
— Нясі мяне, як неба.
Хоць мне не давяралі
Насіць яго,
Па-ўшацку
Бяру я коцы-боцы
Блакіцінку, якую
Высокае паслала
Растанню на ўспамін.

Прыйшла Ілля,
Нарабіла гнілля.
След матыля
Дрыжыць ля былля…

Прыйшла Ілля
Па вішшу, па грушшу,
Укінула ў рэчку ільда
На самае дно
І ў маю душу
Заадно…

Берагам асачыста й палынна.
Востраў недзе ў нябёсах плыве.
Свет трымаецца на галаве,
Перакулены ў возера Пліна.

Чаратоў чапурыстых чупрына
Чэшацца аблянелым вяслом.
Ціша мокрым аерным вузлом
Прывязана да возера Пліна.