Рыгор Барадулін - Евангелле ад Мамы

З гаманы
Пускаецца ў галоп паніч,
А прыгожы, — як Юры святы.
Аб карчы скакун збівае капыты,
Да паэта
Галяпуе з-пад Халопеніч.

Маладзік узыдзе,
Неба багну новячы,
Матылёк,
Як марная парада, ўецца.
Сум-туга Максіма Багдановіча
Лесуну ў сырым бары
Перадаецца.

Праз вякі будзе заўтрам
Чорнае ўчора.
Жыццё скранулася ў красавіку.
Не знікнуць нікуды ад гора
Ні няўклюдствам, ні спрытам.
Нікому не быць ад бяды
Ні ўбаку,
Ні збоку.
Бо жаху —
Бацьку жуды
Няма ні ўседу, ні ўлогу.
Гарачым графітам
З чацвёртага блока
Што напісаць
І куды?

Толькі на неба.
Богу.

Грунвальд — курган і груган,
Грунвальд — дзядоўнік і дзіда,
Губы паганскім багам
Крывіць ад здрады агіда.

Грунвальд — след страху крывы,
Грунвальд — адвага нямая,
Грунвальд — крывіцкай крыві
Голас, што змогі не мае.

Бітвы трываляць народ —
Прэсам, глухім да спагады,
Трушчаць плямёнаў чарот,
Смерцю карчуючы ляды,

Каб узышла на раллі
Вечнасці
З ласкі Гасподняй
Мова жаданай зямлі
Зорнаю зводняй —
Паходняй.

Слава,
Харугвы злічы —
Пушчамі гневу пасталі!
Мечы б’ючы,
Крывічы
Рэхам праверылі далі.

Зрэшты, ляжаць чужакам
Доле —
Ваяцкая доля,
Згадвае ўсім крыжакам
Грунвальд —
Зялёная воля.

Запамінае восень слова
Kalt
Далёка йшчэ да белых падзяжоў.
Надледзянелы з раніцы асфальт
Прабіты пасашкамі капяжоў.

Абцас дакладны
Тут ступаў няраз,
Брук, як свайго, дапытваў:
— Was ist das?

Калі са шпорай бот
Ляцеў на фэст,
Пыталіся прысады:
— Co to jest?

І каблучок,
Пацокваючы смела,
Вяз у асфальце спёкаю:
— В чём дело?

Гамаш з падэшваю
Працёрта-мяккаю
Ашчэраны
Адно спрагае:
— Дзякую!

Горад — той жа гарод,
Толькі лехі каменныя,
І каменны пасеў,
І каменны ўмалот.
І адною каметаю
Бласлаўляецца год.

Вырай смуткам густым
На зіму спасылаецца.
Лебяда есць гарод.
Горад чэзне, што дым,
Бур’яном засяляецца.

Як і некалі
Рым.

Каб варыва ў печы крычала,
Кіпелі ў гаршках адгалоскі,
Круціся круцей,
Кружала!
Ганчарства — занятак боскі.

Ад смалякоў звечарэе
У печы падземнай імгліца.
У гліны свярбіць падчарэўе —
Пачухай, ганчар, з правіцы.

Нагой, у шкарпэтцы дранай
Круці, як той бусел, кола.
Самотна ў ганчарні цьмянай.
І ў гліне ляжаць невясёла.

Пячорныя, чорныя сілы
Учэрняць светлую гліну.
Счарнелыя небасхілы
Паўторацца без адхлыну.

Ганчарству — ўначэламу чарству
Зайздросцяць світальныя чары.

Ганчар,
Прысягні штукарству —
Напоўні чорныя чары!

Збіраюся ў вушацкія мясціны…
Не прасыхаюць там у сумным мосце
Таксама, як і п’яніцы, масціны
І па-старэчы бёрнам ломіць косці.

Я думаю,
Калі туды вярнуся,
Сустрэне ўсё, як некалі, такое.
І я ўсміхнуся
Смела ў вочы скрусе,
Схаваўшы смех,
Як яблык, за шчакою…

Я раскланьваюся са старымі,
Бо не ведаю маладых,
Як не ведаю,
Хто са старых
Мой паклон землякоўскі прыме…

Бывала, калі прыязджаў раньком,
На патэльні скварыліся скваркі,
Як грэшныя душы ў пекле.

Калі прыязджаў удзень,
З бакоўкі на стол не спазняліся
Паўднёвішняе малако
У ручасціку з адтапарынаю губой
І масла (каб не растаць ад радасці)
У хустачцы з лісцінкі капуснай.

Калі прыязджаў апоўначы,
Грукаў у шыбіну цёмную,
І зоркай каляднаю
Пад столлю загаралася лямпачка,
Гатовая загаварыць,
Намучыўшыся ў цемрыве.

Цяпер, калі б я ні прыязджаў,
Сустракае
То нясмелай яшчэ травою,
То спасаўскім яблыкам,
То здрыжэлым апошнім лістом,
То ганарыстым снегам
Вечная маміна хата.
А мама сама не выйдзе.

Завошта дагэтуль
На сына ў крыўдзе?
Я ведаю…