Рыгор Барадулін - Евангелле ад Мамы

І ён, адкопваючы замчышчы й паганішчы,
Вяртаў дамоў крывіцкі дух забраны.
Пусты булён
На посным вогнішчы таганячы,
Стаяў каля апостальскае брамы.

Ніжэліся пад мастаковымі паглядамі
У церамы Ўсяслававы парогі.
Драздовічавымі кілімамі пулятымі
Ўсланы ў беларускі дзень дарогі.

Рупліўка ластаўка вяшчуе дзень,
Гняздо ўючы,
І праллі лёсу натамляюць верацёны.
Язэп і хлеб
Перагукаліся Драздовічу.
Духоўны стаў
Ягоны хлеб надзённы.

Ну, вядома, што не забывалася,
Не заелася хітрымі стравамі.
Зноў крывіцкае сэрца забілася
Ці ў Амерыцы, ці ў Аўстраліі.
Прыгадала снягі сыпучыя
І самое сябе засмучвае.

…Там на хрэсьбінах,
На запоінах
Ці завеі, ці йскрыпкі пілікаюць.
І ў лясах успамінаў замроеных
Цёпла выюць ваўкі ў Піліпаўку.
Ах, Калядачкі,
Бліны-ладачкі!..

Ды няма
Цераз мора кладачкі…

…Хітравокая рэчка.
Спрэчка
Плыні з цёмнымі берагамі.
Ные промнева свечка.
Вечка
З куфра смагі смуга зберагае.
…Шчэбет. Свіст. Патуранне.
Ранне
Пацягнулася з перасыпу.
Жаўранкі-хутаране
Гранне
Смутных гукаў даводзяць да ўсхліпу.
…Ходзіць ляска, Падласка,
Казка?
Пысай статак туманіць выпас.
Лепш за пугу ў падпаска
Ласка.
З жыватом пастуховым на вы пас.
…Мне мамін голас плыве здалёку
Хмурынай сэрцу, слязінай воку:
А ўжо кароўкі ля дуброўкі,
Дробныя статкі ў даліне,
Ты маладая яшчэ ў
Пярыне…
Ярыне цёпла ў сьне.
Рыне
Не ўсё душа ва ўспаміне.
І ў глухім палыне сніцца крыло
Перынé…

Адзінакроўныя браты,
Адзінамоўныя паэты,
Вяртаецеся з небыцця,
Вяртаецеся з нематы,
Як злом замглёныя планеты,
Што дажылі да адкрыцця.

Тугой душэўныя браты,
Пяшчотай гнеўныя паэты.
Люляюць рэкі сон зліцця.
Не раздзялілі нас драты
І цёмны шлях да светлай мэты.
Астыла посная куцця.

Дух прашчураў трымае выш,
Каб думцы вырасту хапала.
І, абапёршыся на крыж,
Вас хоча распазнаць Купала.

У душы жыла ты.
Хатняй быць даволі!
Дык выходзь жа з хаты,
Прывыкай да волі.

Нашых злыдняў мошчы
Вытлеюць у хлудзе.
Дык выходзь на плошчы,
Дык выходзь на людзі!

На плячах світае
Хустка-ахінанка.
Ты ў вякоў святая,
Мова-крывічанка.

Без цябе нямыя
Дачакаем скону.
І цябе абмые
Смутак,
Як ікону.

Не толькі думаць,
Дыхаць трэба
На мове роднай, і тады
Табой не будзе неба грэбаваць,
Да той далучыць чарады,

Што просіць сонца ў край айчынны
Прыйсці па смелай ярыне,
Што белы цень ад аблачыны
Крылом ніводным не кране.

З той чарадой
Памкнешся з верай
У вырай лёсу,
Каб пасля
Сніць раніцу ў хусцінцы шэрай,
А як зязюлька,
Як ралля…

Ля помніка, што ў стольным Менску,
Чытае Вера Рыч «Пагоню»,
Ад асалоды па-блазенску
Лацвей зажмурыцца сутонню.

Нібыта за спіной папаску
Трымае ў кайстры маладзіца,
І развінаецца па-наску
На Тэмзе шытая спадніца.

З чарнобыльскага чаду цвёрда
Насустрач маладому лету
На ветразевай мове лорда
Гаворыць Багдановіч свету,

Што быць сьляпымі немагчыма,
Цямрэчы трэба нішчыць ловы.
Рыч,
Ракуцёўшчына,
Радзіма —
Пярун качае ў горле словы.

«Кінь вечны плач свой аб старонцы!
Няўжо жа цёмнай ноччу ты
Не бачыш…»
Як вясёлы стронцый
Дабавіць хоча віднаты.
І слаўгарадцы, і расонцы —
Зямлі ўчарнобленай браты
Жывыя свецяцца,
Як здані —
Аж бачаць іншапланецяне,
Што вышчарбленае святло
Чало старонцы абвіло
Вянком пакуты.
Ён не вяне.

Беларусь, як далягляд,
Далёкая,
А хвароба блізкая такая.
Радасць асцярожлівай палёўкаю
У нару панурасці ўцякае.

Ён няродны,
Ён халодны спёкаю
Бераг урасоленага Крыма.
Дзе ты, слова крывічоў
Высокае?
Чым далей, яна мілей,
Радзіма.

І спяшаецца здалёк,
Як сцежка вольная,
Да паэта
Гамана застольная:
— А як пані ды ўдава
Паехала па драва,
Зачапілася за пень,
Прастаяла цэлы дзень.
Каб ня тыя панічы,
Прастаяла б да начы,
Каб ня тыя кавалеры,
Прастаяла б да вячэры…