Невядома - Быць (або ня быць) сярэднеэўрапейцам [сучаснае польскае мысьленьне]

Такім чынам, ён сеў у струг, зрадзіў сяброў, бацькаўшчыны і братоў. Мараль: варта часам па-прыслужніцку саступаць валадаром і зраджваць сваіх сяброў — але толькі тады, калі пэўна і ясна ведаем, што гэта адзіны спосаб захаваць усё чалавецтва. Дагэтуль Ной застаецца адзіным, хто ставаў перад такой дылемай.

<...>

8. Бог, або Адноснасьць міласэрнасьці

Гэтая гісторыя вельмі кароткая і нескладаная: яна зьмяшчае толькі аснову, пытаньне і мараль.

АСНОВА: Псалміст кажа пра Бога (Пс. 136,10.15), які паразіў Эгіпэт з усімі першароднымі: — бо на вякі міласэрнасьць яго.

І скінуў Фараона з войскам у Чырвонае Мора; — бо на вякі міласэрнасьць яго.

ПЫТАНЬНЕ: Што думаюць Эгіпэт і Фараон аб міласэрнасьці Бога?

МАРАЛЬ: Міласэрнасьць і дабрачыннасьць ня могуць быць для ўсіх. Ужываючы гэтыя словы, дадаем заўсёды: для каго? І калі мы робім дабрачыннасьць народам, запытаемся ў іх таксама, што яны думаюць на гэты конт. Напрыклад, народ Эгіпту?

Тэкст перакладзены паводле: Leszek Kołakowski. Bajki różne. Opowieści biblijne. Rozmowy z diabłem. Warszawa, Iskry, 1990.

23 кастрычніка 1927 г. — дзень народзінаў Лешака Калакоўскага, чальца Міжнароднага Інстытуту філязофіі Брытанскай Акадэміі, ганаровага чальца Амэрыканскай акадэміі Мастацтваў і Навук, сябры Баварскай акадэміі Мастацтваў. Сын Ежага Калакоўскага, публіцыста, дзеяча асьветы і каапэрацыі (загінуў у 1943 г.) і Люцыяны Петрусевіч, настаўніцы. Нарадзіўся ён у Радамі, дзе і правёў амаль усе свае школьныя гады. Але ў сувязі зь пераездам бацькоў школу давялося канчаць у Лодзі. Якраз з гэтага гораду ён і быў выселены разам з усёй сям’ёй нямецкімі акупацыйнымі ўладамі.

1945 г. — Лешак Калакоўскі вяртаецца ў Лодзь пасьля вызваленьня Польшчы ад нямецка-фашысцкіх акупантаў і экстэрнам здае экзамэны на атэстат сталасьці. У гэтым жа годзе ён пачынае навучаньне філязофіі ўва ўнівэрсытэце Лодзі.

1947 г. — апублікаваў першы артыкул пад назвай «Дыялектычныя імпрэсіі» .

1947–1949 гг. — працуе ў якасьці асыстэнта на катадры лёгікі ўнівэрсытэту Лодзі.

1948 г. — друкуе артыкулы і рэцэнзіі.

1949 г. — ажаніўся з Тамарай Дымэнсон, пазьней — дакторкай-псыхіятаркай.

1949 г. — пераводзіцца ў Варшаўскі ўнівэрсытэт.

1950 г. — у Варшаўскім унівэрсытэце атрымлівае навуковую ступень магістра.

1950–1953 гг. — працуе ў Варшаўскім унівэрсытэце на катадры філязофіі ў якасьці асыстэнта.

1953 г. — абараніў у Варшаўскім унівэрсытэце кандыдацкую дысэртацыю пад назвай «Сьпіноза як гістарычная зьява сваёй эпохі» .

1953–1955 гг. — адначасова супрацоўнічае з Інстытутам грамадзкіх навук.

1953 г. — атрымлівае пасаду ад’юнкта на катадры філязофіі Варшаўскага ўнівэрсытэту.

1955 г. — робіцца супрацоўнікам Інстытуту філязофіі і сацыялёгіі Польскай Акадэміі навук.

1956–1968 гг. — загадвае катадрай гісторыі філязофіі Новага часу Варшаўскага ўнівэрсытэту. Паралельна з гэтым працуе ў рэдакцыях аддзелаў філязофіі буйных польскіх навуковых выдавецтваў.

1956 г. — стаецца дацэнтам катадры філязофіі Варшаўскага ўнівэрсытэту.

1957 г. — дэбютаваў як празаік творам «Ключ нябесны, або Аповеды, пабудаваныя на сьвятой гісторыі і для навучаньня і перасьцярогі прызначаныя» .

1957 г. — на працягу году перабывае ў Францыі і Галяндыі, дзе праводзіць дасьледаваньні рэлігійнай думкі XVII ст.

1964 г. — Лешаку Калакоўскаму прысуджаецца годнасьць экстраардынарнага прафэсара.

1966 г. — выключаны з партыі пасьля прачытаньня ў Варшаўскім унівэрсытэце спавешчаньня «Польская культура ў апошняе дзесяцігодзьдзе» .

1968 г. — пазбаўленьне пасады прафэсара Варшаўскага ўнівэрсытэту.

лістапад 1968 г. — выезд у Канаду на запрашэньне ўнівэрсытэту McGill у Манрэалі.

1969 г. — атрымлівае катадру філязофіі Каліфарнійскага ўнівэрсытэту ў Бэрклі.

1970 г. — пастаянна працуе ў Оксфардзе, дзе выкладае ў «All Souls College» .

1975 г. — выкладае ў Ельскім унівэрсытэце (Нью-Хавэн).

1981–1982 г. — працуе ў Інстытуце грамадзкай думкі ў Чыкага.

У цяперашнім часе жыве ў Оксфардзе (Англія).

* Лешак Калакоўскі— адзін з найбольш вядомых у сьвеце польскіх філёзафаў, гісторык філязофіі, прызнаны майстра алегарычнай прозы, эсэіст, публіцыст. Сфэра яго навуковых зацікаўленьняў вагаецца ад лібэралізму XIX стагодзьдзя да філязофіі культуры і рэлігіі. Пачынаючы толькі з 1996 году ў Польшчы было выдадзена 12 кніг гэтага аўтара: «Główne nurty marksizmu.Część I. Powstanie» , Zysk i S-ka, 2000