Радыё Свабода - Галасы Беларусі — 2020

„Вэртыкаль жыве ў паралельным сьвеце“

— Я не настаўнік. Я прыйшоў, каб падтрымаць настаўнікаў. У першую чаргу, тых, на якіх ціснуць цяпер. І якім кажуць, што калі яны ня будуць трымацца дзяржаўнай ідэалёгіі, то іх звольняць. І, зь іншага боку, падтрымаць настаўнікаў, на якіх ціснулі ў часе выбараў, якім проста давялося фальсыфікаваць выбары і на якіх цяпер ціснуць у тым ліку з боку многіх прыхільнікаў Ціханоўскай. Я лічу, што ім проста трэба сумленна прызнацца, што гэта адбывалася і такім чынам дапамагчы ўсім нам аспрэчыць вынікі выбараў. Я ўпэўнены, што ніхто з чыноўнікаў ня выйдзе да нас, бо ўся гэтая вэртыкаль, яна настолькі адарваная ад рэальнасьці і яна жыве ў настолькі нейкім паралельным сьвеце… Яны проста не разумеюць словаў, якія ім адрасуюцца.

„Для дзяцей важны прыклад“

— Мы хочам падтрымаць настаўнікаў, каб яны не баяліся, каб яны маглі заяўляць сваё меркаваньне, бо для дзяцей вельмі важны гэты прыклад. Нельга абражаць, мучыць, біць таго, хто супраць твайго меркаваньня. Гэта няправільна. Мы ня хочам, каб у школе панавала такая атмасфэра.

„Пацярпелі дзеці з добрых сем’яў“

— Немагчыма дараваць тое, што адбылося за апошнія два тыдні. Як зьняважылі нашых людзей, лепшае, што ёсьць у нашай краіне. Пацярпелі насамрэч адукаваныя дзеці, з добрых сем’яў. Гэта будучыня нашай краіны.

„Ня могуць працаваць у школе“

— Я мама траіх дарослых дзяцей. Мой унук праз два гады пойдзе ў школу. І я хачу, каб яго вучылі сумленныя настаўнікі. Я лічу, што тыя настаўнікі, якія сябе заплямілі ўдзелам у гэтых выбарах, яны ня могуць працаваць у школе. У іх было ўжо два тыдні. Яны маглі сказаць гэта ананімна, як яны фальсыфікавалі, як іх прымушалі. Калі ў іх ёсьць сумленьне, ёсьць годнасьць, яны маглі гэта зрабіць. Ну а старшыні камісій, яны паводле крымінальных артыкулаў пойдуць. А тым настаўнікам, якія не фальсыфікавалі, нізкі паклон ад нас, бацькоў. Гэта справа выбару кожнага. Яны змаглі не падпісаць, нехта змог пайсьці на бальнічны, нехта змог проста не пагадзіцца ўдзельнічаць у гэтай камісіі. Усё залежыць ад чалавека.

„Як можна нас увогуле забраць?“

— Калі шчыра, я не баюся. У мяне бацька вайсковец, падпалкоўнік, і я не ўяўляю, як тыя ж вайскоўцы могуць пайсьці… вы паглядзіце, гэта ж жанчыны, выкладчыцы, настаўніцы… мы ўсе прыйшлі зь мірам. Як можна нас увогуле забраць? Гэта проста страта вайсковай годнасьці.

„Самае страшнае яны ўжо зрабілі“

— Сілавікі не палохаюць, бо самае страшнае, што яны маглі зрабіць, яны ўжо зрабілі. Далей няма куды. Гэта (паказвае на аўтазакі) ужо проста сьмешна. Людзі ўжо перасталі баяцца, і спадзяюся, што настаўнікі таксама ўсё больш і больш будуць пераадольваць свой страх і ня толькі ў Менску, але і паўсюль.

„Калегі сталі казаць праўду“

— Прыйшла падтрымаць сваіх калег. Я ўжо пэнсіянэрка. Падтрымаць, таму што малайцы. Сталі казаць праўду, і на іх, вядома, пачаліся ганеньні з боку ўлады. Так не павінна быць, але я думаю, што і ўлада гэтая хутка здасца. Яна ня зможа кіраваць сумленнымі людзьмі. А нас стала вельмі шмат. Што значыць звольніць? Нас і так мала. Я ведаю спэцыялістаў майго прадмету, фізыкі, вельмі мала. Тым больш, якасных настаўнікаў. Таму мне вельмі шкада, што тых настаўнікаў, якія зьяўляюцца найлепшымі, будуць звальняць. А вось тое, што павінен быў прадэманстраваць міністар… Ён увогуле павінен быў сказаць: прабачце, дарагія, я за вас буду стаяць гарой. А калі не атрымаецца, я сыду разам з вамі. Сумленны чалавек зрабіў бы так. А ён ня выйшаў.

„Вера — тое, дзеля чаго паміраюць. Ідэалёгія — тое, дзеля чаго забіваюць“

— Тоні Бэн, брытанскі палітычны дзеяч, гэта яго фраза (паказвае плякат). Увогуле ў канстытуцыі ў нас дэмакратыя, якой мы на справе, вядома, не адчуваем. У тым ліку там напісана, што ніякая рэлігійная, палітычная партыя ня мае права навязваць сваю ідэалёгію. На жаль, дэмакратыі не існуе ў нашай краіне. Хто будзе вучыць людзей? Тыя, хто прытрымліваецца яго ідэалёгіі? Гэта будуць амонаўцы? Што можа даць такі чалавек, як наш у двукосьсях прэзыдэнт? Кожнае яго слова — гэта ганьба для краіны. Кожнае яго выступленьне. Я ня ведаю, як прамываюць ім (паказвае на аўтазакі з амонаўцамі) мазгі на службе, гэта страшна, што адукацыя аказваецца ў нашай краіне слабейшая за прамыўку мазгоў.

„Што ўяўляе сабой гэтая ідэалёгія?“

— У першую чаргу я таксама настаўніца, вось мая альма матэр (паказвае на пэдунівэрсытэт). І я прыйшла сюды запытацца: а што ж уяўляе сабой ідэалёгія нашай дзяржавы? Калі ён лічыць ідэалёгіяй менавіта тое, што людзі падманваюць адзін аднаго, тое, што рука руку мые, тое, што гэтага трэба ўзброіць і на людзей з кветкамі весьці… Настаўнікі, яны павінны быць свабоднымі і яны павінны пашыраць погляды людзей, дзяцей. Асноўная мэта настаўніцкая якая? Менавіта тое, што яны павінны разьвіваць гарманічную асобу. Чыноўнікі хочуць утрымацца на двух крэслах, ні таму боку, ні гэтаму. А вы бачыце, якія вучні ў іх (паказвае на аўтазакі). Вось яны, вучні нашага міністэрства адукацыі.