Әхәт Гаффар - Сайланма әсәрләр. 4 томда. Том 3

Сәгыйдулла. Сыерың көтүче күзенә чалынырга оялгандыр.

Сара. Инде дә телең… Ибраһимның шул булыр иде… Телең белән түгел, әллә ниең белән сөйләшәсең шунда… Буаз икәнен каян беләсең?

Сәгыйдулла. Сатучы түгел, алучы әйткәч, син ышан инде.

Сара. Сатып алучы кеше малын мактамый торган иде.

Сәгыйдулла (акча саный). Менә бер мең… ике… өч… дүрт… инде биш… Менә биш мең ярым тәңкә.

Сара ул санаган көйгә баш кагып бара. Дүрттән узгач, карап кына тора. Аннары чирек литрлы аракы шешәсе белән стакан алып чыга, акча янына куя.

Сара. Мәгәриче.

Сәгыйдулла. Рәхмәт!

Сара акча саный.

Ышанмыйсыңмы әллә – саныйсың?.. Ә-ә, сакланганны Алла саклаган, сана, сана… Әзсенәсеңмени? Шулай инде, нәфсенең төбе юк.

Сара аңа акчаның бер өлешен суза.

Сара. Болары – мең дә биш йөзе – артык. Дөрес әйтәсең, нәфес чиксез. Тик артык акча түләү юмартлык түгел. Күңелеңдәгесен телең белән әйт син. Күңел теләген акчага төрәсең. (Сара елый. Кулындагы акчалары аяк астына сибелә.)

Сәгыйдулла тезләнеп җыярга керешә.

Сәгыйдулла (башын күтәреп). Ул – Ибраһим өлеше.

Сара. Ибраһим, Ибраһим!.. Үз өлешем дияргә ник чирканасың?

Сәгыйдулла. Минем тормышым – Ибраһим үлеме. Бу аның гозерен үтәп, аның гозерен!.. Менә сиңа йә акча, йә печән. Икесенең берсе. Кайсысын сайлыйсың?

Сара (читкә китә, әкрен). Өченчесен.

Сәгыйдулла. Нинди өченчесен? Өченчесе юк.

Сара. Бар… Өченчесе – син.

Сәгыйдулла. Мин?

Сара. Җаның әйбәт синең. Чиста, игелекле. Көз көнендәге инеш шикелле. Сыерымны бүтәннәргә сине көтеп сатмадым. Инде хәзер сиңа да сата алмыйм.

Сәгыйдулла. Ә мин сатып ала алмыйм. Буаз сыерны ничек итеп суймак кирәк?

Карашлары очраша.

Сара (карап тора да, елап, аның күкрәгенә каплана). Көн дә чыккан кояшның җылысын биш ел сизмим бит инде! Җәйгән мендәрем тышыннан биш ел буе күз яше генә юам… Сыерым бирнәм булсын, Сәгыйдулла!

Тынлык.

Сәгыйдулла. Аңламый калдым: Ибраһим хакында нигә соңгы мәртәбә сөйләттең?

Сара. Мәңге онытмас өчен. Миңа фатихасы итеп тыңладым.

Фәрдәнәләр өе. Ярми керә.

Ярми (биштәрен сала). Күперне сүтеп бетереп яталар. Бу якка чак элгәшеп калдым… Самавыр куеп җибәрсәң икән, тамак чатнады.

Фәрдәнә самавыр куя.

Сиңа бернәрсә алдым әле. (Биштәрен чишә.)

Фәрдәнә. Юк акчаны әрәм-шәрәм итмәс идең.

Ярми. Әрәм дип… Сиңа да язык түгел. Менә күлмәк!

Ярми, төргәк чишеп, зәңгәр ефәк күлмәк таратып җибәрә. Фәрдәнә, сөенечен яшерә алмыйча, күлмәкне ала да көзге каршында әйләнгәли. Ярми читтән карап тора.

Кая, карчык, мал астына берәр стакан балың юкмы?

Фәрдәнә (чәйнек суза). Бигрәк таман, бакчы!

Ярми (эчә, суган кабып җибәрә). Сабан туена кофтасын алмабызмы. Йонын… Аннары ни… Бәлкем, мәйтәм, көзләргә мамык кәҗәсе юнәтәсе түгел микән, дим. Кышын шәл бәйләрсең. Бәлкем, үзебезгә дә артыр берәр шәллек… Үзем менә шушы сыңар кул белән дә өч шкаф ясап саттым бит. Икешәр йөз тәңкәдән. Игә килербез анысы, нәрсә аны. Җан тыныч булсын, җан…

Фәрдәнә. Елгада боз китә алмый торамы?

Ярми. Су әз быел. Игеннәр уңармы-юкмы – билгесез.

Гармун тавышы ишетелә.

Сәгыйдулла, ахры.

Фәрдәнә (сагаеп). Ул.

Ярми. Эчте микәнни?

Фәрдәнә. Кем белгән.

Ярми. Оста уйный, каһ-һәр!

Фәрдәнә. Яңа көй.

Ярми. Әллә тагын… Кайда отты икән?

Фәрдәнә. Берәр җирдән ишетеп кайткандыр да, кыз-кыркын отып алсын дип, урам әйләнүедер…

Ярми. Салгандыр, шельма!.. Күз төрткесез караңгыда пычрак ерып йөрмәсә… Тукта әле, шушылай былтыр да үтте түгелме соң ул?

Фәрдәнә. Үтте.

Ярми. Шуннан бирле уйнаганы хәтердә юк. Ни кунак-төшемдә, ни Сабан туенда уйнамады бугай.

Фәрдәнә. Уйнамады. Яшь-җилкенчәк өйрәт дип аптыратып бетергән. Былтыргы яздан бирле уйнамаган. Менә икенче кат уйнавы.

Ярми. Килешми инде болай малай-шалай сымак. Сарасы ник тыймый икән?

Гармун тавышы якыная. Фәрдәнә тәрәзәгә каплана. Кинәт ялкын биеп ала.

Фәрдәнә артка чигенә.

Ярми (исе китеп). Карале, аҗаган! Яз тинтәкләнеп килә быел. Беренче көнен көтүгә чыккан кысыр сыермыни!

Фәрдәнә. Аҗаган түгел. Минем җанның балкышы бу, Ярми!

Ярми. Ниткән балкыш сөйлисең?

Фәрдәнә. Көе миңа лабаса моның! Миңа!

Ярми. Ничек инде ул сиңа?!

Фәрдәнә. Нигә газапларга булды икән?.. Йөрәгенең ташуы икән лә бу аның, Ярми!

Ярми (учына төкереп). Ә мин аңа ташыйм менәтерә, җаен табып. Шундый итеп ташырмын бер!

Караңгылык.

Сәгыйдулла үтеп бара. Фәрдәнә аңа каршы килә. Чиләк-көянтә аскан.

Сәгыйдулла. Саумы, Фәрдәнә!

Фәрдәнә. Ару гына.

Сәгыйдулла. Суыңны эчим әле, тамак чатнады.