Margit Sandemo: Więźniowie Czasu

Po tych słowach postaci przodków jak gdyby zbladły, powoli zaczęły tracić kontury, rozmazywać się i zanim Nataniel zdążył podziękować za spotkanie, zniknęły. Został na cmentarzu sam.

Wkrótce potem zabrał Tovę i wyjechał na Zachodnie Wybrzeże. Wszystko to jednak działo się przed tą nocą, kiedy obudził się ze snu pełnego krążących wokół niego smutnych twarzy, snu, w którym słyszał rozpaczliwy krzyk Tovy.

Przedtem jeszcze musieli oboje przeżyć straszliwe wydarzenia związane ze „Stellą”.

Na najdalszych krańcach Morza Norweskiego wrzyna się ostro w wodę niewielki cypel. Oblewający go akwen od niepamiętnych czasów cieszy się złą sławą cmentarzyska okrętów. Występują tam bardzo niebezpieczne, podstępne prądy i statek, który znajdzie się w pobliżu, może zostać wciągnięty w straszliwą kipiel lub być rzucony na kamienisty przylądek. Maleńka latarnia morska na szczycie najwyższego wzniesienia wysyła słabe ostrzegawcze błyski, ale po zapadnięciu ciemności rzadko kto widzi te mdłe światełka. Wicher wyjący w skalnych szczelinach brzmi jak krzyki przerażonych marynarzy, którzy w tym miejscu zatonęli, a skały wystające znad wzburzonej wody przypominają resztki rozbitych okrętów. Zbierają się tu wszyscy, upiory, pokutujące dusze, mary, panny wodne i Bóg wie kto jeszcze, i nawet w pogodne dni kapitanowie lękają się zbliżać do cypla, bo zawsze można spodziewać się jakiejś wizyty…

A upiór na pokładzie to najgorsze, co może przytrafić się okrętowi.

Jeśli chodzi o Nataniela, to historia tego okropnego starego promu zaczęła się duża wcześniej, na długo przedtem zanim usłyszał o istnieniu Ellen. I wtedy jeszcze nawet by mu do głowy nie przyszło, że on sam zostanie kiedyś zamieszany w tę sprawę.

Któregoś dnia przed paroma laty jego samochód znajdował się w warsztacie na przeglądzie i Nataniel pojechał autobusem, żeby go odebrać, Kiedy już wysiadał, o mało nie został stratowany przez jakiegoś starszego mężczyznę w zniszczonym ubraniu, prawdopodobnie jedynym, jakie posiadał, z brudnym kołnierzykiem koszuli, o tłustych, najwyraźniej długo nie mytych włosach.

Nataniel zarejestrował automatycznie te wszystkie szczegóły, nie miał jednak zwyczaju zwracać ludziom uwagi, że powinni się myć. Zatrzymał się natomiast na chodniku wstrząśnięty dziwnym wrażeniem, jakiego doznał na widok tego człowieka. Chwycił nieznajomego za ramię.

– Proszę się wystrzegać Stelli – powiedział nieoczekiwanie dla samego siebie. – Niech się pan trzyma od niej z daleka! Ona oznacza dla pana śmierć!

Starszy człowiek spoglądał na niego z irytacją i próbował się uwolnić, żeby mu autobus nie uciekł.

– Nie wiem, kim jest ta Stella – mówił dalej Nataniel. Był jednak przekonany, że to bardzo ważne, by tamten człowiek go zrozumiał. – Ale ona odbierze panu życie. A nie będzie pan pierwszym. I zresztą nie ostatnim. To wszystko ma coś wspólnego z wodą. Widzę, że dryfuje pan pod wodą. Nie sądzę jednak, żeby pan utonął.

W końcu mężczyzna mu się wyrwał.

– Pan nie ma dobrze w głowie! – krzyknął, w ostatniej chwili wsiadając do autobusu. – Nic mnie nie łączy z żadną Stellą. A zresztą co to wszystko pana obchodzi?

Drzwi autobusu zamknęły się za nim z trzaskiem, Nataniel zobaczył jeszcze za szybą zdumioną twarz nieznajomego, po czym autobus zniknął w ulicznym ruchu.

Tego rodzaju nagłe impulsy Nataniel przeżywał częściej. Nie mógł jednak zrobić nic więcej, jak tylko ostrzec przypadkowo spotkanego człowieka. Po jakimś czasie epizod ulegał na ogół zapomnieniu.

Tova była jak zwykle zirytowana, kiedy podróż samochodem dobiegała końca. Zbliżali się do celu.

– Co to znowu za zadanie, dla którego ciągniesz mnie za sobą tak daleko?

– To twój ojciec prosił, bym pojechał na Zachodnie wybrzeże. Zwrócił się do niego tamtejszy lekarz, który ma problemy z pewną damą, dręczoną przez dziwne wizje.

– Mój ojciec? Przecież wizje i przywidzenia to nie jest sprawa policji!

– Może i jest, bo przy okazji w grę wchodzą spore pieniądze. Rodzina chce tę panią ubezwłasnowolnić.

– Hm! Opowiadaj dalej.

– No, dama twierdzi, że żyła już raz, dawno temu i że teraz miewa jakieś kontakty z Ludwikiem Czternastym. Dostaje od niego wiadomości i w ogóle. Mąż kobiety jest tym wszystkim przerażony, lekarz nie umie jej niczego wyperswadować. Proszą więc mnie, jako swego rodzaju eksperta w takich sprawach, bym ją obejrzał i zbadał, czy rzeczywiście żyła już raz i czy naprawdę kontaktuje się z jego Królewskim Majestatem.

– Zawsze uważałam, że wędrówka dusz to bardzo interesująca sprawa.

– Nigdy nie miałem do czynienia z podobnym przypadkiem – odparł Nataniel. – To jednak dziwne, że ilekroć ludzie opowiadają o jakichś powiązaniach z tamtym światem albo o swoich poprzednich inkarnacjach, to zawsze mowa jest o znanych osobach. Byłbym dużo bardziej zainteresowany, gdyby ktoś powiedział, że był sobie zwyczajnym mieszkańcem średniowiecznego miasta. Ale nie, niżej króla nie spotkasz nikogo!

Tova zachichotała.

– Że też ty potrafisz być taki złośliwy!

Jej uwaga zasmuciła Nataniela.

– Owszem, mam i ja swoje ciemne strony. A wiesz, to wszystko dzieje się w miasteczku, w którym Ellen chodzi na swój kurs.

– Ellen? – zapytała Tova i na moment zamarła. – A, to ona! Ta nudziara z Valdres.

– Ellen nie jest nudna – zaprotestował Nataniel, ale nie chciał podejmować dyskusji na ten temat. Dobrze znał Tovę. Wiedział, że wszystkie ładne dziewczyny budzą w niej złość, a Ellen uważa za swoją rywalkę. Choć przecież Tovie raczej nie zależało na Natanielu, w każdym razie nie w ten sposób.

– Czy nie mógłbyś pomóc także mnie dowiedzieć się czegoś o moim poprzednim życiu? – zapytała.

– Nie mam najmniejszego zamiaru – odparł ostrzej niż zamierzał, bo nie chciał, żeby mu przeszkadzano pomarzyć o Ellen.

Nie znał jej adresu w tym mieście, wiedział jedynie, że uzupełnia tutaj swoje wykształcenie pielęgniarskie. W żadnym razie nie mógł jej szukał, ale może las sprawi, że i tak się spotkają? Po prostu przypadkiem.

Wielokrotnie przemierzył samochodem wąskie uliczki miasteczka, po których hulał morski wiatr, w końcu jednak musiał dać za wygraną. Trzeba już było wsiadać na prom samochodowy, który miał ich zawieźć do miejsca zamieszkania pacjentki. Tova raz po raz podpowiadała mu, w którym kierunku należy jechać do przystani promowej, ale zdawał się jej nie słyszeć.

I wtedy zobaczył Ellen. Wyszła z dużego budynku, który z pewnością był szkołą. Nataniel zahamował tak gwałtownie, że Tova o mało głową nie wybiła szyby, po czym wyskoczył z samochodu i zawołał:

– Ellen!

Ona właśnie wkładała na głowę kaptur ciepłej, obramowanej futrem kurtki; słysząc wołanie zatrzymała się z podniesionymi rękami.

Tova na jej widok doznała ukłucia w sercu; czuła głuchą nienawiść da tych dwojga i w ogóle do całego świata, do losu, który obszedł się z nią tak niesprawiedliwie. Patrzyła teraz na Nataniela oczyma Ellen. Widziała przystojnego chłopca w krótkim baranim kożuszku, w wysokich butach, o dość dawna chyba nie strzyżonych włosach i skrzywiła się nieprzyjemnie. Ellen podbiegła do niego zarumieniona, uszczęśliwiona do tego stopnia, że omal nie zaczęła płakać.

Tova odwróciła głowę, nie chciała patrzeć na ich powitanie. Słyszała jednak głosy obojga.

– JJedź z nami, Ellen – prosił cicho Nataniel jak ktoś, kto nie wierzy, że ma prawo wypowiadać takie słowa.