Яцек Дукай - Zbiór opowiadań Afryka Medjugorje Iacte Baśń 2

- Tak, tak. - Spogl№dam przez okno: mkniemy z ponaddџwiкkow№ prкdkoњni№ ponad dіugimi szeregami ciemnych faіd. Pustynia czy morze? Nie sposуb rozpoznaж. - To jakaњ caіa nauka, ta chronopatia. Macie instytuty, naukowcуw...

- Istniej№.

- A, "istniej№". Juї chwytam te subtelnoњci. Istniej№, istniej№. Gdybyњ mi teraz w іeb strzeliі - nadal bym istniaі, prawda?

- Ty, ktуrego zabiіem - nie; lecz ty, ktуry siк nad t№ moїliwoњci№ zastanawiaіeњ - tak.

- Ale њmierж jest њmierж i nie wmуwisz mi, їe wyzwoliliњcie siк spod wіadzy instynktu samozachowawczego.

- Oczywiњcie, їe nie. Trzeba ci zobaczyж pojedynki temporystуw, te bitwy milionkrotne. Nie dzielimy ze sob№ swych њwiadomoњci, choж nierzadko jesteњmy nimi niemal toїsami.

- A zatem... - Dolewam sobie jeszcze szkockiej. - A zatem, gdy atakuje ciк drugi temporysta, skaczesz wstecz i juї jest ciк dwуch. On skacze za tob№...

- To bardziej skomplikowane. Godzinк wczeњniej mogіo go na przykіad przy mnie nie byж. Albo ten on, ktуry wуwczas tam przebywaі, mуgі byc w innym nastroju i nie chcieж przyі№czyж siк do ataku mnie. Instynkt samozachowawczy. Moїe nawet rzuciж siк na samego siebie.

Spogl№dam na Afrykк.

- Ile samobуjstw masz juї na koncie?

Uњmiecha siк krzywo.

- Ja-ja?

- Ty-ty.

- Wiele, wiele. I sporo jeszcze mnie czeka.

- O? Przeczucie? Widzisz to?

- Svetozar, Svetozar... Gdybyњ tylko...

- No co?

- Juї jesteњmy.

L№dujemy. Pojazd otwiera siк w noc. Afryka іapie mnie za rкkк. Ruch czasu podnosi mi wіosy na karku.

II. Babilon

15

Jest to Babilon Babilonуw, miasto miast; plac centralny megachronopolii, od ktуrego odchodz№ szerokie aleje w jutro i we wczoraj - i w bok, w dzisiaj moїliwe, i chyba, jak mi siк zdaje, w te niemoїliwe. Ale co jest niemoїliwe, gdy przyszіoњж otwarta przed tob№ na oњcieї? Importowali w trzecie tysi№clecie przed urodzeniem Chrystusa trzecie tysi№clecie po Jego narodzinach. Oni: temporyњci. Oni; my, my, my! To nasze - moje - miasto. Oprуcz prawdziwych Timeriders spotkasz na jego ulicach jedynie niewolnikуw 1T: karіowatych Azjatуw wydziedziczonych ze swej historii przez najeџdџcуw z bezkresnego wszechczasu. Jak dawno wstecz po tej i pokrewnych њcieїkach miaі miejsce уw najazd? Prуїno pytaж; to idzie w milionlecia, wgі№b mezozoiku, ku archaikowi. Miasto jest wieczne. Miasto jest wszкdzie. Tyln№ granicк jego istnienia wyznacza czas potrzebny kontynentowi na zdryfowanie od dzisiejszego - "tutejszego" - jego poіoїenia na tyle znacz№ce, by uniemoїliwiж temporystom skakanie doс na њlepo. Z tyіu zatem barier№ jest geologia. Z przodu - Lordowie. Z bokуw - Bogowie; albowiem tylko w stabilnych њcieїkach jesteњmy przed nimi bezpieczni - a daж z tutejszego dzisiaj nieostroїny krok w bok, to wpaњж w Ich rкce. Ktуryњ z unnecessitusуw Afryki opowiadaі mi, їe tak naprawdк nie jest to wojna; їe to coњ innego; mimowolna manifestacja procesu zachodz№cego w wysokich wymiarach czasu; їe i Bogowie to nie Bogowie. Ale teї nic wiкcej nie wytіumaczyі: znikn№і z tajemniczym uњmiechem. W Babilonie tego czasu їyje takїe kilkadziesi№t moich odbiж, przy czym wszystkie to necessitusy. Doskonale znaj№ siк z Afrykami. Czasami mnie nachodz№ - ja-my i on-oni - i wyci№gaj№ na dіugie rajdy czasowe. O ile przesunкіo siк moje-moje ciaіo od opuszczenia N'Goto i Maіego Ptaka? Dwa lata? Trzy lata? W ten wіaњnie sposуb liczy siк tu wіasny czas: przybliїeniami, omуwieniami, wielkimi liczbami. Nikt nie nosi zegarka. - Zwrуciіeњ uwagк? - zagadn№і mnie gdzieњ-kiedyњ ja, ktуry byі apostoіem Jezusa Chrystusa i nawracaі w Babilonie temporystуw z odlegіych њcieїek. - To charakterystyczne, jak zegarki cyfrowe wypieraj№ wszкdzie tarczowe. A przecieї to coњ wiкcej, niї jedynie symbol, to ma swoje gікbsze uwarunkowanie. Otуї ukіad wskazуwek na tarczy i ich jednostajny ruch, to poїeranie przestrzeni koіa i zmienianie planimetrycznych proporcji czasu przeszіego do przyszіego, to jest pewien sposуb postrzegania procesu przemijania, diametralnie rуїny od digitalnego. Odczytuj№c godzinк z zegarka tarczowego ustawiasz siк w okreњlonym miejscu na osi "dokonane-niedokonane", dana chwila jest elementem pewnej caіoњci, moїe nieskoсczonej, ale caіoњci, na tej tarczy zegarka kwadrans wczeњniej i kwadrans pуџniej istniej№ rуwnie realnie, co chwila obecna, wskazуwki przesuwaj№ jedynie falк teraџniejszoњci, ale czas trwa nieprzerwanie, jednoczeњnie, dіug№ nierozrywaln№ wstкg№ momentуw przeїytych i nieprzeїytych. Zegarek cyfrowy natomiast nie oferuje niczego oprуcz nieuchwytywalnego "teraz"; tam jest tylko aktualna minuta - gorzej: czas rozrywa siк na coraz drobniejsze czкњci: odczytujesz minutк, sekundк, setn№ sekundy, cyfry migaj№ w szalonym tempie, czas ci ucieka, gonisz za "teraz", przeszіoњж znika jakby nigdy nie istniaіa, przyszіoњci nie widzisz, wszystko w uіamkach sekund, zestaw cyfr, zbiуr kresek, їadnego wyczucia ci№gіoњci. Oznakowanie chwili, jak identyfikator cegіy, jednej z milionуw w pogr№їonym w chaosie gruzowisku. Zburzyliњmy tк katedrк, zburzyliњmy katedrк czasu. Nie ma juї ci№gіoњci... - On nie jest їadnym wyj№tkiem. Wielu z nas - nawet wielu z mnie - popada w podobne aberracje; nieogarnialny rozumem chaos wszechczasu rzuca im siк na umysі chaosem myњli. Babilon peіen jest prorokуw, faіszywych, prawdziwych oraz faіszywych i prawdziwych zarazem. Unnecessitusi, jako wersje nas pochodz№ce ze stokуw wykresu prawdopodobieсstwa, charakteryzuj№ siк wyj№tkowo oryginalnymi fiksacjami. Gіуwnie spoњrуd nich rekrutuj№ Bogowie swych wyznawcуw; Wojna Kamienia wielce Im siк w tym zakresie przysіuїyіa, bo tak wypіaszczyіa wykres, їe aї po Lordуw kwitn№ po wszechczasie przerуїne dziwactwa przyzerowe. Wiele Babilonуw tego strumienia oddzieliіo siк na skutek ataku temporystуw ktуregoњ z Bogуw. Chadzam w czasy tych wojen i obserwujк zagіadк Miasta Miast. Ono upada; upada; upada; upada zawsze i wszкdzie, i po kres moїliwoњci, po kres litoњci Bogуw, a oni litoњci dla nas nie maj№, bo to Bogowie 3T, a my - my robaki pod ich stopami. Upada - bo zreszt№ nie bardzo siк broni; po cуї walczyж, skoro moїna uciec a Babilon i tak bкdzie istniaі? Wiкc uciekamy. Nic nie tracimy; nie da siк odj№ж od nieskoсczonoњci tyle, by uczyniіo to faktyczn№ rуїnicк. Z niejak№ przykroњci№ obserwowaіem, iї wielu spoњrуd atakuj№cych w imieniu Boga Pocz№tku to ja, i wielu spoњrуd nich to Afryka. Necessitusy odlegіych moїliwoњci - jaki procent waszych myњli to jeszcze myњli moje? Ile mnie w was, ktуrzy jesteњcie mn№, ktуrym mуgіbym - tak bardzo, tak jaskrawo - mуgіbym byж? Pierwsze Prawo Wszechczasu kaїdego nauczy pokory. Jeњli kiedyњ tam zawahaіem siк przed zіym (dobrym) uczynkiem i jednak go zaniechaіem, to mogк byж pewien, їe istniej№ takїe caіe hordy mnie, ktуry nie odst№piіem od niego. W odlegіych unnecessitusach kaїdy z nas posiada swego diabіa wcielonego i swego anioіa. Juї nie moїemy rzec: ja nigdy bym czegoњ takiego nie uczyniі - bo jesteњmy њwiadomi, їe rуwnoczeњnie wіaњnie to czynimy. Probabilistyka moralnoњci, etyka statystyczna. Miaіem dowody; o tak, miaіem gorzkie dowody.

16

Na Alei Wskrzeszeсcуw wyszedі na mnie z promienia sіonecznego unnecessitus Afryki. Potrafiіem juї rozpoznawaж wysokoњж amplitudy prawdopodobieсstwa obiektуw przemieszczaj№cych siк w czasie, wiкc od razu zorientowaіem siк, їe nie jest to mуj Afryka, choж wygl№daі identycznie, lecz wygl№d znaczy mniej niї nic. Wiкc nie poruszyіem siк i nie odezwaіem siк. Taki jest kodeks Babilonu: nigdy nie moїna byж pewnym, sk№d, skiedy i kto przybywa. Ale on nie czekaі na upewnienie siк: od razu spaliі mnie їarem sіoсca w plazmк. Ujrzaіem to na uіamek sekundy przed zejњciem siк moїliwoњci z czynem - i daіem minutк wstecz. Nie mуgі mnie teraz dopaњж w przewadze id№c po њladzie i byіoby mnie dwуch na jego jednego. Od razu krzykn№іem sobie: - Na њmierж! Unnecessitus Afryki! - Odkiwn№іem sobie gіow№ i rozwinкliњmy Pola. Ale Afryka poszedі po zygzaku: wpierw po posiіki i dopiero na mnie. Ujrzaіem - ja-ja i ja-on, mуj mіodszy bliџniak-sojusznik - zwalaj№c№ siк na nas za sekundк armiк wњciekіych Afryk z mordem w ciemnych oczach i czarnych jak noc Polach - i ruszyliњmy w chaotycz№ ucieczkк kilkudziesiкciotysiкcznymi susami ku Kamieniowi Wojny. Tu ucieka kaїdy temporysta њcigany przez innego temporystк, by w nieogarnialnej nawet naszym zmysіem czasu gкstwie moїliwoњci zgubiж przeњladowcк. Ale nie dotarіem: wystarczyіy dwa skoki, bym wpadі na jeszcze wiкksz№ armiк necessitusуw Afryki, czekaj№c№ tu z Polami rozci№gniкtymi aї pod chmury. Jednoczeњnie z moim wejњciem rozrzucili siк oni po dookolnych њcieїkach; wszechczas wyczuwalnie zagкњciі siк od ruchu temporystуw, w postкpie geometrycznym multiplikuj№cego historiк ingerencjami z zewn№trz. Jedyny pozostaіy necessitus Afryki zwin№і Pole i podszedі do mnie. Zwin№іem swoje i ja.