Arkadi Strugatski: İktidar Mahkumları

Tam bu noktada Strugatski külliyatının en çekici ve can alıcı yönünü farkediyoruz. Kardeşler kesinlikle bürokratlara savaş ilan etmişler. Bürokratların kendilerini devamlı kılma arzusu; açgözlülüğü; gösterişi; büyük Tanrı’ları Protokol’e tapınmaları; kendilerini yükselmeye adamaları ve yükselmeye olan hevesleri; münasip gördüklerinde ahlâk, onur, dürüstlük, mantık ve tutarlılık gibi erdemleri bir kenara itmeleri Strugatskilerin onlara karşı açtıkları savaşın temelini oluşturmuş. Sivil ya da askeri, herhangi bir bürokratla karşılaştıklarında Strugatskiler, ona caniliği, dehşet üzerine dehşeti, alçaklık üzerine alçaklığı yüklüyor, midemizi bulandırıp suratlarımızı ekşitmeye çalışıyor. Tüm bu Grand Guignol yaklaşımı, içinde sabit bir korkuyla karışık hayranlık hissi barındırıyor. Strugatski kardeşler alaycılıktan da faydalanıyor.

Hafif mübalağalarla ustaca dokunarak, hazmedememezliği kıvrak bir biçimde sergileyerek, kötü davranış ya da kötü (veya körelmiş) vicdanlar yaratarak, bürokratları aptal göstermeyi başarıyorlar.

Ama her şey burada bitmiyor. Kendine hizmet eden bencil yetkililer bir halk kitlesinin canice köleleştirilmesinden, bir savaşın başlamasına sebep olup bu savaşta gerçek insanların inanılmaz acılar çekip korkunç bir şekilde ölmelerinden sorumlu hale geliyorlar. Bir palyaço çalıştığı sirkin çadırını yakarsa, o andan itibaren kendi ve kendi gibilerinden ya da yaptıklarından daha komik hiçbir şey olamaz. Kitapta betimlenen savaş sahnesi onu unutulmaz kılıyor. Kitap kendimi geliştirmemi sağladı. Harika bir Strugatski romanı. Onlara minnettarım!

Theodore Sturgeon,

San Diego, California, 1977