А хто ж гэта быў?
КУРЫЁ
Фэста, пацешнік Фэста, ваша светласць; той самы блазен, які так падабаўся некалі бацьку сіньёрыны Алівіі. Ён павінен быць недзе тут, у пакоях.
ГЕРЦАГ
Пашукайце яго, а пакуль што сыграйце мне маю любімую мелодыю.
КУРЫЁ выходзіць. Іграе музыка .
Хадзі сюды, мой хлопчык. Прыйдзе час,
Сам пакахаеш; вось тады і ўспомні
Пра нас у слодычы сваёй пакуты.
Усе, хто закахаўся, як і я,
Непастаянныя ў сваіх парывах,
I толькі мілы вобраз іх каханай
Нязменным застаецца ў іх душы.
Ну, як вам музыка?
ВІЁЛА
О, я сказаў бы,
Што водгулле яе ляціць да трона,
Дзе каралеваю — само каханне.
ГЕРЦАГ
Жыццём гатовы клясціся, адказ
Майстэрскі. Ты хоць малады, а позірк,
Напэўна, ўжо спыняў на тым, што вабіць
I сэрца, і душу? Адказвай, хлопчык,
Так ці не так?
ВІЁЛА
ГЕРЦАГ
ВІЁЛА
ГЕРЦАГ
Як я? Тады яна цябе не варта.
А ўзрост яе? Яна ў гадах?
ВІЁЛА
ГЕРЦАГ
Уга! Клянуся небам,— перастарка.
Звычайна муж павінен быць старэйшы
За жонку — вось і будзе раўнавага
Між ім і ёй. Ды і самой жа жонцы
Лягчэй такога чараваць, каб ім жа
I кіраваць. Хоць мы сябе і хвалім,
А мы ў каханні ветранікі, мілы,
Як матылёчкі,— з кветачкі на кветку.
Ды і трываласцю, сказаць па праўдзе,
Мы не раўня жанчынам.
ВІЁЛА
ГЕРЦАГ
Няхай твая абранніца, якую
Ты пакахаеш, будзе маладзейшай,
Чым ты, бо ў іншым выпадку спасцігне
Бяда: яе халодная ўзаемнасць
Не зможа задаволіць вашу палкасць.
Жанчыны, як і ружа: не паспела
Бутон раскрыць, як тут жа і — апала.
ВІЁЛА
Так абдарыў іх лёс няўдзячны кпліва:
У росквіце ж і адцвітаць. Жахліва!
Вяртаецца КУРЫЁ з БЛАЗНЕМ .
ГЕРЦАГ
А вось і ты, спявак. Мо паспяваеш
Нам тую песню, што спяваў учора? —
Цэзарыё, паслухай, тут душа
Паэзіі ў самім напеве песні,
Наіўная да смешнага нявіннасць
I праўда разам з тым. Яе звычайна,
На сонцы прымасціўшыся дзе-небудзь,
Спяваюць рукадзельніцы. Давайце!
БЛАЗЕН
( спявае )
Ты прыйдзі, мая смерць, прыйдзі.
Я стаміўся ў каханні, няшчасны.
Бессардэчная, паглядзі —
Праз цябе паміраю заўчасна.
Пакладзіце ў маю труну
Хоць галінку любімай алівы.
Я да сэрца яе прыгарну
Ў адзіноцтве сваім тужліва.
Хай ні руж, ні вянкоў з дзеразы
Не прыносяць — хай бог бароніць!
Бо ніхто ж аніводнай слязы
На магілу маю не ўроніць.
Хай яна зарастае тугім
Быльнягом, палыном з куколем,
Каб табе, бессардэчнай, з другім
Не садзіцца на ёй ніколі.
ГЕРЦАГ
Вось — за старанне. ( Дае Блазну манету .)
БЛАЗЕН
Якое ж тут старанне? Для мяне, гаспадар, спяваць — адна асалода.
ГЕРЦАГ
Тады хай гэта будзе за асалоду.
БЛАЗЕН
Сказана дакладна. За асалоду, гаспадарок, даводзіцца расплачвацца ўранні ці пазней.
ГЕРЦАГ
Даруй мне мае дары — і ў дарогу!
БЛАЗЕН
Хай засцерагае цябе бог меланхоліі ў тваёй меланхоліі, а кравец пашые табе камзол і штонікі з пералівістай парчы, бо і душа ў цябе непастаянная і пералівістая, як бляск апалу. Я б такіх адпраўляў у мора, каб ім там і гайдацца: то туды, то сюды. I было б для іх там вясёленькае падарожжа. Будзьце здаровенькі!
( Выходзіць .)
ГЕРЦАГ
Пакіньце нас і вы.
КУРЫЁ і СЛУГІ выходзяць .
А ты, мой хлопчык,
Яшчэ раз будзь гатовы з даручэннем
Наведаць тую каменную жорсткасць.
Маё каханне — скажаш ёй — вышэй,
Мацней і гарачэй за ўсё на свеце.
Мяне не спакушаюць — растлумач ёй —
Ні плошча земляў у пасаг, ні тое,
Што ёй, шчаслівіцы, сама прырода
Ўдзяліла шчодра,— гэта мне ўсё роўна,
Як і ўсё роўна шчасце. Дасканаласць
Красы з характарам яе — вось цуд,
Якім мой дух палоніць іхні кут
I вабіць да яе — у тым прычына.
ВІЁЛА
Але ж, калі ўзаемнасцю дзяўчына
Не можа адказаць?
ГЕРЦАГ
Такі адказ
Я не прыму: для графа ён не ветлы.
ВІЁЛА
А вы прыняць павінны, ваша светласць.
Дапусцім, што якаясьці жанчына
Кахае вас, душу па вас раняе,
Як вы па той Алівіі, тым часам
Вы раўнадушны да яе і нават
Сказалі ёй аб тым. Яна ж павінна
Прыняць адказ ці не? Ну, як,нармальна?
Читать дальше