Дубавец Сяргей - Практыкаванні

— Странная вещь,— казаў тым часам мужчына, гледзячы на кірлю,— я хорошо помню каждую нашу встречу, каждую нашу ночь, каждый поцелуй, я помню все твои платья, но никак не могу вспомнить, почему мы расстались... Я часто напрягаю свою память, но...

— Наверное, такая была судьба у нашей любви,— крыху ўсміхнулася i крыху праслязілася жанчына.

— Может быть... Но была же какая-то причина. Я куда-то уехал? — спытаўся мужчына, пазіраючы на кірлю.

— Нет,— адказала жанчына, гледзячы мужчыну ў вочы.

— Ты?

— Нет-нет. Мы были очень близко...

Кірля супакоена дзяўбла крохі. A ўверсе, дзе толькі што кружлялі птушкі, цяпер вісеў адзін вялізны белахвосты гарол.

— Может, кто-то помешал нам?

— Да нет... Я как-то сказала, что у нас будет ребенок, и ты...

— Обманула?

— Не скажу.

— Ты делала аборт? — мужчына па-ранейшаму не зводзіў вачэй з кірлі.

— Да... Я родила его другому.

Гарол каменем рынуў уніз, зваліўся на столік, схапіў кіпцюрамі кірлю і, распрастаўшы метровыя крылы, пачаў ірваць ейнае цела магутнай дзюбай. Кірля піскнула, а гарол брахаў зусім як сабака. Ён разарваў птушку, адшчыкнуў ей галоўку, выцягнуў вантробы. Потым пагрозным вокам агледзеўся наўкола і, адштурхнуўшыся дужымі лапамі, паляцеў...

— Извини,— сказаў мужчына, атрасаючы з сябе распырсканую каву,— у меня времени как раз, чтобы успеть на вокзал. А Гомель действительно красивый город.

Ён апошні раз зірнуў на разматляныя па стале вантробы i рушыў прэч.

1986

НАСАРОГ

Калi ты чытаеш мае апавяданні, ты чамусьці заўседы крыху ўсміхаешся, быццам я табе сябра ці муж. А ты — глыбока ўздыхаеш. Нібы адразу бачыш мяне ўсяго, да дна. I тады сарамліва ўсміхаюся я. Калі ж мае апавяданні чытаеш ты, вочы твае нацякаюць крывёю, i мы сыходзімся ў роўным двубоі, як зубры-адзінцы, каб біцца за непадзельную самку-праўду. I, як заўсёды, разыходзімся пераможцамі. Бо ў душы нам пляваць аднаму на аднаго, на ўсе думкі й доказы праціўніка. Мы пераможцы. А пераможаная застаецца тая кульгавая самачка з сабачымі вачыма, якая вечна трапляе пад руку: ці пад добрую, са скрыльком крывянкі, ці пад нядобрую, а то й наогул атрымае падэшвай. Як жа чытала б мае апавяданні ты, бязродная кульгавая сучачка? Ці не высахлі б твае вечна слязлівыя вочы?

Яна асцярожна панюхае старонкі машынапісу i чмыхне потнаю храпкай. Ах ты, крытыкеса! На, на, чытай. Ацані, што тут накрэмзаў твой старэйшы брат, вянец прыроды. Усе пра цябе напішу, як ты чытала. I ўжо пра цябе пачытаюць. Пра што ж мне яшчэ пісаць?

Ах ты... Ды ты ж, сабачка, кабель! Ха-ха! Даў пачытаць сучцы, а яна — кабель. Вось табе i літаратура...

Калі ты чытаеш мае апавяданні, я перажываю дзіўны ўздым. I мне ўсе адно, хто ты: сучка, кабель ці насарог. Я думаю: як жа мы, людзі, разумнейшыя за вас! Мне нават мласнавата ад такой вышыні. А вы, рэптыліі, унізе, куды вам!

Я бачу кожную тваю рэакцыю. Усміхаешся — значыць, патрапіў, чмыхаеш — недасаліў, не даходзіць, Розуму твайго сабачага не хапае. I тут я табе — крывянкі. Каб не адрывалася ад тэксту. Што-небудзь гэткае: «Яна пацягнулася i сказала:

— Ах, расшпіліце мне... ну, скажам, футра».

З'ела? З'ясі, недзе дзенешся. A калі гэтага мала, дык я табе — сукенку, а тады — станік i гэтак далей... Зрэшты, далей — за межамі этыкету. Нашага, вядома, чалавечага. Гэта вам, сабакам, далей самае смачнае. А нам, людзям, далей — плюгата.

Што такое этыкет? А гэта тое, што не ваша, не сабачае. Таму вам зноў жа зразумець не дадзена. Жыццё ў нас з вамі часта падобнае, але тлумачым мы яго па-рознаму. Мы — трошкі не да канца, i таму мы не вы. Вы таксама, прыкладам, не ясце сваіх шчанюкоў, i таму вы не свінні. A свіння не працягвае жыць у сваім адрэзаным кумпяку, i таму яна не рабак, i гэтак далей. Праўда, i тут далей няма куды. Рабак мае найніжэйшае прызначэнне на зямлі: корпацца ў брудзе i выклікаць усеагульную гідлівасць. I ўсе! Hi салату з яго не зробіш, ні пацешыць ен, як бугай на карыдзе. Дый работнік ніякі.

З вамі, сабакамі, проста. Гэта я наконт крывянкі. А што свінням? Якую ім сечку? Ім — каб абавязкова заблішчэлі пісталеты, i з вуха палезла жоўтая... бя-яя... А рабакам? Гэтых ужо ані станікам, ані пісталетамі не ўлагодзіш. Ім падавай, каб, скажам, царыца-імператрыца на судне... канала. Гэта табе не шаляговая крывянка.

Пазіраеш. Чаго пазіраеш? Не сабачае я напісаў, так? Неэтычнае? Не чытаецца? Можа, свінням занесці або рабакам? Пра царыцу, га? Не, не панясу. Хай ім свінні з рабакамі i пішуць.

А я, а мы паходзім з табой, як тыя зубры-адзінцы, пабадаемся трошкі й разыдземся пераможцамі. Бо, па-шчырасці, нам пляваць аднаму на аднога. Мы пераможцы. А пераможанае на гэты раз будзе мае апавяданне. З прысвячэннем шуфлядзе ў пісьмовым стале.