Юры Станкевіч - П'яўка

“А ў чым справа?” — пацікавіўся я.

“Сёння якраз той самы дзень. Гэта прыбыў асобны фургон. На ім нелегальна прывозяць скары-станыя медыцынскія прэпараты з фармацэўтычных заводаў і бальніц Мегаполіса — усялякія пратэрмінаваныя лекі: таблеткі, бутэлечкі з рэшткамі спіртавых настояў, шпрыцы, нават часам скідваюць і ампутаваныя чалавечыя органы. За таблеткі, асобныя з якіх ці іх сумесь, што даюць, як тут кажуць, “падагрэў”, а таксама спіртавыя настоі і рэшткі наркатычных прэпаратаў, б’юцца часам насмерць, пасля чаго знаходзяць трупы. Тут жа яны і колюцца тымі ж скарыстанымі шпрыцамі”.

Але Андруш дарэмна турбаваўся, бо якраз у гэтыя хвіліны на нас не звярнулі ўвагі; у фургоне ўключылі кампрэсары, і смецце марудна папаўзло на зямлю. Да яго адразу, адпіхваючы адзін аднаго, кінуліся цёмныя постаці. У іх руках замільгацелі ліхтары.

empty* * *empty

Паўночныя могілкі, дзе да гэтага часу звыкла хавалі па хрысціянскім абрадзе, я вызначыў па некалькіх напаўзасохлых бярозках, з цёмнымі плямамі вароніных гнёздаў. Я праверыў свой ліхтарык, партатыўную камеру для здымкаў у цемры і зірнуў на таймер надалонніка: стрэлкі паказвалі на адзінаццатую гадзіну.

“Андруш, —звярнуўся ядасвайго добраахвотнага спадарожніка, — ты тут быў калі-небудзь ноччу?”

“Калі і буду, то, пэўна, ужо непрытомнікам”, — аджартаваўся ён.

“Могілкі вялікія па плошчы?”

“Днём можна абысці хвілін за дваццаць, а вось як цяпер — не ведаю”.

“Будзем абыходзіць, — сказаў я. — Калі ўбачыш якое свячэнне ці нешта падобнае на агонь — адразу гавары мне”.

“Адкуль тут можа быць агонь?” “Тут цяпер усё можа быць”.

Я ўключыў ліхтарык, але свяціў выключна пад ногі. Па сцежцы мы саступілі за паламаны плот, завалены смеццем і сухім галлём, і апынуліся на могілках. Нават у наступаючай цемры я паспеў убачыць неверагодны беспарадак, запусценне і дзікую неахайнасць, якія панавалі ў гэтым жур-ботным месцы. Калі вартасць народа, як кажуць, выяўляецца і на месцах яго пахавання, то па-бачанае тут ўражвала: частка магіл была кімсьці раскапаная і завалена смеццем, бязладна зама-цаваныя агароджы не давалі магчымасці прайсці, і ад таго сцяжынкі былі пратаптаныя па тых жа магілах, там-сям бялелі выкінутыя кімсьці бярцовыя чалавечыя косці.

“Глядзі па баках”, — папярэдзіў я Андруша. “Можна размаўляць?” — шэптам спытаў ён мяне. “Так. Хоць крычы”.

“Як я зразумеў, вы хочаце засняць на камеру прывід? — спытаў ён. — Тады навошта тут кры-чаць?” “Ты памыляешся, але ўсё роўна знаходзішся блізка да ісціны, — адказаў я. — Нам трэба на ўсялякі выпадак знайсці магілу Тэафіла Слімака. Ты ведаеш дзе яна?” “Ён жа быў не генералісімус і нават не старажытны поп-кумір накшталт Элвіса Прэслі, — не губляў пачуцця гумару Андруш. — Адкуль жа мне ведаць, дзе гніюць яго высакародныя косці. Тут жа даўно хаваюць, і без дазволу. Я чуў, што, каб закапаць свайго нябожчыка, часам выкоп-ваюць чужога.

“Якраз косці могуць і не гнісці. Цалкам верагодна, калі нашы падазрэнні спраўдзяцца”.

“А вы не можаце штучна падганяць усё пад сваю асабістую і, магчыма, нават памылковую версію? — спытаў мяне мой няўрымслівы напарнік. — Што вы увогуле хочаце сказаць, пра што думаеце?” “З якой прычыны цябе выслалі ў паселішча, Андруш? — пацікавіўся я ў сваю чаргу. — Ці гэта сакрэт?” “Я, скажам так, усумніўся”.

“І дзесьці выказаў свае думкі дастаткова гучна. А штучнік занатаваў іх на дыктафон і данёс цэнзару”.

“Так”.

“Вось бачыш. Думкі заўсёды трэба хаваць, пакуль яны не ператворацца ў доказы. Апошняга “людзі-цені” баяцца больш за ўсё. А мы шукаем менавіта доказ, але гаварыць пра нешта яшчэ рана”.

Мы асцярожна рухаліся ў цемры. Толькі прамень ад майго ліхтарыка асвятляў у нас пад нагамі беспарадкава і, тым не менш, вельмі шчыльна размешчаныя магілы. На большасці з іх не было нічога, ці ляжала пліта альбо высіліся проста ўкапаныя ў зямлю металічныя крыжы. Прайшло каля гадзіны. На небе я не заўважыў ні месяца, ні зорак. Толькі здалёк слабы ветрык данёс да мяне ледзь улоўны пах вільгаці. Хмары, падумаў я. Значыць, цалкам верагодна, што будзе дождж. Нашы пошукі, між тым, нічога не прыносілі, хоць мы і абышлі ўсю тэрыторыю могілак. Магіл было зашмат, часам не прайсці, і я адчуваў сябе ніякавата. Мяркую, што і мой напарнік таксама.

“Што ж, — урэшце падсумаваў я, — калі так, то крочым дадому”.

Мы знайшлі знаёмую сцежку і павярнулі да выхаду. Андруш быў незадаволены, але стрымана памоўчваў.