Між тым, нічога станоўчага мяне далей не чакала, бо вучань, які ўважліва сачыў за нашай раз-мовай, адразу зрабіў да мяне крок і нахабна патрабаваў: “Ішлі б вы адсель падалей, дзядзька. Бачыце — мы сёння не прымаем”.
Я ўсміхнуўся, бо ніколькі цяпер не крыўдаваў на падлетка: ён мне таксама прыйшоўся па душы, і спытаў: “Ці можна мне завітаць сюды па заканчэнні работ?”
“Вядома, — адказаў з рыштаванняў мастак, — сюды прыйдуць людзі. Мы адчынім дзверы для ўсіх”.
“Я бы жадаў быць першым”, — не сунімаўся я.
“Няхай так, калі разумееце ў жывапісе”.
“Мяне завуць Берташ, — прадставіўся я і павярнуўся да выхаду. — Берташ Яновіч. А пра вас я чуў. Вы — Юліус Гармата.
Так?”
Ён згодна кіўнуў, праводзячы мяне па-ранейшаму насцярожаным позіркам.
empty 5.
Я вярнуўся ў флігель, дзе паеў эрзацтушонкі з ранейшых невялікіх запасаў. Спёка ўжо набрала сваю звыклую моц. Больш за ўсё мне хацелася б акунуцца зараз у якую ваду, хоць абліцца ха-лоднай з вядра, але ў бачку ля ўвахода, куды я зазірнуў, вады было хіба што на дне. Павінен быць дождж, пройдзе ж ён калі-небудзь, і ўжо тады мне ўдасца назбіраць вады, — думаў я, лежачы на канапе.
Тут я непазбежна ўспомніў пра Мойру, пра свае недарэчныя і спантанныя мары з‘ехаць адсюль з ёй куды-небудзь, ну хоць, прыкладам, да тых месцаў, дзе цячэ рака ці спіць якое, няхай сабе і высыхаючае, возера, я ведаў, што такія месцы яшчэ там-
сям засталіся, але адразу ўспомніў, што я ўжо нават не чыноўнік, і тым больш, не крымінальны дзялок, не запатрабаваны майстра, не прадстаўнік уладаў ці іх сілавых структур, я — ніхто, высланы за сто першы кіламетр, персона нон-грата, падпольны парапсіхолаг-
аматар, а значыць, варожая грамадству асоба. Да таго ж, у мяне няма грошай. А самы малы дамок ля самага занядбанага возера-
лужыны каштуе вялікай сумы, і не кожнаму там будзе дазволена жыць.
Закачаны ў Сеціва доказ прынясе такія-сякія грошы, але яго яшчэ трэба здабыць, прычым, захоўваючы шчыльную канспірацыю, бо з боку ўладаў, калі там даведаюцца, што я шукаю, сас-пее і настане немінучая расплата. Толькі вось як захаваць усё ў тайне?
Гэта можна будзе зрабіць толькі тады, калі ахвяры анамальшчыны самі не будуць зіцікаўлены ў зваротным: урэшце, на-вошта ім наклікаць на сябе яшчэ і другую бяду? Але тут ад іх залежыць далёка не ўсё. Найбольш верагодна, што рэха ад падзей у бараку ўдавы Слімак хутка выплюхнецца напаверх і да таго часу трэба паспець выкачаць усю інфармацыю, якая будзе тычыцца маёй справы, меркаваў я. У галаве ў мяне ўжо сфарміравалася адпаведная версія накшталт таго, што шукаю ў тым злашчасным доме. Дарэчы, зноў паўтаруся, што я аніякі не містык і не акультыст, і веру ў адзінае навуковае тлумачэнне любой анамальнай з’явы, якой бы яна ні была загадкавай і таямнічай. І навука магла б пайсці далёка наперад, каб не з’явілася нейкая невытлумачальная заслона, тупік, люстэрка, зазірнуць куды неверагодна складана, і да таго ж, на ўсё гэта было аб’яўлена табу.
Калі б яшчэ стагоддзе назад хто-небудзь аб’явіў, што ўжо заўтра наступіць час і можна будзе ў любую секунду звязацца па надалонніку вагой у пяцьдзесят грамаў з любым абанентам у любой частцы Зямлі і нават на Месяцы, і расказаў пра Сеціва, то яго б аб’явілі вар’ятам. Але такі час наступіў, і чалавецтва кінулася ў космас, але тут яго і чакала першае вялікае расчараванне, бо спадзяванні на тое, што вось-вось людзі дабяруцца да “далёкіх планет”, і больш таго, сустрэнуцца на іх з такімі ж гуманоідамі, аказаліся надзіва марнымі, а надзеі — пустым трызненнем, за якім хавалася нешта неакрэслена пагрозлівае, і вось тады і з’явілася штучна справакаваная, даволе старая, але ў новай афарбоўцы, метафізічная мутацыя — вера ў магчымую і хуткую бессмяротнасць. Разлажэнне грамадства, вядома, пачалося раней, з пачатку і асабліва з сярэдзіны мінулага стагоддзя. Менавіта тады, як ніколі, радзіме патрэбныя былі героі і спадзвіжнікі, а яна чамусьці ўпарта нараджала “штучнікаў”.
Але тут я зноў прымусіў сябе вярнуцца ў думках да канкрэтыкі. Ужо сёння вечарам нам разам з Андрушам абавязкова будзе варта наведаць могілкі. Я адчуваў, што з вялікай дозай верагоднасці знаходжуся на правільным шляху і іду па следзе, як сабака па знаёмым яму паху.
Раптам у дзверы пастукалі, і на парозе нечакана з’явілася Мойра. Я абрадваўся, ўскочыў з ложка і адказаў на прывітанне.
Жанчына была ў паркалёвай сукенцы са шлейкамі на аголеных плячах. У руцэ яна трымала клунак, які паклала на стол.
Читать дальше