Юры Станкевіч - П'яўка

На вонкавых рыштаваннях, нягледзячы на спёку, працавалі некалькі чалавек. Усе — белыя, з аблупленай ад сонца скурай на плячах, жылістыя і цягавітыя.

Я пашукаў вачыма ўваход у ангар і, асцярожна пераступаючы праз будаўнічы хлам пад нагамі, рушыў да яго, але раптам спыніўся.

На цаглянай сцяне будучага храма я ўбачыў наклеены аркушык паперы. Налепка называлася “АБ ЦЕМРЫ”

У экстрэмальнай сітуацыі, калі частку сутак вас акаляе цемра, трэба ведаць і запомніць некалькі парад.

Першая: абзавядзіцеся зброяй.

Другая: не хадзіце ў адзіночку.

Трэцяя: ідзіце толькі сярэдзінай вуліцы, а не ў ценю дамоў ці парканаў.

Чацвёртая: калі вы зойдзеце ў пад’езд, варта запаліць святло ці якім іншым спосабам высветліць прастору вакол вас — з дапамогай надалонніка, кішэннага ліхтарыка альбо запалкі.

Пятая: абыходзьце групы людзей: гэта, звычайна, тыя, хто пераступае закон.

Шостая: калі вас спынілі, будзьце гатовыя, не марудзячы, ужыць зброю. Спакойна рэагуйце на агрэсію — калі ў вас будуць выяўлены малейшыя прыкметы страху, ведайце: гэта знак для на-паду менавіта на вас.

Сёмая: паводзьце сябе па прынцыпе драпежніка — абыходзьце моцнага і будзьце гранічна ас-цярожныя.

Восьмая: калі супраць вас ужыты гвалт, не вагайцеся, бо гэта смяротна небяспечна.

Дзевятая: не прасіце, бо лістасці ў цемры няма.

Дзесятая: памятайце пра спрадвечную нянавісць “недалюдзей” да тых, хто моцны розумам і ду-хам.

Мана і хлусня найлепш адчуваюць сябе ў цемры, і калі ў вокнах не гарыць святло і яго не выпраменьвае ніводны ліхтар, ведайце — нехта палюе і на вас.

Таўстыя, свежаабабітыя бляхай дзверыангара былі прыадчынены, і я асцярожна ўвайшоў унутр.

Паміж раскіданых у беспарадку дошак, цэглы, бляшаных ёмістасцей і паўсюдных са старых жэрдак рыштаванняў, якія высіліся на некалькі метраў, да самай столі-купала, я ўбачыў дзве постаці. Адна з іх аказалася хударлявым падлеткам гадоў шаснаццаці. Ён кінуў свой занятак: насечку часткі сцяны для тынкоўкі, і, запытальна агледзеўшы мяне здалёк, падышоў бліжэй. Падлетак адчувальна кульгаў, але гэты фізічны недахоп, пэўна, псіхалагічна не меў на яго ўздзеяння — ён трымаў сябе годна і глядзеў адкрыта і смела.

“Вы што-небудзь хацелі?” — тактоўна, але холадна, спытаў ён. “Так. Пабачыць храм”, — адказаў я.

“Пакуль тут ідуць работы — гэта непажадана”.

“Можа стацца так, што я не дачакаюся заканчэння вашых работ, — заўважыў я стрымана, — бо я тут чалавек часовы, а мне б хацелася зірнуць на роспіс”.

“А вы хто такі? Мы з настаўнікам вас не ведаем”.

“А дзе твой настаўнік?” — спытаў я.

Падлетак павярнуўся і кіўнуў галавой у бок рыштаванняў. “Ён працуе”.

Мастак быў заняты адной са сцен. Столь і астатнія, пэўна, ужо былі распісаныя, але што там выяўлена, я не бачыў: сцены былі шчыльна занавешаны прасцірадламі і старым армейскім брызентам.

Я падышоў бліжэй да рыштаванняў і павітаўся. Мастак павярнуўся тварам да мяне і праз не-працяглую паўзу адказаў. Ён быў высокі, за сто дзвяноста сантыметраў па метрычнай сістэме, падцягнуты, з аскетычным тварам, з якога цяпер скрозь мяне цьмяна і разам з тым насцярожана глядзелі блакітныя вочы — такі іх колер сустракаецца апошнім часам надзвычай рэдка. Пака-мечаная вайсковая панама гожа сядзела на яго буйной галаве.

Я, вядома, зразумеў што ў гэтыя хвіліны ён быў далёка і ад мяне, і ад усяго, што яго акаляла, акрамя таго, над чым ён цяпер працаваў.

Я яшчэ раз павітаўся і папрасіў прабачэння, што адарваў ад спраў.

“Мне бы хацелася пабачыць, што вы малюеце, — сказаў я. — Разумею, што гэта не зусім тактоўна з майго боку, але часам творцы з ахвотай дэманструюць тое, што ўжо завершана. А ў вас тут амаль усё скончана.” “Хто вы? — холадна спытаў ён. — Я вас раней не бачыў”.

Я адказаў, што прыбыў з горада і, верагодна, на кароткі тэрмін, хоць высланы з Мегаполіса назаўсёды, і што ён можа мне ў нейкай ступені верыць, бо я прыехаў разам з Мойрай. Ён жа ведае жанчыну з такім імем?

“Я не дэманструю незавершанае”.

Напамін пра жанчыну, як я заўважыў, усё-такі крыху змякчыў яго негатыў. Тым не менш, ён быў непахісны ў сваім нежаданні адгарнуць брызент і нават загарадзіў спінай тое, што маляваў на сцяне ў гэтыя хвіліны. Урэшце, рэакцыя на ўварванне чужынца, а такім я і быў для яго, была мне нават сімпатычнай. Безумоўна, ён меў рацыю. Выдатна, — прамільгнула ў маёй галаве, — калі ён яшчэ выявіць на гэтых сценах нешта вартае, а ўнутранае пачуццё гаварыла мне, што я блізкі да ісціны, то выбар Мойры сваіх сяброў быў невыпадковы.