Генрых Далідовіч - На новы парог

— Не ведаю...

— Чаму? — здзівілася.— Ты ўжо не кахаеш мяне? Сустракаешся па прывычцы? Па маёй настойлівасці?

— Разумееш, цяжка адказаць...

— Ты заўсёды стрыманы...— паскардзілася.— А я з усёю душою. Я магу пайсці з табою на край свету. Хоць цяпер. Пакліч — і я пабягу! Дазволь — і я ўсім-усім скажу: я люблю Паўліка. І не баюся, што пасля будзе...

— Нічога добрага...— адказаў.— А будзе наша выкрыццё і ганьбаванне...

— Ты баішся?

— Ды не маю вялікай смеласці...

— Вы, мужчыны, толькі хваліцеся, што вы мужныя, смелыя, гатовыя на подзвігі. Няпраўда гэта. Вы вельмі асцярожныя, разважлівыя. Калі вы і здольны на подзвігі, дык толькі па-нашаму, жаночаму, патрабаванню! Дзеля нас вы яшчэ можаце калі-нікалі на нешта асмеліцца. Не збаяцца нават вымовы... Але я не буду шмат патрабаваць ад цябе, мілы. Я задаволеная і гэтым, малым. Хоць за сваю такую дабрыню магу некалі і страціць цябе...

Абцалавала на развітанне і пайшла. Ён, застаўшыся адзін, аж здзівіўся: сон гэта ці не сон, што яна тут была, што кінула яго ў такое полымя?

Пахадзіў па пакоі. Сёння зноў адчуў: баліць патыліца. Чамусьці пульсуе ў ёй кроў штуршкамі. І ад гэтых штуршкоў — боль.

«Усё ж яна праўду кажа,— падумаў.— Яна кахае напаўсілы, стрымліваючыся, а я не вытрымліваю, стамляюся. Найперш ад сваіх думак, перажыванняў, сумленняў. Відаць, быў бы ўжо і рады, каб Мая Сцяпанаўна спыніла сустрэчы, не кідала мяне ў такі вір пачуццяў. Але яна, як відаць, сама ад мяне не адмовіцца... Так што наперадзе — новыя выпрабаванні...»

— А, Павел Мікалаевіч! — са здзіўленнем зірнуў на яго тэрапеўт Галінавіцкай бальніцы, Мар'яновіч. Па мянушцы Міленькі.— Заходзь, заходзь, міленькі!

Яны былі добра знаёмыя. Праўда, сам Васілец яшчэ ніколі сюды не заходзіў, але кожны год бачыўся з Мар'яновічам і яго калегамі: яны прыязджалі ў Міланькі, а пасля і ў Вішнёўку правяраць здароўе дзяцей.

Мар'яновіч — пажылы, сівы, поўны — пранізваў яго дапытлівым позіркам. Бянтэжачыся, Васілец нязграбна ступіў колькі крокаў, паціснуў вялую ўрачову руку, сеў насупраць таго на крэсла. Адчуў: хвалюецца. Аж калоціцца, як у вучня ці ў студэнта перад выкладчыкам, сэрца. Ведаў: хваляванне гэтае не выпадковае. Яно ад прадчування небяспекі. Той небяспекі, пра якую дагэтуль амаль і не думаў.

— Ну з чым, міленькі, да мяне? — напусціў на вочы: калматыя бровы Мар'яновіч, прыгладзіў пад носам чорна-сівыя вусы.

— Ды са скаргаю...— нібы вінавата ўсміхнуўся Васілец, не ведаючы, як толкам расказаць пра тое, што прывяло яго сюды.

— Са скаргаю? — нібы здзівіўся Мар'яновіч, пацепнуў плячыма ў белым халаце.— У такую завіруху?

Абое зірнулі ў акно: за ім шалеў снегавей. Выў, біў у шыбы, у сцяну ды ў дах вецер, сек шротам снег. Студзень быў мяккі, з малым снегам і нямоцным марозам, найбольш з адлігаю і дажджом, а вось люты раз'юшыўся, захацеў нібы за некалькі дзён даць тое, чаго не дала зіма дагэтуль.

— Ну-с, міленькі, слухаю,— адвёў позірк ад акна Мар'яновіч, пабарабаніў пальцамі па стале.

— Хачу, каб вы паглядзелі... паслухалі мяне...

— Цікава-с, цікава-с... Ніколі не быў — і раптам прыйшоў! Для мяне заўсёды вельмі цікавыя такія, маладыя, пацыенты... Бывае, прыводзіць іх надзвычай сур'ёзнае, бывае, і звычайны асцярожлівы перапалох. На што-с, міленькі, вы скардзіцеся?

— Каторы ўжо час вельмі баліць патыліца,— адказаў Васілец і, каб той паверыў яму, яшчэ і паказаў рукою, дзе адчувае боль,— часамі чую, як часта-часта б'ецца сэрца, паколвае... Стамляюся, сон неважнецкі... Баюся ўжо: а раптам інфаркт!

— Ну, міленькі! — хмыкнуў Мар'яновіч,— Так ужо ў вашыя квітнеючыя гады і інфаркт-с! — упіўся позіркам. Здаецца, на вочы і на ўвесь твар увогуле.— Курыце?

— Не.

— За каўнерык закідаеце?

— Ужываю, не буду таіцца. Але не злоўжываю.

— У радні хто скардзіўся на сардэчныя хваробы? Памёр хто рана?

— Дзяды памерлі ў сорак пяць гадоў. Маці — у пяцьдзесят. Ад інсульту.

— Дык вы-с і надумаліся, што такі здаравіла, кроў з малаком, маеце прадпасылку да гіпертаніі? — з іроніяй усміхнуўся. Нібы з малога.— Так?

— Я не перасцерагаюся так...— збянтэжыўся Васілец, думаючы, што Мар'яновіч лічыць яго перастрахоўшчыкам.— Але на самай справе адчуваю недамаганне...

— Ну што ж, добра, што прыйшлі. Самі.— Мар'яновіч заўважыў яго збянтэжанне, настроіўся на сур'ёзны лад.— Бывае, у наш бурны век той-сёй мае гіпертанію, а пра гэта не ведае. Пасля, у адзін сонечны дзень, раптам брык, і ўсе здзіўляюцца: такі малады яшчэ быў, а памёр ужо! А гэта здараецца не раз і ад таго, што не сачыў за сваім здароўем, не пачаў у час лячыцца. Быў боль у патыліцы, у руках, калола пад лапатку, стамляўся хутка — не зваяваў. Ат, пройдзе ўсё само па сабе, лічыў! Бывае-с, бывае-с усё, міленькі... Таму паслухаем ваша сэрцайка, спытаем, чаго яно забунтавалася?! Зніміце пінжак, міленькі, закашыце рукаво кашулі.