Генрых Далідовіч - На новы парог

— Такой бяды. Хоць і я пачынаю ўжо разважаць. Баюся: а ці доўга буду такая шчаслівая? Ці не пакінеш ты мяне калі-небудзь? Хочаш, я табе аддзячу за тваё каханне? — прашаптала.— Хочаш?

— Якая ж мне яшчэ трэба аддзяка? — запытаў.— Большай аддзякі, здаецца, ужо быць і не можа.

— Дазволь, Паўлік, я нараджу ад цябе хлопчыка! Нарадзіць ад любімага чалавека дзіця — найвялікшае шчасце...

«Што яна ўздумала? — здзівіўся.— Думае ці не? Дзіця... Ад мяне... Не ад мужа ж...»

— Дзеля цябе, мілы, я гатова на ўсё. Толькі ты скажы — і ўсё будзе так, як ты хочаш. Майму Андрэйку ўжо больш за дзесяць, хутка я канчаю завочна інстытут, дык і магу ўжо нарадзіць другое дзіця. Я не хачу мець яго ад Васіля. Я яго не кахала ніколі і цяпер не кахаю. Ён мне зусім чужы. Я цябе кахаю. Ты мне самы родны. Дык і давай будзем навек моцна звязаныя... Чуеш? Ну, не маўчы, скажы што...

— Не трэба гэтага, Мая...— ціха адказаў ён.

— Чаму, мілы? — яна прыўзнялася і ў цемені старалася зірнуць, убачыць яго вочы.— Думаеш, разбуру тады тваю сям'ю, адаб'ю цябе? Нe, не бойся. Разбурваць тваёй сям'і не буду. Мне хопіць таго, што я цябе ўжо і так ад яе забрала. Бо не магла не забраць. Хоць, можа, некалі і буду пакараная за свой вялікі грэх...

— Не трэба гэтага...— паўтарыў Васілец.— Цяжка нам тады будзе жыць. Надта мне. Будзе маё дзіця — і не са мною! Захварэе, трапіць у бяду — а мне што? Бегчы, памагаць? Не зважаць? Не, не змагу я, Мая, насіць такі цяжар на душы...

— А я ў цябе тады і пытацца больш не буду...— усміхнулася.— Захачу — і будзе ўсё па-мойму...

— Я прашу цябе: не трэба. Калі ты кахаеш, дык пашкадуй.

— Які рэаліст! — папікнула з капрызнасцю. І нават з крыўдаю.— Я дзеля цябе гатова на ўсе цяжкасці, а ты...

Замаўчаў. Адчуў: баліць патыліца. Шугае і шугае там кроў хвалямі. Няўжо ад таго, што расхваляваўся?

Зразумеў: настае ў яго жыцці, можа, і самая важная часіна. Пасля сённяшняй гэтай сустрэчы і размовы з Маяй Сцяпанаўнай нешта павінна змяніцца. Можа, пойдзе іхняе каханне на спад, можа, зусім скончыцца. Бадай, з-за яго. Ён, здаецца, не можа туды падняцца, куды кліча яго няўрымслівая Мая Сцяпанаўна. Бо яна пасягае ўжо не толькі на яго душу ці сэрца. На большае. Праўда, ён, можа, і пайшоў бы за ёю, каб яму былі зусім абыякавыя жонка, сын.

Цяпер, як і раней, апанаваў ім одум: што змусіла і змушае яго сыходзіцца, кахацца з Маяй Сцяпанаўнай? Якая сіла перамагла яго? Чаму яна аказалася мацнейшая за развагу, за стрыманасць і вернасць? Бо іменна ж нейкая вышэйшая воля змусіла яго пайсці насустрач Маі Сцяпанаўне, а не нейкая прыхамаць, заляцанне.

І з чаго пачалося ўсё? З сарамлівых позіркаў, нейкай дзіўнай радасці ад сумеснай работы, ад адчування, што побач з табою знаходзіцца такая свежая, прыгожая, вясёлая жанчына. Але тое тайнае захапленне цягнулася доўга, бо ён здольваў стрымаць сябе. Аж да пазалеташніх гасцей, на якія ён трапіў без Ларысы, а яна без Васіля...

— Маечка, час разыходзіцца...— зноў устрывожыўся ён.

І, ужо не чакаючы яе слова, падхапіўся першы. Памалу паднялася і яна, таксама пачала апранацца. Зусім не бянтэжачыся, як ён, а смела, нібы жонка.

Неўзабаве ціха, каб не шумець, выйшлі з яго кабінета, прайшлі на дыбачках па доўгім цёмным калідоры і спусціліся па запасным ходзе да дзвярэй.

Пасля, прытуліўшыся, ішлі па дварэ, уздоўж рэчкі-канаўкі да міланьскай дарогі.

— Не праводзь сёння,— каля развілкі яна затрымалася.— Давай развітаемся тут,— і першая прыпала да яго вуснаў. Адарвалася.— Баляць мілыя?

— Не адчуваю,— усміхнуўся.— Баляць ці не.

Моцна абняліся і заціхлі ў доўгім пацалунку. І тут іх асляпіла святло.

Яны спалохана адскочыліся адно ад аднаго, стараліся пазіраць на гэтае неспадзяванае святло: адкуль яно? Дагэтуль не было чуваць паблізу ні машыны, ні матацыкла. Але вось пачулася гудзенне. Ад машыны. А яшчэ праз хвіліну гэтая машына пачала набліжацца да іх.

«Уцячы? — мільганула ў Васільцовай галаве.— Але куды? Вакол жа толькі поле! Не, не трэба палохацца, быць хлапчуком... Што будзе, тое будзе! Можна і апраўдацца, што выпадкова спаткаліся. Хоць цяжка апраўдацца, чаму цалаваліся...»

Ён адвярнуўся. Адвярнулася, падняўшы каўнер паліто, і Мая Сцяпанаўна.

— Думаеш, хто? — ціха прамовіла,— Сліж! І прытым наўмысна пільнаваў, сачыў!

Машына, высвечваючы іх, здаецца, наскрозь, параўнялася, паволі мінула іх. Услед за ёю зноў паўзла цемень.

— Яго машына...— прамовіў.— Сапраўды стаяў на дарозе. І, відаць, доўга. Цяпер ужо, высачыўшы, папомсціцца...