Генрых Далідовіч - На новы парог

Мінула апошні на гэтай новай вуліцы цагляны дом, дзе свяцілася яшчэ некалькі акон ад тэлевізарнага блакітнага святла, чулася адна і тая ж песня, і выйшла ў поле. За вёску. На прудскую дарогу.

Тут, хоць дарога яшчэ і шарэлася, не злілася з цемнатою, ноч усё ж адразу пагусцела; чорнае, з ледзь бачнымі рэдкімі і далёкімі зорачкамі было неба; спакойна, нібы стаміўшыся за дзень, спачывала зямля, усё яшчэ аддаючы цяпло, пахнучы кветкамі і травамі. Спявалі конікі. І ўсё гэта тут — затушаныя галасы і музыка з вёскі, палявая цішыня, цемната, пахі, гулкае сэрцабіцце — ап'яніла, звяло з рэальнага свету ў нейкі нерэальны — нябачны, чароўны, трапяткі і дарагі для душы. Страх яшчэ не зусім прапаў, але ён быў ужо не на першым месцы, да яго прымяшаліся імпэт шпаркай хады, пачуццё той адзіноты, калі не адчуваеш сябе адзінокаю, а любіш увесь свет, а ён нібы благаслаўляе цябе, калі пачуццё любові і кахання так ужо валодае, што не можаш ні думаць, ні разважаць, ні адмовіцца ад таго, што робіш. Ідзеш, ідзеш насустрач таму, чаго хочаш, і пачынаеш не баяцца, не асуджаеш цяпер, што гэта, можа, і безразважна. Уцякае ж во ад мужа, ад дзяцей, ад свайго добрага імя! Ідзе насустрач не толькі да кахання, але і да пакуты, знявагі, сумненняў! Але такой бяды! Бо найперш ідзе туды, куды цягне душа.

Нарэшце вось і вялікія старажытныя валуны, цёмная сцяна жыта, ад якога і сёння шчодра пахне вільгаццю — абраселым пырнікам, канюшынаю — і своеасаблівым зерневым водарам паспелых ужо каласоў.

Збочыла з дарогі ўправа і ўздоўж жытнёвага поля, па глыбокай і шырокай разоры, пайшла да знаёмай крушні, дзе яна спатыкаецца з Жэнем. І ў цемені вочы ўбачылі: тут ён! Чакае! Відаць вунь белая яго кашуля. Грудзіна. І белыя манжэты на рукавах. Гэта не яго бацька. Той не можа ведаць, што іменна тут яны сустракаюцца.

Свіснуў перапёлкаю. Раз-другі: піць-піль-піць... Як і дамаўляліся.

— Я, родненькі, я,— адказала. Пабегла.

Праз колькі крокаў, адчуваючы, як хвошчуць па нагах вільгатнаватая трава, а па грудзіне жытнёвыя каласы, дабегла, выцягнула рукі і кінулася яму на грудзіну. Абшчапіла за шыю.

— Прыйшоў, родненькі! — шчасліва зашаптала.— Прыйшоў!

Здаецца, у гэтую хвіліну ўсё горкае і цяжкае спала з сэрца: і матчыны папрокі, і нядаўнія Уладакавы абразы ды пагрозы, і свае сумненні, страх, яна аддавалася ва ўжоу свайму пачуццю.

— А я думала: не прыйдзеш. Паедзеш заўтра — і мы навек разлучымся. Нават не развітаемся.

Ён маўчаў. З хваляваннем гарнуў да сябе, гладзіў далоньмі яе спіну.

Яна распрамілася — і іхнія губы сустрэліся.

Пасля моўчкі, не змаўляючыся, узяліся за рукі, прытуліліся як маладзенькія, упершыню закаханыя, і пайшлі па разоры далей ад дарогі. Здаецца, дол плыў пад нагамі, і іх нешта — нібы і нейкае паветранае цячэнне — несла ўсё далей і далей у той іншы, незямны свет. Хваляваліся. Але гэта было не звычайнае хваляванне — такое, якое яны адчувалі, калі ўпершыню, увесну, сустрэліся ў налібацкім магазіне. Яна як прадаўшчыца, і ён як пакупнік. Раней яна ведала яго як хлопчыка, падлетка-студэнта, ён, як казаў, колькі разоў бачыў яе — і гэта былі звычайныя сустрэчы. Выпадковыя. А вось сёлета яна ўбачыла: перад ёю ўжо сталы юнак. Яны абое кінуліся адно аднаму ў вочы з той, новай, сустрэчы. І абое і тады, і пазней, ужо не выпадкова сустракаючыся то ў магазіне, то ў клубе, то на вуліцы, хваляваліся, і тое хваляванне забівала дух, змяняла голас. Позіркі, бура ў душы, жаданне быць адзін на адзін — усё гэта і палохала, і вабіла. І яна, і ён — пасля расказваў ёй пра гэта — бачылі адно аднаго і ўдзень, і ўноч у вачах, лашчылі, цалавалі ў думках, але ніхто не асмельваўся першы пераступіць мяжу, што падзяляла іх: усё ж яна была мужняя, жанчына, маці, а ён быў хлопец. Тады яна рашылася і памагла яму зрабіць той рашучы крок...

А як ён пераступіў мяжу, дык нібы звар'яцеў, пачаў праследаваць яе. Яна, каючыся, спрабавала яшчэ ўтрымацца, не кінуцца ў вір, але ўжо не змагла: ужо цячэнне падхапіла яе, само панесла...

Цяпер было зусім іншае хваляванне, гэта было, можа, не так хваляванне, як радаснае прадчуванне, якое ўзмацнялася з кожным мігам.

Раптоўна ён нагнуўся, падхапіў яе на рукі.

— Не трэба, родненькі! — папрасіла, але ўсё ж абдымаючы яго за шыю.— Я ж не дзяўчынка.

— Для мяне ты дзяўчынка! — прамовіў.— Мая Антанінка!

Яна не адказала, толькі з пяшчотаю пацалавала яго ў шчаку. Адчувала, як ён цяжкавата ідзе, збочвае, падымаецца з разоры і ўваходзіць у жыта, да адзінокай дзікай грушы і астраўка незааранага поля пад ёй,— па іх, нібы даючы сваю згоду на гэтую сустрэчу, лагодна зашамацелі каласы. Вось ён вобмацкам ступіў на астравок.