Аляксей Карпюк - Сучасны канфлікт [Аповесць, франтавы дзённік, не зусім гродзенскія гісторыі]

7.

Аж шкада, што канчаецца дарога.

Зварочваю з тратуара, саджуся на нейкую лаўку. Паступова нібы прачынаюся ды бачу бессэнсоўнасць такой дыскусіі.

Пачынаю гадаць зноў: хто гэты чалавек? Яго воблік спалучаецца з героямі, што асвойваюць Поўнач, пракладваюць трасы ў тундры, капаюць каналы ў пустынях. Чамусьці ўпэўненая — ён інжынер.

Абуджаюся ад нейкага спеву і гляджу, дзе я.

У парку. Пад вечар ён прыкметна напаўняецца людзьмі. Перада мной плывуць дзве маладзіцы: не то п'яныя, не то вар'яткі, не то надта ўзрадаваныя нечым. Рукі переплеценыя, вочы ад радасці нічога не бачаць. Адна прыслухоўваецца да свайго голасу і цягне:

В тол-пе-е народа

Он глаза-ами ме-ня по-иска-ал!..

На іх аднолькавыя стракатыя пацеркі, старамодныя кофты, шырокія і разбітыя туфлі.

Мабыць, сёстры з вёскі тут, у горадзе, спаткаліся...

Да мяне нясмела набліжаецца салдат. Доўгі, няскладны, белабрысы, з прышчыкамі на твары.

— Вы сумуеце? — пачынае ён са штучнай зухаватасцю.

— Не.

— А чаму вы адны?

— Мне так падабаецца.

— Падаба-аецца?

— Ага.

— Адной?

— Адной.

— Гм...

Салдат ужо не ведае, што гаварыць.

— Дык вы сумуеце?

— Я ж вам ужо сказала!

Мой спакойны настаўніцкі тон збіў беднага з панталыку. У яго выйшаў увесь набор фраз для такіх сустрэч. Ен добра разумее, што трапіў у смешнае становішча, але адысці ўжо не можа.

Хлапцу памагаю:

— Вунь пайшоў ваш сябар з дзяўчынай. Вы б у яго спыталі, як завалодаць яе сэрцам, і павучыліся!

Салдат раптам робіцца шчырым, цяжка ўздыхае і даверліва скардзіцца:

— Ага, яму толькі скажы!

— А што?

— Аблае размазнёй, потым вернецца ў казарму і яшчэ пачне ўсім расказваць...

— А-а...

Божа, якія бываюць праблемы!.. А ён добры хлопец! Робіцца цёпла па душы. Успамінаю сваю Тосю.

— Увечары прышлю сяброўку. Прыйдзеце сюды?

— Абы не надта позна, бо нас не пускаюць...

Спяшаюся дамоў. Дзеці мяне чакаюць.

— Ну, што ў цябе, Марынка, было ў школе? Пыталіся цябе на ўроках?

— Не пыталіся. На арыфметыцы Валянціна Мікалаеўна задала загадку: у мяшку восем кілаграмаў яблык. Усыпалі яшчэ два кілаграмы. Што трэба зрабіць? Мукасей кажа: «Я ведаю! Трэба яшчэ раз адважыць!..» Ой, мама, а потым на ўроку спеваў наша настаўніца так стукнула па стале, што гадзіннік спыніўся!

— Давялі яе, бедную!

— Мам, а ў Міколкі Кастыля машына ката забіла! — перабівае Віця.— I мы з Колькам закапалі яго ў двары, каб посфар выходзіў і ўсе баяліся!

— Фосфар?

— Ну. Ноччу...

— I ты браў дохлага ката? Марш на кухню, мый рукі! I з мылам!

Выпраўляю дзяцей на двор, перадаю Тосі запросіны ў парк.

Іду да Косці, каб расказаць яшчэ раз пра незнаёмага. Падыходжу здалёк, з выпадку ў школе. Косця прыслухоўваецца.

Дарэмна ўзрадавалася. Ён адвярнуўся ад машынкі адно на хваліну, каб запісаць пра выпадак з прыёмнікам і сустрэчу з салдатам. Потым механічна хавае блакнот ды паглыбляецца ў рукапіс.

Застаюся зноў адна. Саджуся правяраць сшыткі і ўспамінаю пра дзённік.

Пасля доўгага перапынку зноў пачынаю пісаць у дзённік уражанні. Адвыкла. Запісваюцца толькі ўрыўкі думак, і то бессістэмна. Лянуюся напружыць мазгі. Навошта мне гэта, хопіць аднаго пісьменніка ў сям'і!..

Успамінаю просьбу маладога бацькі, хаваю сшытак і адпраўляюся да сяброўкі.

8.

Спатыкаемся ля дома і радуемся, як дзяўчынкі.

— Ой, Вера, суткі цябе не бачыла, а здаецца — вечнасць! — кажу.— Ведаеш, Косця гаворыць, што шчэ не бачыў, каб жанчыны так шчыра сябравалі!

— Пра-аўда? — смяецца Вера. I сур'ёзна: — Ён у цябе вельмі разумны, ты шчаслівая...

— Куды там!.. Быў бы ён лепш звычайным! А то дома ён і — няма яго!..

— Не разумею цябе, сяброўка. Навошта табе грашыць? Чаго табе шчэ трэба?

— Вось іменна! — смяюся.

— Ты куды ішла?

— Да цябе!

— Ну-у, праўда?

— Праўда!

— Ой, якая ты слаўная! То хадзем!

— Учора ў гасцях ты, вядома, мела поспех. Выкладвай!

— О-о, І-іра, жах! Злева ў мяне сядзела маладая прыгажуня, справа — жонка дырэктара: падумай — хто на мяне, саламяную ўдаву, зверне ўвагу?

— Не прыбядняйся!..

Мая сяброўка — каравокая поўная казачка, разведзеная з мужам. Яна таксама настаўніца, але лічыць гэта выпадковасцю. Яе запаветная мара — стаць артысткай. Яна і на ўроках любуецца сабой, услухоўваецца ў свой голас.

Вера — хімік, але яе цягне да ўсялякіх гісторый на тэатральныя тэмы. Чытаць ёй няма калі: яна ахвотніца паспаць.

Ля дошкі гарадскіх аб'яў сяброўка мяне затрымлівае: