Аляксей Карпюк - Выбраныя творы ў двух тамах. Том 2

Яна аж свяцілася радаснай перамогай плоці, шчасця і мук мацярынства, якія ўжо яе чакалі!

9

Сват прачнуўся а другой гадзіне ночы.

Прачухаўшыся, шафёр з ванны вывалак вялізны таз, узяў на кухні апалонік ды ўваліўся да п'яных гасцей. Звэнгаючы апалонікам па тазе, зацягнуў:

Грамадзяне і таварышы, п'яныя і цвярозыя, усе, усе усе! Слухайце: што вам скажу! Вы пілі, елі, весяліліся, але пара, каб і сумленне ў вас загаварыла — калі яно ў каго ёсць, вядома! Збіраем на развод маладым — хто што дасць! Можна ў рублях, можна ў аблігацыях, можна і натурай!

Калгаснікі нашай Гродзеншчыны, як вядома, людзі багатыя, а ў наднёмансхіх Гібулічах — тым больш. Ад сваякоў у таз паляцелі вееры чырвонцаў і дваццаціпяцірублёвак.

Смялей, смялей! Не саромейцеся! — падганяў сват.

Былыя студэнты з партнёршамі кінулі ў таз тоўсты кан-верт. Сват бязлітасна вытрахнуў з яго памятыя трох і пяціруб-лёўкі.

П'янаватай кампаніі зрабілася надта весела і нават — самім медыкам.

Абышоўшы сталы, сват з посудам наблізіўся да цесця маладога. Вясельны гоман сціх.

Прыгорблены чалавек у замусоленым адзенні прачнуўся ад філасафічнага самапаглыблення, устаў і хвіліну таптаўся. Тады пра нешта загаварыў.

Нічога не разуме-ем! — закрычалі госці.

Зяць пачаў тлумачыць:

Тамарын тата гаворыць, што ўсім, хто прыйшоў ува-жыць яго дачку і зяця, нізка кланяенца. I што ў яго — шэсць дачок і сыноў. Двое ўсынавіў ад старэйшага брата.

І-ёк! І-ёк!..— пацвердзіла яго жонка.

Тамара — першае іхняе дзіця. З жонкай яны хочуць, каб не толькі дачка памяняла прозвішча Кальвічанаў на Рачын-скую, але каб і шчаслівай была. Вярнуўшыся ў тундру, па традыцыі продкаў, ён ля ярангі паставіць на шчасце Тамары тычку з чырвонай хусцінкай, а ў ахвяру зарэжа самага лепшага аленя. Упалюе мядзведзя ды са сваімі сваякамі наладзіць баль. На пачастунак усім прысутным яны з маці пастараліся прывезці сушанае мяса аленя, каўбасу з яек кайры, сушаную нерпу і рыбу. Жонка зноў заківала галавой:

Іёк! І-ёк!..

Затым яна ўсхапілася ды пачала з торбы выкладваць прыпасы.

Не спяшаючыся, цесць рассупоніў сваю пузатую торбу і на талеркі з вінегрэтам ды заліўной рыбай ляглі вавёрчыныя, пясцовыя і сабаліныя шкуркі.

Па зале пракаціўся ўздых захаплення. На некалькі хвілін людзей апанавала здранцвенне.

Гэтым часам маці перад кожным госцем клала і клала гасцінцы. Справу сваю рабіла спрытна і гасцінна. У сваёй расшытай густоўным арнаментам новенькай кухляначцы распрамянёная жанчына тлумачыла:

Ета рыпа, таварыса!.. Ета нэльма, муксын!.. Рыпа сіста!.. Ето сісто, як у балыйса, пана, кусайце іссё!.. Тай пох, пана, тароўя!..

Яе дачка — нявінная, як анёлак, чароўная перла Поўначы — дапамагала. З мілым акцэптам тлумачыла:

Мяса — не тлустае! Мой Стась кажа — надта карыснае! Ен любіць з сушонай марошкай і чарэмшай! Калі ласка, паспрабуйце і вы!

Сват уважліва прыглядзеўся да чарнавокай сваячніцы — паружавелай, сімпатычнай, з коса прыўзнятымі ўверх вонка-вымі куточкамі вачэй — і з сумам выгукнуў:

Ты-ы паглядзі-і толькі, што за руса-алка!.. Ты хіба з нё-манскай тоні вылезла?!. Ы-ы-ых, палячыцца б у такой дакторкі! Станіслаў, хвалю! Бачу ў табе нашу пароду — і твая, плямен-нічак, губа не дура!

Высокі зграбны атлет з апаленым паўночнымі вятрамі тварам, з адкрытым позіркам і перакананасцю, у адказ на слова сваяка толькі бліснуў ва ўсмешцы здаровымі зубамі.

Распуснік! — з усяе сілы грымнула двума кулакамі па шырознай, як печ, спіне мужа шафёрава жонка.

На Альбіну не звярнулі ўвагі.

Жанчыны раптам спахапіліся — які прыстойны іхні мала-ды! Гэта ж каб сабраў лепшых артыстаў з самых вядомых фільмаў свету ды паставіў з ім во тут, побач, то ўсе гэтыя мікульскія, бельмандэ, мастэрыяні, баярскія параўнання са Станіславам напэўна не вытрымалі б!

На гэты раз медычка зацягнула больш упэўнена. Яе дружна падтрымалі, і ў наднёманскай цішы грымнула:

Эмацыянальны ўздым схлынуў.

Усе насцярожыліся, бо паміж маладым, маладой і яе баць-камі ўзнікла перапалка. Цесць, вывалакшы з-за пазухі нейкія паперкі, парываўся аб'явіць яшчэ нешта, а яму не давалі. Жан-чынка ў расшытай кухляначцы накрычала на дзяцей, каб тыя змоўклі. Адусюль пачуліся нецярплівыя галасы: