Алесь Разанаў: Гліна. Камень. Жалеза.

Не займае
Цябе нiчога з таго,
Што прысутнiчае
Па-за табой.
Ты нават не ведаеш,
Цi ты дужы,
Ты нават не разумееш,
Цi ты вялiкi,
I не адрознiваеш ад веку
Хвiлiны малой.

4

Уцеляснiўся ў месца
I месца
Пераўтварыў у свой змест.

Адпускаеш
I зноў да сябе
Прыцягваеш чалавека:

Няхай спасцiгае,
Адкуль
Бярэцца тое, што ёсць,
I чаму
Тое, што ёсць,— заўжды
Уводзiны

У таямнiцу.

5

Рух,
Што ўвасобiўся
У нерухомасць,

Агонь,
Што схаваўся
У холад,

Святло,
Што памкнулася ўнутр
I супала са змрокам,—

Камень
На раздарожжы
Усiх стагоддзяў,

На скрыжаваннi
Усiх шляхоў.

6

Упiсаны ў наваколле,
Нiбы ў скрыжалi
Слова закона,
Вартуеш
Час наваколля —

Каб ён не скамечыўся
I не ўцёк,
А дазволiў
Насельнiкам наваколля
Зрабiцца сваiмi
I ўспадкаваць
Табою ўтрыманае…

Вечны:
А не стары,

Сённяшнi:
А не новы.

7

На небе — аблокi,
А на зямлi —
Камянi.

Прастора,
Пранятая плынным
I нерухомым,
Уцягваецца ў падзеi
I ўрошчваецца ў краявiд.

Такi недакладны
Вынiк —
А ён абумоўлiвае наступнасць,

Такi выпадковы вобраз —
А ён усталёўваецца
I жыве.

8

Самы тутэйшы:

Прысутнiчаеш цяпер,
Iснуеш заўсёды.

Усё ў цябе склалася,
Як у людзей
Скласцiся нават
За безлiч вякоў
Не можа,

I ўдакладняцца
Не мае патрэбы.

А людзi
Жывуць напавер,
I наступнасць
Iм вытлумачвае,
Што было
Некалi

З iмi.

9

Тое,
Чым ты выяўляешся,

Вылучае
Цябе з чарады
Разнаiсных рэчаў
I пазбаўляе
Месца ў нятоесным
Асяродку.

Зоркi
Запальваюцца i згараюць,
Кружачы над табою,

А месяц
Мяняецца ў тварах,
Гадаючы,
Цi далёка
Той час,
Калi свет замкнецца
I адамкнешся ты.

10

Мы разважаем краямi
I разумеем падзеяй,
I патрабуем
Усякi раз доказаў —
Каб згадзiцца
З тым блiзкiм, што хоча
Зрабiцца сваiм.

Безупынна
Мы то знiкаем
З поля сваёй увагi,
То зноўку
У iм узнiкаем.

А камень
Усякi раз кажа нам,
Што заўсёды

Ўсё тут.

11

Пераўзыходзiш названае
I нiчыёй
Удзячнасцi не прымаеш:

Поўны —
Але пустатою,
Нiшто —
Але ўлiтае ў нешта.

Заўжды
У свеце прысутнiчаеш,
Нiбыта
У свеце адсутнiчаеш,—

Прарок
Невядомага Бога,
Якi заўжды настае
I, аднак,

Нiяк не настане.

12

Калi ў грамадзе
Выспявае нешта,
Што вылучыцца павiнна,
Яно абiрае п а д с т а в у,
Якая яго зразумела б,—

Камень.

I з iм
Усiх пераконвае, што яно
Належыць усiм,
Што яно —

Ад Бога.

13

Жалезам
Пастукаю па табе —
Iскрына
Выблiсне i пагасне,
Водгук
Аб’явiцца i растане.

Яшчэ
Не ведаю, як да цябе
Падступiцца i як
З табою загаварыць,
Ды ўжо
З табою не здолею

Размiнуцца.

14

Быццам падважваюць
Камень
I падсыпаюць,
Падважваючы,
У яму,
Iм вылежаную,
Зямлi,
Каб змог
Ён аб’явiцца ўсёй постаццю
Неўзабаве,—

Сябе самога
Скiроўвае чалавек
У сваю,
Iм задуманую,
Рэчаiснасць;

I ў волю
Ўкладае вагу,
I мае
Апiрышчам i прыпынкам
Усякi раз вышыню,
Адоленую перад гэтым.

15

Сярод разнастайнага —
Аднастайны,
Сярод распадзеленага на думкi
I постацi —
Непадзельны,
Сярод скiраванага ў час —
Адданы
Першапачатку,

Сабой
Ахвяруеш употай
I чалавеку
Кажаш пра т а й н ы шлях
I т а й н а г а чалавека.

16

Звёў
I ўвабраў у сябе
Наваколле,

I аддаеш
Змест,
Якi здзейснiўся,
Нанава наваколлю.