Алесь Разанаў: Гліна. Камень. Жалеза.

Такая наша пара —
Між колішнім
I наступным.
I самай відушчай
У гэтай пары
Абвяшчаецца гліна.

25

Рухавая,
Як вада,
I непарушная, нiбы камень,
Ці толькі яшчэ
Падаешся да небакраю,
Ці ўжо вярнулася —
I небакрай
Ператварыла ў сваю прыкмету?

Вандруеш са стану ў стан
I, што пакідаеш,
Маеш
Сваім набыткам.

26

У гліне сляды:

Не лучацца між сабою
Нічым,
Апроч гліны.

Хіба распазнае сябе
Той, хто ідзе,
У сваіх слядах?
А той, хто жыве,
У тым, кім ён жыве?

Але зноў і зноўку
Упісваюцца сляды
У вечную гліну,
А гліна —
Ў нявечнага чалавека.

27

Не піў —
А яе паіў малаком,
Не еў —
А яе карміў хлебам,

Каб абудзілася,
Каб ажыла
I сказала с л о в а,
Якое людзi згубiлi,
Калi захацелi ўзысцi
Нацянькi да Бога.

Ела мой хлеб,
Піла маё малако,
Але каб сказаць —
Не сказала нічога.

Зноўку замкнулася ад мяне,
Зноў адхінулася —
Ці то ў здзіўленні,
Ці то ў расчараванні,—

Нібы яна
Мне прызналася ў нечым,
А я не здолеў пачуць.

28

Не прадаецца —
Бы золата,
I не купляецца —
Нібы срэбра.

Усюды знаёмая ўсім,
Ні ў кога
Не выклікае ні зайздрасцi,
Ні захаплення.

Хінуся да гліны:
Не купіць
I не прадасць,
Але навучыць справе.

29

З таго боку часу
Доўжышся да мяжы
Гэтага дня
I хвіліны гэтай.

I запаўняеш сабою
Усе прагалы,
Разломы,
Разрывы,
Расколiны,
Што раз’ядналi
Адказ i пытанне,
Прычыну i вынiк,—

I з цягам часу
Нас прысвячаеш

У шлях.

30

Бы пераможаная,
Ляжыш пад нагамі
У кожнага ваяра,
У кожнага заваёўцы.

Бурацца вежы,
Руйнуюцца гарады,
Гінуць дзяржавы,
Якія былі аздобай
I гонарам свету —

I ты іх бярэш
У сваё бязмежжа,
Але не становішся
Ні знакамітай,
Ні зруйнаванай.

I гэтак
Заўжды.

31

Разломіцца раптам
Зямная кара —
I ў разломе
З’явіцца голае цела
Гліны.

Нібыта ўва мне самім
Убачылі вочы нешта,
Што забаронена бачыць —

Уражваюся,
Што я ёсць
I бачны
Зоркам i глiне.

32

Наносішся кропкамі,
Рысамі
I кругамі
На рукі,
На твар,
На грудзі.

Датворваеш,
Дамалёўваеш чалавека,
Упэўніваеш яго,
Што ён дужы,
Разумны,
Прыгожы
I блаславёны Богам.

Але калі ты сціраешся —
Чалавек
Губляецца ў акалічнасцях
I ўяўленнях

I скардзіцца Богу,
Што той
Ад яго адступіўся.

33

За курганамі
Свеціцца і не блякне
Далечыня.

Сцежкі знайшлі,
Куды слацца,
I болей не ўводзяць у зман
Вандроўцаў.

Мінуў
Спякотлівы дзень,
А вечар
Не надышоў.

Пара
Знаходзiць паразуменне
З глiнай.

34

Пусцеюць радовішчы,
Рэкі
Спрабуюць цячы назад.

Безгалоса
Выстройваюцца тысячагоддзі
Адно за адным,
Ды нічым
Не могуць дапамагчы
I парадзіць нічым не могуць
Гэтаму крайняму дню,
Гэтаму крайняму году.

I толькі гліна
Бярэцца правесці
Па-над прадоннем
Сваёю дарогай
Пакінутага чалавека.

35

Ты дазваляеш
Рабіць з сабою
Усё,
Што надумае чалавек
I што здолее,—

Нават Бога.

Ужываешся ў вобраз,
Якім чалавек надзяляе
Таго,
Хто мусіць яго зразумець
Глыбей, чым ён сам.

Услухоўваешся ў таямнiцы,
У якiх чалавек адкрывае
Сябе перад тым,
Хто сам
Найвялiкшая таямнiца.

I застаешся ўсё роўна
Сабой —
Спрадвечнай магчымасцю
Быць інакшай.

36

Па рэках крыві
Цячэш
У інакшыя далячыні.

I, прысвячаючы чалавека
У немінучую смерць,
Прысвячаеш
У немінучую неўміручасць.

Апошняй праводзіш
I сустракаеш