Алесь Разанаў - Вастрыё стралы

А прад маімі вачамі цвіце i хаваецца за сябе самое, i разнастайваецца жыццё — мая неадольная перашкода —
i кажа: змагайся,
i кажа: перамагай.

ЧАРАВІКІ

Мы ўцяклі: адзін ca сваёй рэчаіснасці, другі — са сваёй, a ў часе ўцёкаў сустрэліся.

— Давай памяняемся чаравікамі,— прапануе мне мой хаўруснік.— Калі нас будуць лавіць, то зловяць якраз не таго, каго хочуць.

Ён абувае мае чаравікі, а я — яго, i мы, хто — куды, разыходзімся.
У жоўтай глёўкай зямлі застаюцца сляды ад маіх чаравікаў i ад яго чаравікаў.

Hi цемра, ні светлыня.
Стаіць нерухомая постаць часу.
На небасхіле ўспыхваюць бліскаўкі небяспекі.
За мной — крок у крок — ідуць чужыя сляды.
Я не магу ад ix анідзе падзецца.
Куды нас імкнуць уцёкі?!.
Ён ловіць мяне, я — яго.

СТУДНЯ

Прагну вады.
Але каля студні сядзіць вартаўнік i не дае мне напіцца.

Ён зазірае ў студню i кажа: «Дзівіся!..» Студня глыбокая-глыбачэзная, i светлая ў ёй вада, i яна — мне здаецца — уздрыгвае, быццам сэрца, i падымаецца да паверхні.

— У ёй відаць твая смага,— кажа мне вартаўнік.— Як толькі яна ў табе дойдзе да самага краю, усё пераменіцца ўвачавідкі: вада перальецца праз верх, i ты тады зможаш напіцца ўволю, але дагэтуль — не...

Я веру вартаўніку,
я веру студні,
я веру свайму нераспазнанаму прызначэнню —
i гатовы трываць, колькі трэба трываць,
i гатовы гарэць на нябачным вогнішчы смагі, колькі трэба гарэць. каб споўніць, што мушу i што магу...

Над студняй стаю, i сам я падобны да дзіўнай студні, што ўсёю сваёю істотаю прагне вады, a глыбінёю апошняю — смагі.

ДАЛЕЧЫНЯ

Далечыня падступае i адступае, i ўсюды замест яе застаю сутонлівую зямлю, засяроджаную ваду, шурпатыя дрэвы.

Я ў ix дапытваюся пра далечыню.

Кажа зямля: гэта — мой слых.
Кажа вада: гэта — мой зрок.
Кажуць дрэвы: гэта — наша дыхание.

Я паварочваюся наўкола.
Я магу быць адначасова толькі тут, дзе стаю, дзе ўжо ёсць.

Далечыня — мой страчаны рай: ён адлюстроўваецца снамі i міражамі.

Я разаслаў удалечыню па розных кірунках стрэлы, а стрэлы вяртаюцца, цэлячыся ў мяне.

ДАРЭШТЫ

У левую руку мне даюць паразу, але ў правую я паспяваю ўзяць перамогу.
Тады ў правую руку мне даюць радасць, але я працягваю левую руку i бяру скруху...

У мяне пытаюцца: хто ты? — i хочуць спыніць.

Я не адказваю i не спыняюся.
Засяроджанаю душою я намацваю дрогкую лінію сэнсу, па якой мушу ісці дарэшты.

АПОШНІ ЧАС

Зоркі перакульваюцца i выліваюць на нашы палеткі смалу i cepy,
перуны выбухаюць над нашымі гарадам!,
хістаецца сонца...

Нам боязна, нам неспакойна,
мы яшчэ шчыльней прыпадаем да зямлі,
яшчэ мацней учаперваемся ў нашы заняткі i рэчы
i не адважваемся паглядзець вышэй за сябе
i зразумець, што ратунак перашкаджае...

А сонца расхіствае нашы дні,
a зоркі ўрываюцца ў нашы развагі,
а перуны заглушаюць нашу размову.

I ўсё настае, i ўсё ніяк не можа настаць той час, той адзіны час, які для нас існуе сапрaўды,— апошні.

ШЭРАНЬ

Я чую шмат слоў.
Бачу мноства людзей.
Усе яны кажуць, што трэба адрозніваць няшчырасць ад шчырасці, уяўнасць ад праўды, намер ад здзяйснення, клопат пра аднаго сябе ад клопату пра ўсіх іншых...

Але цяпер зіма.
I словы, i людзі, i ўсё наваколле захутаны ў шэрань.
I сухадрэвіны не адрозніваюцца ад дрэў.

МЭТА

Перада мной паўстаюць аснежаныя горы, цякуць стромістыя рэкі, рассцілаюцца пагібельныя балоты...—
колькі я ix адолеў?!.
Колькі мушу адольваць зноў?!.
I няўжо на самой справе мушу?!.

Я спрабую паразумецца са сваімі жаданнямі, пераправерыць мэту, удакладніць шлях —
i заўважаю, як неўпрыкмет, паступова пачынае мяняцца воблік мясціны,
як у залежнасці ад маіх жаданняў, ад мэты, якую я выбіраю, перастаўляюцца горы, знікаюць балоты, паварочваюцца рэчышчы рэк...

...Я — мэта, што тоесна перашкодзе.

ДРЭВЫ