Сяргей Пясецкі - Запіскі афіцэра Чырвонай Арміі

Я тут начальнік складу матэрыялаў. Мне ўдалося нават атрымаць асобны пакой. Малы, без печкі і цёмны, але цалкам незалежны. Можа ты ў гэта не паверыш і падумаеш сабе, што я толькі выхваляюся, аднак гэта чыстая праўда. А ўдалося мне гэта такім чынам, што новы кіраўнік фабрыкі, а таксама Планавы аддзел, выдалі мне пасведчанне, што забіраю дадому тэрміновую работу і там таксама працую. Аднак намерваюся я цяпер як мага хутчэй ажаніцца. Тады будзе больш упэўненасці, што да мяне ў пакой больш нікога не падселяць.

За фатаграфію тваю вялікі дзякуй. Але што гадзіннікі, якія на руцэ маеш, сапраўдныя і добрыя, дык, па-братэрску табе пішу, прымаю за хлусню. Я занадта стары і занадта мудры, каб верыць у цуды.

Учора кіраўнік нашага кааператыва прадаў мне на паёк паўфунту масла. А паколькі мне вядома, што ў той жабрацкай Літве і Польшчы заўсёды быў вялікі голад, дык сабраў я для цябе пакуначак з правіянтам і паслаў. Гэта выратуе цябе ад змардавання… Масла тое са спецыяльнай фабрыкі, якую нядаўна пабудавалі паблізу Масквы і назвалі імем слыннай загранічнай рэвалюцыянеркі: Карвуце. Мне вельмі хацелася самому пакаштаваць, якое тое масла на смак, бо першы раз у жыцці яго ўбачыў. Але мушу найперш цябе ад голаду выратаваць. Акрамя таго хачу, каб і ты ўбачыў і пераканаўся, якія цяпер нашы савецкія дасягненні.

Пасылаю табе прывітанне і братэрскія віншаванні.

Вася”.

Троху мне прыкра зрабілася, што брат мне масла пасылае, бо я ж маю яго колькі хочаш па два літы за кіло. Але зноў жа прыемна, што і мы цяпер маем савецкую фабрыку масла. Як атрымаю пачак, дык абавязкова занясу Марыі Іванаўне і пакажу. Няхай не задзірае носа. Яна думае, што у нас, у Саветах, дык і няма ўжо нічога добрага.

Кватэрай сваёй я вельмі задаволены. Найперш добра тое, што тут няма Ліпы. Вельмі я яго баюся. Зусім ненармальны чалавек. Заўсёды гаворыць, дурань, што думае. І такім чынам можа не толькі сам загінуць, але і іншых загубіць. А гэтыя вучыцелькі, дык яны пры мне нават пыскі адварочваць не асмельваюцца. Добра я іх выдрэсіраваў. Адна Марыя Іванаўна троху смялейшая са мною. Такую рэакцыйную дрэнь трэба цвёрда трымаць у кулаку!

А ўчора ўначы я зрабіў вялікае адкрыццё. Доўга не спаў, бо мне здавалася, што хтосьці там на сходах рухаецца. Цяпер, калі з’яўляюся заможным чалавекам, забяспечаным чамаданам і запаснымі ботамі з хромавай скуры, я мушу нястомна і вельмі ўважліва ўсіх навокал аглядаць, каб яны маёй уласнасці не скралі. Вось ляжу я ціха і прыслухоўваюся. Можа, злодзей пракраўся і будзе спрабаваць дзверы адчыніць?… Пісталет зняў з засцерагальніка і напагатове трымаў. Але нічога… сціхла ўсё. Аднак я заснуць яшчэ доўга не мог, бо дужа мне скура свярбела. Я ж у лазні з тры месяцы не быў.

Вось пачаў я пра ванну вучыцелек думаць, і раптам прыйшла мне ў галаву геніяльная думка. Неабавязкова ж я мушу мыцца ў гарачай вадзе ці толькі ў халоднай. Можна наліць у ванну адначасова гарачай вады і халоднай, і так яе змяшаць, каб была добрая для мыцця… Заснуў я неяк. А зранку нават не апранаўся, бо ўсё роўна трэба перад купаннем распранацца, і прама да Марыі Іванаўны пагрукаў і кажу:

– Прашу мне тэрмінова гарачай вады падрыхтаваць, бо такое ў мяне жаданне, каб усяму цалкам памыцца. Ну, жыва, бо я ў стане і прыспешыць вас!

Натуральна, дадаў яшчэ пару мацнейшых слоў, каб лепей мяне пачулі і зразумелі, а таксама з работай вошкаліся нядоўга.

Чую я: вучыцелькі па сходах бегаюць, дровы са складзіка на гарышчы носяць, пілуюць іх, сякуць… Добра я тых баб выдрэсіраваў. Умею з буржуазіяй абыходзіцца.

Праз паўгадзіны Марыя Іванаўна ў мае дзверы пагрукала.

– Ванна гатова!

– Добра, – кажу.

Хацеў нават падзякаваць, але падумаў сабе, што зашмат будзе гонару для іх. Гэта яна мусіць дзякаваць і радавацца, што мае шчасце чырвонаму афіцэру ўслужыць.

Ну, нічога. Пайшоў я ў ванны пакой. Напусціў паўванны гарачай вады і пачаў халоднай даліваць. Урэшце так размеркаваў, што вада была цёплая і прыемная. Толькі дрэнна, што ванна была поўнай. Але я так узрадаваўся, што на такую дробязь і ўвагі не звярнуў. Падсунуў табурэт да ванны, стаў на яго, крыкнуў “ура!” і скочыў. Палова вады з ванны ажно пад столь вылецела, але яшчэ досыць засталося, каб памыцца.

Вось ужо і адшураваўся я першакласна. Нават два разы намыліўся і спаласнуўся. Вельмі было прыемна.

Вылез я з ванны і хацеў брудную ваду спусціць, але яна была ажно чорная і прама густая, таму не захацеў у яе чыстыя рукі ўсаджваць. Горш было тое, што рушніка з сабой з пакою не ўзяў, каб працерціся пасля купання. Можна было б абсохнуць, але доўга чакаць. Таму я ў свой пакой мокры пайшоў, а брудную бялізну ў руцэ нёс. Вучыцелькі і Андзя былі ў кухні і чай пілі. Як убачылі мяне голага і мокрага, дык вочы паапускалі. Папросту смех і глупства. Ніякай цывілізаванасці ў сабе не маюць.