Уладзімір Някляеў - Цэнтр Еўропы

Тойва выйшаў са сваёй машыны, падышоў да машы­ны Мацці і сказаў:

— Я, бадай, каля цябе пастаю, Мацці… І нічога ж не робяць, проста ідуць, а страшна…

— Так… — задуменна згадзіўся Мацці. — Няма падстаў…

Крокаў за пяць да манумента Глеб рэзка павярнуў калону ўлева і павёў яе правым флангам міма Вадзіма Альбертавіча. Упарта нахіляючыся наперад і закідваючы ўгору твары, Глеб, Алег, Насцёна, мужычок за ёй, усе яны йшлі перад перапалоханым Вадзімам Альбертавічам і йшлі, крочылі і крочылі, тупалі і тупалі, нібыта было іх не тры дзесяткі, а тры сотні, трыста тысяч, трыста мільёнаў… Раскіданыя і згубленыя на неабсяжнай пра­ сторы, яны тым не меней былі ўсе разам, адзін у адным, уяўлялі сабой страшную, дзікую, незразумелую сілу — і сіла гэтая здавалася неадольнай. «Вітай нас!» — уда­ рыла ад іх ветрам, і Вадзім Альбертавіч узняў вольную руку і паківаў ім далонню, і яны, яшчэ вышэй уздыма­ ючы сцягі і транспаранты, учапіліся ў яго запаленымі, з прагай нечага невыносна­невядомага, паглядамі, у захапленні ўскідваючы, цягнучы да яго рукі. «Ура!» — нечакана для сябе самога выдыхнуў Вадзім Альбертавіч, разумеючы і баючыся разумець, што ён нічога не вар­ ты перад гэтай сілай, стыхіяй, перад гэтымі людзьмі з закінутымі ўгору тварамі, і яны, як заклінанне, тройчы прадыхалі ў адзіным дыханні:

«Ура!

Ура!

Ура!..»

Калона яшчэ раз павярнула ўлева і стала аддаляцца… Вочы Вадзіма Альбертавіча затуманьваліся ад напругі, яго хістала пад бронзавым манументам, падарункам горада Масквы гораду Хельсінкі, і яму здавалася, што і сцягі, і транспаранты, і людзі разліваюцца ў святле, расплываюцца ў цемры, ператвараючыся ў нішто і сы­ ходзячы ў нікуды… «Міраж, — падумаў ён, — міраж гэта ўсё, страсенне паветра… Алкагольныя галюцынацыі, бе­ лыя коні…»

Недзе далёка над морам, на самым ускрайку неба бліснула маланка, вецер узмацніўся — і праз хвіліну пырснулі першыя кроплі дажджу. Не скручваючы сцягі і не раскрываючы парасоны, калона прыпынілася каля святлафора, пачакала зялёнага святла і па ўсіх правілах перайшла вуліцу.

— Мудакі! — пагардліва кінуў вадзіцель, азірнуўшыся на паліцэйскія машыны. — Нашы б схаваліся, а пасля як штрафанулі! Па дзвесце пяцьдзесят марак з рыла, амаль па сорак даляраў, такія бабкі!..

Нехта засмяяўся.

— Хто б ім заплаціў!..

Вадзім Альбертавіч ніяк не мог адвязаць ад парасона станік, а Насцёна гулліва глядзела яму ў вочы.

— Што гэта было, Мацці? — спытаў Тойва, назіраючы, як рускія грузяцца ў аўтобус.

— Нічога, — адказаў Мацці. — Няма падстаў.

— Дзіўныя гэтыя рускія… — паківаў галавой Тойва. — Манумент гэты нам падарылі… Цяпер ходзяць каля яго… А ты б хацеў быць рускім?..

На гэтае бесталковае пытанне Мацці не стаў адказ­ ваць, з зайздрасцю думаючы пра тое, як гэтыя рускія ў аўтобусе нап’юцца і будуць спаць, а яму яшчэ куваць да раніцы… Мацці і сам любіў і паспаць, і выпіць…

Аўтобус рушыў, у ім было цёпла і ўтульна. Адра­ зу пачалі піць гарэлку, а пасля і спяваць песні. Вадзім Альбертавіч пакінуў Алега Мікалаевіча, падсеў да гуллівай Насцёны, гладзіўся з ёй і ўспамінаў прыемнае. Згадвалася свята, на якім яго ледзь не задушылі, храм і белая лесвіца, шалёны Пекка, лазня, Элізабэт і ўся рэ­ старанная кампанія, але ніяк не ўспаміналася штосьці галоўнае, што абавязкова трэба было ўспомніць, толькі вось што, што?..

Насцёна, прыціскаючыся да яго, парухалася на сядзенні, прыпаднялася і дастала з­за спіны фотаапарат.

— Думала, што… — пырснула яна. — Наверх пакла­дзі…

Успомнілася, бляха­муха, успомнілася! Як гэта ён за­ быўся?.. Ён цяпер асабіста знаёмы з прэзідэнтам Фін­ ляндыі! Проста падышоў і пазнаёміўся, як чалавек з чалавекам! Якая жанчына, якая жанчына!.. І Вад зім Альбертавіч, соладка пацягнуўшыся, шчасліва задрамаў у абдымках Насцёны і ў сне ўсміхаўся…

10 мая 2000 года, у д зень інаугурацыі прэзідэнта Расійскай Федэрацыі, на чэмпіянаце свету па хакеі на лёд зе ў Санкт­Пецярбургу зборная Беларусі не­ чакана для ўсіх узяла ды перамагла зборную Расіі. З мінімальным лікам 1:0, але перамагла. Гэта трохі азм­ рочыла свята новаму расійскаму прэзідэнту Уладзіміру Уладзіміравічу Пуціну, але ўзрадавала Вадзіма Альберта­ віча Гладзікава з Алегам Мікалаевічам Ільіным, якія ў заклад выйгралі ў шалёнага Пеккі сто марак. Выйш­ ла ўрэшце, што іхняя далёкая вандроўка ў хакейнае юнацтва ва ўсім удалася.

Толькі, як вядома, калі адразу падвальвае столькі шчасця, дык следам чакай непрыемнасцей. Калі Вадзім Альбертавіч і Алег Мікалаевіч вярнуліся дамоў, іх там ужо чакалі і панура спыталіся, навошта яны на хакейным матчы Беларусь­Расія, які паказвалі па тэлебачанні, нацыяналістычным бел­чырвона­белым сця­ гам размахвалі?.. І дарэмна галоўны інжынер і галоўны тэхнолаг цэментнага завода спрабавалі растлумачыць, што гэта быў зусім не сцяг, а куртка, якую ім падарыў іх фінскі сябар шалёны Пекка. З кіраўнічай работы іх пратурылі, ніякай іншай яны, як ні шукалі, не знайшлі, так што, калі б давялося пазыку Пекку вяртаць, дык і не было б чым — і было б няёмка, сорамна, не па сумленні было б.