За будзённасцю i стэрэатыпнасцю ўзаемаадносін мы часам усцешана забываем, што каханне пры ўсёй сваёй зямной аснове i ўседапушчальнасці — цуд i талент незвычайныя, дадзеныя, як гэта ні парадаксальна, далёка не кожнаму (а хутчэй — не кожным узятыя). Каханне патрабуе пэўнага ўзроўню пачуццёвай арганізацыі, развітага ўяўлення i рашучасці не забіваць у сабе яго кволыя парасткі, не спрашчацца, баючыся сентыментальнасці i надуманасці. Менавіта супраць спрашчэння кахання, схематызацыі яго i звядзення да вядомага, раз i назаўсёды аднолькавага прымітыву змагаецца паэт:
Калі хто скажа,
што ў каханні ён
Усё спазнаў i вычарпаў дазвання,
Не верце.
Ён не знаў яшчэ кахання.
Ён яшчэ трапіць да яго ў палон.
Вершы Г. Бураўкіна пра каханне непадобна-разнастайныя па форме i зместу, па інтанацыі i філасофскім падыходзе; адлюстроўваючы шматлікія адценні пачуцця, аўтар шукае адметныя сітуацыі, псіхалагічныя ўзроўні, абурэнне i адчай змяняюцца пяшчотай i элементамі гульні, сур'ёзнасць суседнічае з жартам. Шмат чаго аўтар дасягае на гэтым шляху новымі, нечакана сканструяванымі падыходамі да звыклых, знівеліраваных уяўленняў i адносін, як, напрыклад, у вершы «Я ўсіх вас, закаханыя зямлі...», дзе лірычны герой небеспадстаўна ўяўляе сябе «братам па шчасцю» ўсіх закаханых зямлі i нахабным злодзеем, бо эгаістычна «схаваў» ад усіх, забраў толькі сабе самую прыгожую з дзяўчат на свеце. У глыбока інтымных вершах аўтар не саромеецца шчырасці i «грахоўнасці», але, адрынуўшы пурытанскі аскетызм у выяўленні, ён не ўпадае ў фрывольнасць, куртуазнасць апісальнасці i інтанацыі, яго лірычны герой дастаткова плоцевы i праўдападобна духоўны. Асабліва адбіліся частыя пераходы ад пяшчотнай мяккасці i жартаўлівасці да глыбокага чалавечага болю на інтанацыі вершаў; менавіта новая, свежая інтанацыя надае многім творам асаблівую пранікнёнасць i суадчувальнасць, індывідуальную каштоўнасць, як, напрыклад, вершу «Жанчын прыгожых трэба берагчы» з даўно знаёмай для паэзіі ідэяй, але асабіста прачутай i прыгожа выказанай аўтарам:
Жанчын прыгожых трэба берагчы
Ад пошласці, каварства i знявагі,
I ад мяшчанскай зайздрасці i звягі,
I ад залішняй ветласці i ўвагі,
I ад рукі нахабнай на плячы.
Яны прыйшлі на грэшную зямлю,
Як сны i летуценні залатыя,
Жаданыя i трошачкі святыя,
Нязнанага суладдзя панятыя,—
Святлом напоўніць вечнае «люблю».
У многіх вершах пра каханне гучаць ноткі яшчэ адной дамінуючай мелодыі зборніка — восеньскай мелодыі незваротнасці i няўмольнасці часу, усёразбуральнага i абыякавага ў сваёй адвечнай хадзе. I невыпадкова мелодыя гэтая нараджаецца менавіта ў вершах кахання, якое сведчыла заўсёды пра маладосць i жыццёвую сілу чалавека i якое найперш пакутуе ад імклівасці i няспыннасці плыні жыцця. Мелодыя адыходзячага часу напоўнена лёгкім смуткам i роспаччу па незваротным:
Не выхваляйся маладосцю,
Чужыя лічачы гады.
Яна ў цябе вясёлай госцяй
Не застанецца назаўжды...
Калі ўлічыць адзначаную вышэй прысутнасць у зборніку «Гняздо для птушкі радасці» яшчэ двух дзесяткаў вершаў з «Пяшчоты», галоўнай тэмай кнігі відавочна бачыцца тэма кахання i цесна звязаная з ёй тэма адналінейнай скіраванасці часу, крохкасці чалавечага жыцця, якое набывае таму асаблівую каштоўнасць i сэнс, дорыць узмоцненую асалоду пачуццяў i адчуванняў. Безумоўна, прысутнасць вершаў іншага плана ў нечым узбагачае тэматычную (і не толькі) палітру зборніка, больш рознабакова (хоць i не больш глыбока) выяўляе характар лірычнага героя.
Але найобльш прыдатны ключ для разумення аўтарскай задумы i яе ўвасаблення дае нам сам паэт у апошнім (i ці ні самым лепшым) вершы кнігі:
Я за жыццё сваё спасціг,
Што злосць — сястра злараднасці,
А сэрца, што ў грудзях маіх,—
Гняздо
для птушкі радасці.
Ды толькі вось а дна бяда,
Якую не агораю,—
Не прылятае да гнязда
Пяюння яснапёрая.
Затое ў дождж
i ў халады
Ляцяць,
прытулку просячы,
Другія птушкі —
з чарады
Сумнення,
Смутку,
Роспачы...
...Я i цяпер
Ix галасы
Лаўлю душою шчыраю
I веру:
блізяцца часы,
Што клікнуць ix да выраю.
I будзе свет —
як светлы дом,
Без подласці i зайздрасці.
I я аддам яму гняздо
Для звонкай птушкі радасці.
Верш гэты ўяўляецца восеньскім святам вобразнасці i інтанацыі, настолькі ён суадчувальна-просты i пранікнёна-лірычны — тут чалавечы боль i чалавечая радасць максімальна набліжаны паміж сабой, непарыўна пераплецены i злучаны ў чалавечым сэрцы — гняздзе для птушкі радасці, якое высакародна дае прытулак для ўласных i людскіх сумненняў i нягод. Менавіта ў гэтым i бачыцца найперш глыбокі змест i верша, i кнігі Генадзя Бураўкіна «Гняздо для птушкі радасці», i ўсяго чалавечага жыцця.
Читать дальше