Сяргей Кавалёў - Партрэт шкла

Здесь есть возможность читать онлайн «Сяргей Кавалёў - Партрэт шкла» весь текст электронной книги совершенно бесплатно (целиком полную версию без сокращений). В некоторых случаях можно слушать аудио, скачать через торрент в формате fb2 и присутствует краткое содержание. Город: Мінск, Год выпуска: 1991, ISBN: 1991, Издательство: Мастацкая літаратура, Жанр: Современная проза, на белорусском языке. Описание произведения, (предисловие) а так же отзывы посетителей доступны на портале библиотеки ЛибКат.

Партрэт шкла: краткое содержание, описание и аннотация

Предлагаем к чтению аннотацию, описание, краткое содержание или предисловие (зависит от того, что написал сам автор книги «Партрэт шкла»). Если вы не нашли необходимую информацию о книге — напишите в комментариях, мы постараемся отыскать её.

Паэзію часта называюць «магічным шклом», праз якое чалавек зусім па-іншаму, чым у будзённым жыцці, бачыць свет. I кожны даследчык вымушаны, па сутнасці, ствараць партрэт шкла. Не адмяжоўваў сябе ад такой задачы i аўтар гэтай кнігі, прысвечанай, у асноўным, сучаснай беларускай паэзіі.
Пільная ўвага маладога крытыка да агульнага літаратурнага працэсу абумовіла прысутнасць у кнізе артыкулаў, прысвечаных праблеме выхавання чытача, праблеме суадносін мастацкай літаратуры i крытыкі.

Партрэт шкла — читать онлайн бесплатно полную книгу (весь текст) целиком

Ниже представлен текст книги, разбитый по страницам. Система сохранения места последней прочитанной страницы, позволяет с удобством читать онлайн бесплатно книгу «Партрэт шкла», без необходимости каждый раз заново искать на чём Вы остановились. Поставьте закладку, и сможете в любой момент перейти на страницу, на которой закончили чтение.

Тёмная тема
Сбросить

Интервал:

Закладка:

Сделать

У сне сустракаеш другога,
A ў дзень ты не помніш яго.
Мяцеш i шаруеш падлогу,
Чакаючы мужа свайго.
Крухмаліш, прасуеш кашулі,
Дзіцяці гатуеш абед,
Намыўшы да бляску каструлі.
Вось так i трымаецца свет.

Чалавек у вершах А. Глобуса, В. Маслюка, Г. Булыкі жыве не толькі сярод прыгожай прыроды i прыгожых дэкламацый, але i сярод рэальнай (у дадзеным выпадку гарадской) рэчаіснасці, з яе людзьмі i ix узаемаадносінамі, з яе шматлікімі рэчамі i прадметамі, якія сапраўды адыгрываюць не апошнюю ролю ў фарміраванні чалавека, ім жа, чалавекам, прыдуманыя i створаныя. Рэчы i прадметы гэтыя даўно «асвоеныя» ва ўжытку без якіх ужо i абысціся, здаецца, нельга, асвойваюцца, абжываюцца эстэтычна, эмацыянальна ў ix унутраным, сутнасным значэнні для чалавека:

Ён гулка пляснуў аб тугі канверт
I значным стаў, як пляма на абрусе,
Ці на рагу насоўкі тоўсты вузел,
Ці бляск замка, што вісне на хляве.
На папяровай бледнасці маўчаў
Гарачай безаблічнасцю
Спачатку:
Чакаў цяжкога дотыку пячаткі,
Каб атрымаць аблічча:
Месца. час...
А потым нёс пачуццяў боль i жар,
Густых радкоў нястомленую палкасць.
Данёс —
I разваліўся на кавалкі:
Тых тайнаў, што бярог, не знёс цяжар...

Г. Булыка. Сургуч

Істотнае ў гэтым вершы Галіны Булыкі не столькі сама нечаканасць, незвычайнасць лірычнага героя, не тое, што ён напісаны пра сургуч (скажам так), а тое, як напісаны, на якім паэтычным узроўні. Бо можна апісаць усе рэчы ў пакоі ў рыфму альбо верлібрам, i ўсё ж гэта не будзе паэзіяй, i мы слушна пацікавімся: навошта такія апісанні, што даюць яны чытачу?

Прышвін пісаў, што масавая хвароба сучаснага чалавецтва ў яго залежнасці ад свету рэчаў, i толькі здзіўленасць выратуе чалавека. Ці не гэтая самая здзіўленасць ляжыць у аснове любой паэзіі — бачыць паэтычнае, незвычайнае ў самым, здавался б, звычайным, непаэтычным:

A госці
танцавалі,
танцавалі,
танцавалі.
I іскрыўся лямпамі
Ультраграмафон.
I толькі адна
Пласцінка,
Лямантуючы
У рытме
там —
та-
ма,
Самотнай была.
Яна
Пакутвала
Галавакружэннем.

Для гэтага верша Валерыя Маслюка характерны вядучы вобраз, які з'явіўся на нечаканым асэнсаванні звычайнага, нецікавага для нас самога па сабе дзеяння — кружэння грампласцінкі. У большасці сваіх вершаў, звычайна верлібраў, слаба рытмізаваных, але заўсёды адметных менавіта навізной паэтычнай сітуацыі, Валерый Маслюк выкарыстоўвае прыём адухаўлення, нават «ачалавечвання» ў нейкай ступені, нежывых прадметаў навакольнай рэчаіснасці (таксама пераважна гарадской). Таму яго вобразы больш уражлівыя, абаяльна-мяккія, чалавечныя, але i больш простыя, нешматпланавыя ў параўнанні з рэчыўна-рэчавымі вобразамі Адама Глобуса i Галіны Булыкі, якім гэты прыём характерны ў меншай ступені.

Вершы Валерыя Маслюка лягчэй «вытлумачыць», разабраць на кавалачкі, знайсці галоўны (ён жа часам i адзіны) вобраз, не рызыкуючы пры гэтым зламаць структуру верша, якая вельмі хісткая, няшчыльная ў параўнанні са структурай думкі, што легла ў яго аснову. Мы літаральна адчуваем галавакружэнне пласцінкі, гэты.боль таму такі ўспрымальны i зразумелы, што ён — безвыходны, вечны, наканаваны: быць створанай для таго, ад чаго пакутуеш, што ненавідзіш. Гэта боль гвалтоўнага дзеяння, боль незразуметасці i марнасці «не твайго» існавання, гэта не пласцінкавы боль.

Валерый Маслюк моцны як паэт ва ўспрыманні, у нечаканасці адчування рэальнага сусвету (у якой бы сферы мастацтва ён ні працаваў).

Галіна Булыка, наадварот, вылучаецца ў стварэнні новага мастацкага свету, у майстэрстве «выканання» верша, пачынаючы ад першага да апошняга яго радка, калі на пярэдні план выходзіць не адметнасць, паэтычнасць думкі, а адметнасць, паэтычнасць яе ўвасаблення:

Паўзе па бруку цішыня
I разбіваецца аб крокі.
Кладзецца снег на пляц шырокі,
Каб крылы зноў вясной узняць.
Шум выпадкова забрыдзе,
Такі пязначны i далёкі
У Верхнім горадзе,
Дзе вокны
Нібыта вочы тых людзей,
Што тут жылі.
Цябе сустрэне
Цвік рэха, ўбіты ў цішышо,
I водбліск даўняга агню,
I век чужы паўзмрочным ценем.

Па-іншаму паглядзець на рэчы i рэчаіснасць, убачыць ix у новым, мастацкім ракурсе — у гэтым i ёсць адзін з сакрэтаў творчасці ўвогуле: адчуць у самым, здавалася б, непаэтычным, далёкім ад сферы ўздзеяння традыцыйных эстэтычных канонаў паэтычны вобраз, думку, істотную сувязь з чалавекам:

Я зразумеў, што ён плача!
(Дзіўна — асфальт i слёзы!)
Адчуўшы руку маю на шчацэ,
Ён праніаптаў вінавата:
— Пада мной — Няміга!
Ды што там — Няміга!
Пада мной — Гісторыя!..
А вы ўсё нагамі, нагамі!..

Читать дальше
Тёмная тема
Сбросить

Интервал:

Закладка:

Сделать

Похожие книги на «Партрэт шкла»

Представляем Вашему вниманию похожие книги на «Партрэт шкла» списком для выбора. Мы отобрали схожую по названию и смыслу литературу в надежде предоставить читателям больше вариантов отыскать новые, интересные, ещё непрочитанные произведения.


Отзывы о книге «Партрэт шкла»

Обсуждение, отзывы о книге «Партрэт шкла» и просто собственные мнения читателей. Оставьте ваши комментарии, напишите, что Вы думаете о произведении, его смысле или главных героях. Укажите что конкретно понравилось, а что нет, и почему Вы так считаете.

x