Ён спыніўся і зьдзіўлена круціў галавой, а мы холадна разглядалі ягоныя пругкія красоўкі, мускулістыя галёнкі і шорты зь лямпасамі.
– Дзеткі, – сказаў ён, заўважыўшы нарэшце нас, – вы не падумайце!
Мы цяжка маўчалі, даючы яму зразумець, што ўжо падумалі.
– Ведаю, ведаю. Але на самой справе ў труне я бачыў гэта ўсё! Проста я маю ідэю.
Гэта нас зацікавіла, і мы дазволілі яму працягваць. Ідэя суседа грунтавалася на тым, што чалавек схільны да разьвіцьця нэгатыўных псыхічных комплексаў ня толькі ў дзяцінстве, але і ў дарослым жыцьці.
– Кажуць, што ў дзіцёнка – ранімая псыхіка, а ў дарослага – задубелая. Якая памылка! Вось паглядзіце, які я пяшчотны – крыкніце мне ў вуха штосьці.
Сусед нахіліўся і прыціснуў вуха да шчыліны паміж дошак плота. Мы кінуліся да вуха і наперабой зараўлі: «Кроў!! Кроў!!» Ён здрыгануўся, выпрастаўся і паказаў на сваёвока, якое пачало нераўнамерна торгацца.
– Бачыце? Вось і комплексы таксама, іх атрымаць прасьцей простага! Зробісься вар'ятам ці маньякам якім-небудзь – і паспрабуй потым вылячыся. Я лічу, што да пяцідзесяці мінімум трэба берагчыся. А берагчыся – гэта значыць жыць без узрушэньняў, сярэднім жыцьцём, як прынята. Сям'я, праца і ўсё такое, разумееце мяне? А ўжо потым, апасьля, калі псыхіка выстаіцца... Ужо потым можна разгуляцца!
Ён памахаў нам і працягнуў забег, мільгаючы рыфлёнымі падэшвамі. Тлумачэньне гучала пераканаўча, і мы запаважалі суседа – ідэйныя нам падабаліся. А больш за ўсіх прасякнуўся Толік, менавіта тады ён і пачаў выношваць пляны свайго будучага бескамплексовага жыцьця. І нават калі сям'я суседзяў у адну з начэй загадкава зьехала, і папаўзьлі змрочныя чуткі, Толік не расчараваўся.
38. Гісторыі сталасьці ды згасаньня. Пра Толіка
Толік вырас русявым, прысадзістым мужчынам: жонка, дзьве дачкі, тры пакоі, сытраен, сэнбэрнар, інжынэр, шчасны жывоцік. Здаецца, усё годна, але ён унутры сумаваў. Ледзь вып'е – пачынае невыразна скардзіцца. Што табе ня так, Толю? – спытаеш. Ды мне б, кажа, у неба! І блішчыць п'янай сьлязой, круціць гузік камізэлькі. Ён любіў насіць ваўняныя камізэлькі і кашулі ў дробную клетачку. Марыў лётаць – кіраваць велізарным срэбным лайнэрам. Уяўляў свае вялікія надзейныя рукі на штурвале. Пстрыкаць дагледжаным пазногцем па маномэтры. Другому пілоту – парады хаджалага. Не баіся, юнга, гэта проста віхуры паветра! Я яму кажу: кінь, Толю, навошта табе гэта трэба? Пілоты дрэнна канчаюць, Толю. А ён не сьцішаецца: востра адточаны аловак, мапа, лінія курса! Крэпкая кава, баромэтар з чырвонага дрэва! Нядбайны погляд на храномэтар. Рубка. Нязмушана зьбягаць па вінтавой лесьвіцы. Выходзіць на палубу ў беласьнежнай фуражцы. Туууууу! Пар з трубаў... Толік, Толік, гэта ўжо не самалёт, а параход! Эх, Ролю, да чаго ж ты прыземлены чалавек... Прыходзіла жонка, дзьве дачкі і сэнбэрнар, усаджвалі Толіка ў сытраен, везьлі дадому. А ён, разваліўшыся на заднім сядзеньні, марыў плаваць.
39. Змрочныя засьценкі. Гэта наш апошні шанец
Пасьля агляду я ачуўся пазьней за ўсіх. Астатнія – іх, здаецца, было трое – ужо размаўлялі, сьвяціліся далёкімі каляровымі плямкамі ў чарнаце. Цёмна, але не балюча.
– Сказалі, буду займацца прэстыжнымі аўто, – бойка вяшчала чырвоная. – А я на машыны знаюся выдатна, мне лекарка часопісы зь бібліятэкі прыносіла два гады запар. Усё ведаю! Сказалі, ты нам спадабаўся, выяві сябе, і мы цябе так прасунем, што любы пазайздросьціць. За год, сказалі, можна топ-ботам зрабіцца. Бо ў мяне ўсе здольнасьці ёсьць. З усіх мяне аднаго выбралі! Сказалі, у мяне будуць вялікія льготы, а калі здолею, дык у міжнароднае перавядуць. А я нават не рыхтаваўся, так, распавёў пра сябе трохі, і адразу запаважалі. Таму што...
– Ай, машыны – гэта нудна, – звонкі бурштынавы галасок, пэўна дзяўчынка, магчыма тая самая нявідучая, зь якой я ішоў. – Мне таксама прапаноўвалі, але я абрала музыку. Рэклямаваць новыя альбомы і канцэрты! А ты, Куценька?
– Нярухо-омасьць, новабудо-оўлі, – нарасьпеў працягнуў сірата з саляных шахтаў, ясна-сіні, яго нельга было не пазнаць. – Там до-обра, вакол лясы і палі, і птушкі ў небе сьпяваюць, а паветра салодкае-салодкае. Глядзі-іце, і гэты прачнуўся.
– Прывітаньне! – яны крыху наблізіліся, плыўна пагойдваючыся. – Як цябе завуць?
– Ролянд, – адказаў я і засьвяціўся пурпуравым.
– О, прыгожанькі! І што табе сказалі?
– Хто?
– Ну, на аглядзе? Куды цябе вызначылі?
– Ня ведаю... я нічога не зразумеў. Згадвалі нешта пра локшыну... Ролтан, каб дакладна.
Читать дальше