З тае пары мы кінулі хадзіць на вакзал і так анідзе і не пабывалі, акрамя Толіка, дый і ён па службе.
3C. Уцёкі ды туляньні. У дзявоцкай хаце
Раніцай, сыходзячы на працу, дзяўчына спрабавала мяне абудзіць і ціхенька казала «гээй», але я старанна хроп, прыцмокваючы для сапраўднасьці. Калі яна кранула мяне за плячо, я хрыпла мыкнуў, таргануўся, і яна адскочыла. Пастаяўшы паўхвіліны і павагаўшыся, яна хмыкнула і пайшла – вырашыла пакінуць мяне ў хаце. Я чуў, як яна лье ваду ў ваннай, чысьціць зубы, рыпае створкай шафы і выдае нейкія плястмасавыя гукі ля люстэрка ў пярэднім пакоі. Нарэшце грукнулі дзьверы, павярнуўся ключ. Цікава, ці змагу я выйсьці?
Я сеў. Дыван на падлозе быў бэжавы, пухнаты, прыемны нагам, у куце стаяў стол з ноўтбукам, на сьценах віселі батыкі з хрызантэмамі. У лядоўні знайшоўся слоічак абястлушчанага ёгурта, зусім самотны сярод наледзі. Расьцягваючы ёгурт, я разглядаў палічку з дыскамі і кнігамі: было шмат Бэтховэна і Булгакава. Якая слаўная дзяўчына! Я раскрыў шафу. Яна перапрала летнюю вопратку і расклала яе акуратнымі стосікамі, перамяжоўваючы галінкамі ляванды і размарына. Ёй падабаўся салатавы, далікатна-ліловы і хлапчуковыя кашулі ў клетачку. Бялізну яна любіла белую, у мяккія рубчыкі і са складачкамі. Я ўставіў Бэтховэна у прайгравальнік і лёг у ейны ложак, папесьціцца. На начной тумбачцы яна разаслала карункавую сурвэтку і пасадзіла зайчыка. У ніжняй шуфлядзе захоўваліся каляровыя стужачкі, скуматкі і гузікі. У сярэдняй ляжалі нэсэсэр, лакі-шэлакі і пілачкі. У верхняй, зачыненай на ключык – а ключык хаваўся пад сурвэткай – таемны дзявочы дзёньнік. Я разгарнуў наўздагад: «Кахаць... кахаць... кахаць без аглядкі... ведала б Воленька... ведаў бы ён, як кахаць без звароту! Не, не... маё прызначэньне – кахаць».
Папесьціўшыся пад гукі струнных, я пайшоў на кухню, глядзець у вакно. Па дарозе кацілі машыны, па сырых газонах ішлі галкі, два студэнта ў палітонах курылі і сьмяяліся. І тут я ўбачыў яго! Ён, не сьпяшаючыся, шпацыраваў па тым баку, і, здаецца, быў тут ужо доўга. Белы Паляўнік! У белым гарнітуры, такім недарэчным у вецер і дождж! Ён рабіў выгляд, быццам чакае трамвая, і разглядаў газэты ў шапіку. У любую сэкунду ён мог павярнуць галаву, падняць вочы і заўважыць у вакне мяне, але я нібы здранцьвеў. «Хавайся, хавайся, уцякай!» – шаптаў я сабе, але быў няздольны нават зварухнуцца. Прыйшоў трамвай, але Паляўнік, вядома, ня сеў у яго. Як ён высачыў мяне? А я яшчэ ня верыў! Хто ж выдаў? Той зялёны дантыст? Трамвай рушыў, і Паляўнік пачаў павольна-павольна паварочваць галаву, падымаць вочы. І я застагнаў, захрыпеў, кінуўся – і зваліўся ў вузкі прамежак паміж плітой і мыйкай. Сьцяўся і замер, дрыжучы. Пасьпеў? Ці ён заўважыў?
3D. Гісторыі сталасьці ды згасаньня. Пра Коліка
Мы з брацікамі ўсе ўрадзіліся ня цукровыя, ну а Колік – дык зусім без найменшае слодычы, нават з добрай гарчынкай. З раньняга дзяцінства ягоныя свавольствы адзначаліся экспэрымэнтальнасьцю і падчыркнутай непрыстойнасьцю: не свавольствы, а сапраўдныя выбрыкі. Напрыклад, залазячы ўвечары ў ложак, можна было трапіць пад коўдрай у паўвадкі клубок вараных спагеці – халодных, сьлізкіх, брыдкіх – ці ліпкую купку гнілых яблыкаў. І гэта толькі самае бяскрыўднае! За кожную падобную гідасьць мы разам лупілі Коліка, а тата пэдагагічна заходзіў зь іншага боку і ўзьдзейнічаў дабром і ўгодай – і паціху нам удалося ўбіць яму ў галаву сямейныя каштоўнасьці.
Тады Колік перанёс сваю дэструктыўную актыўнасьць на школу: гнуў лінейкі, ламаў вугольнікі, драпаў на партах, плюхаў гуашшу па свежапабеленай столі, выкрадаў сочыва са сьціплых вахцёрскіх схованак. З настаўнікамі паводзіўся ваўкавата і дзёрзка. Вучыўся дрэнна, але рана выявіў нязвычнасьць думак. Аднаго разу на заўвагу дырэктара, што ён ня слухае ўрок, Колік заявіў: «Тут і слухаць няма чаго! Вы нас падманваеце, няма ніякай Аўстраліі і Акіяніі». «Ды як жа няма, Коленьку, міленькі?» «А вось так! Ці вы там былі? Мапа – гэта хлусьня! Падумаеш, мапа». Карацей кажучы, рана пачаў задумвацца пра сэнсы. Ну і як водзіцца пакацілася – спачатку тытунец, потым самагончык, потым крадзьба. Краў нейкія дробязі, з чыстае юнацкае адвагі: шклянку сьмятаны ў краме, пярэстыя прасьціны ў суседкі, напільнікі са школьнае майстэрні. Калі лавілі – біўся, ненавідзеў, кусаўся! Пачаліся прывады ў жандармэрыю, пэдсаветы, кардонныя тэчкі са штампамі «сацыяпат» і «мізантроп». Зьнікаў, не зьяўляўся дома тыднямі. Мама плакала, тата хадзіў са змрочным тварам. Вяртаўся худы, злы, бясшумны. Развагі, што трэба вучыцца і добра сябе паводзіць – каб выбіцца ў людзі – каб быць шчасьлівым – не пераконвалі яго. Ён глядзеў так, быццам зь ім гаварылі на іншай мове, і думаў сваё. А на пагрозы пакараньня і турмы адказваў, што мы самі ў турме, толькі гэтага ня бачым.
Читать дальше