Карсан Маккалерс - Балада пра сумнае кафэ

Капітан стаяў каля акна сваёй спальні, што выходзіла на двор. Ён выпіў тры таблеткі, але так і не змог заснуць. Адчуваў лёгкі хмель ад выпітага брэндзі і лёгкае ўздзеянне лекаў — і не больш. Капітан, які меў моцную схільнасць да раскошы і быў вельмі пераборлівы ў адзенні, кладучыся спаць, пераадзеўся ў самую што ні на ёсць суравую бялізну. На ім быў халат з грубага сукна, што больш падышоў бы аўдавелай турэмнай наглядчыцы. Яго піжамы былі з суравой тканіны, цвёрдай, як брызент. Цяпер ён стаяў босы, хоць падлога была халодная.

Капітан, слухаючы посвіст ветру ў соснах, раптам убачыў у цемры мігценне агеньчыка. Праз міг вецер затушыў агонь, але якраз у гэты момант капітан паспеў заўважыць твар. I ад гэтага твару, выхапленага агеньчыкам з цемры, у яго перахапіла дых. Ён пачаў углядацца і ледзь змог разабраць постаць чалавека. Капітан схапіўся за халат і прыціснуў руку да грудзей. Ён заплюшчыў вочы і пачаў чакаць.

Спачатку ён не пачуў ніводнага гуку. Потым ён хутчэй адчуў, чым пачуў, асцярожныя крокі па лесвіцы. Дзверы ў пакой капітана былі прачыненыя, і праз шчыліну ён убачыў цёмны сілуэт. Ён нешта прашаптаў, але з горла замест голасу вырвалася толькі ціхае сіпенне, і яно злілося з шумам ветру за акном.

Капітан Пендэртан чакаў. Зноў заплюшчыўшы вочы, ён застыў ад пакутлівай невядомасці. Нарэшце ён выйшаў у пярэднюю і ўбачыў на фоне бледна-шэрага акна ў спальні жонкі сілуэт чалавека, якога ён увесь час шукаў. Пасля капітан прызнаецца самому сабе, што ўсяго адзін момант — і ён ведаў усё. На самай жа справе, у той міг, калі чакаецца моцнае, але яшчэ невядомае ўзрушэнне, розум, рыхтуючыся да яго, адразу траціць здольнасць здзіўляцца. У такі момант бездапаможнасці ў падсвядомасці, як на экране, мільгае цэлы калейдаскоп як бы напалову прадбачаных магчымасцей, і, калі няшчасце ўжо вядомае, узнікае пачуццё, што дзякуючы нейкім незвычайным сілам пра іх было вядома загадзя. Капітан дастаў з шуфляды тумбачкі, што стаяла каля ложка, пісталет, прайшоў праз калідор і запаліў святло ў спальні жонкі. У гэтыя хвіліны ў яго галаве ўзніклі абрыўкі ўспамінаў — цень каля акна, гук уначы. Ён сказаў сабе, што ведае ўсё. Але ён не змог бы выказаць тое, што ён ведае. Ён упэўнены быў толькі ў адным — гэта канец.

Салдат не паспеў нават падняцца з кукішак. Ён заміргаў ад святла, але на твары яго быў не страх, а здзіўленая незадаволенасць, як быццам яго дарэмна патурбавалі. Капітан быў выдатны стралок, і хоць ён выпусціў дзве кулі, у салдата засталася толькі адна крывавая рана.

Стрэлы збудзілі Леанору, і яна села ў ложку. Яшчэ не зусім прачнуўшыся, яна азіралася вакол сябе з такім выглядам, нібы бачыла нейкую сцэну з п’есы, якой-небудзь жахлівай трагедыі, у якую было неабавязкова верыць. Амаль тут жа ў дзверы з чорнага хода пастукаў маёр Лэнгдан і праз момант узбег па лесвіцы ў пантофлях і накінутым на плечы халаце. Капітан усім целам абапёрся аб сцяну. У сваім недарэчным грубым халаце ён нагадваў надламанага і распуснага манаха. Ад цела салдата, хоць ужо і мёртвага, усё яшчэ патыхала цёплым жывёльным спакоем. Выраз яго твару не змяніўся, а загарэлыя рукі ляжалі на дыване далонямі ўгору, быццам ён спаў.

Дзень сурка — сярод амерыканцаў існуе павер’е, што ў гэты дзень сурок вылазіць з нары і, калі ўбачыць свой цень, зноў вяртаецца дазімоўваць у сваё сховішча, г. зн. што, калі ў гэты дзень сонечна, наперадзе — халоднае і ветранае надвор’е, а калі пахмурна — вясна будзе ранняя і цёплая.

Вельмі стомленая (фр.).

Першы радок байкі Лафантэна «Варона і лісіца».

Кактэйль з віскі, горкага піва, цукру і скуркі лімона.

Вынашаная (фр.).

Выдатна (фр.).

Шэрлі Тэмпл — амерыканская дзяўчынка — кіна-зорка трыццатых гадоў.