Міхась Зарэмба - З павагай да зямлі і да людзей...

Пецька парыўна ўскочыў з услона і замахаў рукамі:

— Цьфу! Слухаць нават брыдка... Аляксандравіч, як можна так жартаваць?!. Бабра я стану есці?.. Ён жа, чорт, страшна смярдзючы. Не-е, я не царкоўнік, не поп і не дзяк. Я ўжываю мяса толькі парнакапытных, — правая рука яго шырокай распасцёртай даланёй легла на жывот. — Ну, калі чэсна, дык люблю яшчэ і трусяціну маладую, зайца, вымачанага ў мадэры. Самачка лепей. Яе мяса больш далікатнае, — пры гэтым закаціў вочы пад лоб і прагавіта каўтнуў сліну. — I ад свойскай птушкі таксама не адмоўлюся, роўна як ад баравой — цяцёркі, глушца, касача... Ых, смажаная касачовая грудзінка ў грыбным соусе са смятанай — гэта ж верх асалоды, казка! — I нечага раптам засмуціўся, як не з плачам дадаў: — Я ўсё і ўсіх люблю, апрача свайго прозвішча... Ды яшчэ, прызнацца, баброў не ўзлюбіў за іх дурацкія хвасты. Глядзіш на каторага, дык ён гэтым сваім плескачом усё роўна як насміхаецца з мяне, дражніць... Не хвост — брыдоцце!

Мы ў ахвотку пасмяяліся з Пецькавых, як бацька сказаў, фантазій. Па-мойму, ён і пра шапку з каўняром хлусіў — проста так, абы не маўчаць.

Малінін з бацькам закурылі, адышліся і сталі аб чымсьці гаварыць. Памяркоўна, заклапочана. Валодзя прапанаваў мне схадзіць з ім разам пакупацца. Тут жа і Пецька прыкампаніўся да нас. Ён трымаў у руках мыльніцу, плаўкі й махрастую, як абрус, уцірку, калі Малінін махнуў яму рукой і паказаў на машыну:

— Запраўляйся, паедзем да Міхалькова... А вы, — гэта значыць, Валодзя і я, — напаіце баброў, памерайце тэмпературу ў кожнага і пачынайце клеткі збіваць. Ды каб усё было якасна, праверу! — Жартам кінуў бацьку: — Андрэевіч, не давай ім тут сачкаваць.

Пецька падудукаў. Малінін няспешна сеў у кабіну.

За даабеддзе мы ўправіліся скляпаць з нарыхтаваных загатовак, што ярусам ляжалі ўсцяж прасла, больш за дзесяць клетак, і цяпер усіх стала ўжо каля пяцідзесяці. Чатыры з гэтых, новых, забярэм з сабой у Чырвоную Слабаду, на Проню, дзе мусім быць калі не заўтра ўранні, дык недзе а другой палавіне дня. Так вырашылі бацька з Малініным яшчэ ўчора вечарам.

Але ж мы й пакупацца таксама збегалі, балазе Сож недалёка — у канцы сотак Івана Пагаркі, гаспадара падворка і хлеўчука, дзе размясцілася база. Меў ён, Пагарка, і сваю маторную лодку, не надта каб вялікую, але даволі ўстойлівую, плыткую. У гэтай лодцы вазіў дровы, сена, перапраўляў з берага на бераг у кірмашовыя дні людзей.

Валодзю падабалася лодка, ён лічыў, што ў ёй сама што дастаўляць бабровы корм з прыбярэжных лазовых шатаў. Але найбольш ён быў у захапленні, падобна, не так ад лодкі, як ад цыганіста-ўзвейнай Лоры, Пагаркавай дачкі, з якою, як правіла, і выпраўляўся па лазу. Лору Малінін сагітаваў быць даглядчыцай баброў. Дзяўчына ў мінулым годзе скончыла дзесяцігодку, паступала ў педінстытут на бібліятэкара, але няўдала. Робіць паштальёнам. I вось — намерылася звольніцца з пошты.

— Папрацуе — і падасца ў заатэхнікум, гэты самы, што я заканчваю, — шчыраваў Валодзя. — Я глядзеў яе атэстат — ніводнага траяка, а па біялогіі, матэматыцы, хіміі — пяцёркі... Могуць без экзаменаў залічыць. А што — могуць, калі напіша Малінін характарыстыку. У яго сувязь з выкладчыкамі тэхнікума трывалая — жонка выкладае рускую мову старшыня прыёмнай камісіі.

Як мне паказалася, Валодзя проста закахаўся ў Лору. Ён ужо колькі разоў хадзіў з ёй у кіно, былі нават у гарадскім парку на танцах, дзе яму троху перапала — арганізаваў бойку адзін з Лорыных кавалераў. I не дзіўна: як можна назваць дзяўчыну сваёй, калі цябе не аддубасілі з-за яе!

Мы вярнуліся з ракі. Неўзабаве і Малінін з Пецькам прыехалі са Слаўгарада. Міхалькоў з Маргуном, выходзіць, няблага пастараліся — злаівілі двух баброў. Праўда, адзін з іх — сяголетак. I такі чарныш, такі харашун, хоць бяры ў рукі й любуйся ім. Дзіўна, што бабрыха, маці яго, колерам і блізка не падобная — выразна бурая ўся, з цёмна-каштанавым адлівам па баках.

Валодзя не верыў сваім вачам: чорнае бабраня — роднае дзіця рыжай бабрыхі? Гэта ж якраз тое, што і трэба яму.

Значыць, бабрыха ў Сож нядаўна патрапіла, да гэтага жыла недзе на балоце. Валодзя ўголас, каб усе чулі, сказаў мне аб сваёй дагадцы. Я паглядзеў на яго: засяроджаны, надзіва глыбакадумны твар — як ёсць прафесар, адно нестае на носе акуляраў у залачонай аправе.

— Кірыла Аляксандравіч, па-мойму, бабраня прыёмнае. — Валодзя кпліва прыжмурыўся. — Магло ж і так быць: бабрыху воўк задраў ці ад рук браканьера загінула, а дзяцей-сіротак пабралі ў свае сем'і бабры-суседзі.