Андрэ Моруа - Жыццё людзей (на белорусском языке)

Андрэ Маруа

Жыццё людзей

урыўкi з Усеагульнай гiсторыi,

выдадзенай у 1992 годзе ўнiверсiтэтам Тамбукту

Пераклад: Л.Казыра

РАЗДЗЕЛ CXVIII

1954 - надзвычайныя здарэннi на Зямлi. 1959 - выданне "Жыцця людзей" на Ўране. 1982 - першае выданне на Зямлi.

Як толькi ў канцы 1970 года памiж Зямлёй i большасцю вялiкiх планет наладзiлiся дружалюбныя адносiны, зямным вучоным захацелася параўнаць свае гiпотэзы i дактрыны з навуковымi працамi iншапланетных калег.

Рабiць гэтае параўнанне часта было даволi цяжка, бо, як вядома, найбольш слынныя фiзiкi Венеры, Юпiтэра i Марса не ўспрымаюць нi святла, нi гукаў i жывуць у свеце радыяцый, пра якiя мы дагэтуль нiчога не ведалi. Але сёння, у 1992 годзе, дзякуючы хуткаму развiццю тэорыi пачуццёвых эквiвалентаў, можна сказаць, што мы здольныя перакласцi на зямную мову ўсе мовы планет, акрамя Сатурна.

Адным з самых цiкавых адкрыццяў нашай эпохi сталi працы, што напiсалi пра нас, жыхароў Зямлi, вучоныя iншых планет. Людзi i падумаць не маглi, што натуралiсты з Марса, Венеры i нават Урана мiльёны гадоў назiраюць за Зямлёй пры дапамозе куды больш дасканалых iнструментаў, чым нашы. Зямная навука далёка адстала ад дасягненняў вучоных з суседнiх планет. А паколькi нашы органы не ўспрымаюць радыёактыўных выпрамяненняў, якiмi карысталiся назiральнiкi, то мы i не здагадвалiся, што нават у самыя патаемныя моманты нашага жыцця мы маглi апынуцца пад уважлiвым вокам нябеснага ўльтрамiкраскопа.

Цяпер кожны адукаваны чалавек можа пазнаёмiцца з гэтымi працамi ў Бiблiятэцы Таварыства планет. Яны цiкавыя самi па сабе, выклiкаюць пачуццё павагi i таму будуць асаблiва карысныя тым маладым людзям, якiя вырашылi прысвяцiць сябе вавуцы. Калi заўважаеш неверагодныя памылкi ў меркаваннях такiх разумных iстот, якiя да таго ж мелi выдатную даследчую тэхнiку, мiжволi задумваешся i над нашымi ўласнымi меркаваннямi i сам у сябе пытаешся: а цi не глядзiм мы на раслiны i жывёл так, як на нас глядзелi марсiяне?

Найбольшай увагi, як нам здаецца, варты А.Е.-17 - уранскi вучоны, якi ў 1959 годзе апублiкаваў "Жыццё людзей". Да мiжпланетнай вайны гэтая кнiга карысталася папулярнасцю як на Ўране, так i ў жыхароў Венеры i Марса. Яна даступная i нам, бо ўранцы - адзiныя iншапланетныя жахары, якiя, як i мы, адораны разуменнем жыцця, а таму iх слоўнiкавы запас досыць блiзкi да нашага. Да таго ж свае эксперыменты яны праводзiлi так, што iх вынiкi добра адчувалiся на Зямлi на працягу 6 месяцаў. Пра гэта можна прачытаць у нашых зямных газетах i хронiках таго часу. А цяпер мы паспрабуем:

1. Коратка апiсаць некаторыя факты, якiя мелi месца на нашай планеце ў 1954 годзе.

2. Паказаць, як вядомы вучоны А.Е.-17 расцанiў вынiкi сваiх эксперыментаў.

НЕЗВЫЧАЙНАЯ ВЯСНА

Пачынаючы з сакавiка 1954 года многiя назiральнiкi адзначалi, што iх здзiўляе стан атмасферы ў паўночным паўшар'i. Хоць надвор'е было добрае, нечакана ў вельмi абмежаваных зонах пачыналi бушаваць навальнiцы. Капiтаны караблёў, а таксама пiлоты паведамлялi на Цэнтральную метэастанцыю, што час ад часу компасы давалi адхiленнi без усялякай на тое прычыны. У многiх месцах людзi бачылi, як па зямлi праходзiла нешта накшталт ценю ад вялiзнай хмары, мiж тым як неба заставалася ясным i нiякай хмары не было вiдаць. Газеты друкавалi iнтэрв'ю з вучонымi-метэаролагамi, якiя сцвярджалi, што гэтыя з'явы iмi прадугледжвалiся, што яны выклiканы плямамi на Сонцы i знiкнуць з надыходам перыяду прылiваў Месяца ў час раўнадзенства. Аднак гэты перыяд настаў i прынёс яшчэ больш дзiўныя праявы.

ЗДАРЭННЕ Ў ГАЙД-ПАРКУ

Трэцяя нядзеля красавiка 1954 года. Мноства людзей сабралася на алеi, што вядзе да Мармуровай аркi, каб паслухаць дакладчыкаў-энтузiястаў. Нечакана ўсе ўбачылi, як на iх навальваецца цень ад нейкай нябачнай перапоны, якая пагрозлiва ўстала мiж Зямлёй i Сонцам. Праз некалькi iмгненняў зямля на ўчастку 300 цi 400 ярдаў, ад агароджы да сярэдзiны парку, раптам паднялася, пападалi вырваныя з карэннем дрэвы, некаторых людзей засыпала, а тыя, што былi блiзка каля гэтага ўчастка, з жудасцю ўбачылi, як у зямлi ўтварылася яма, глыбiнёй не менш за 100 ярдаў, а з выкапанай зямлi стварыўся ўзгорак такой жа вышынi.

Назаўтра палiцэйскi дакладваў начальству: "Усё выглядала так, нiбы нейкi гiгант капануў у парку вялiзнай рыдлёўкай". I гэта было праўдападобна, бо адзiн бок ямы быў прамы i гладкi, мiж тым як са схiлу капца зямля асыпалася, адкрываючы знявечаных людзей.

Засыпала больш як 300 чалавек. Ледзь выкарабкалiся наверх тыя, каму пашчасцiла апынуцца пад тонкiм пластом зямлi. Некаторыя з iх, раптоўна звар'яцеўшы, з жудаснымi крыкамi збягалi ўнiз па стромкiм адхоне свежага капца. А на яго вяршынi нечакана з'явiўся капiтан Уард - адзiн з прапаведнiкаў пратэстанцкай арганiзацыi "Армiя Выратавання" - i з незвычайнай разважлiвасцю пачаў крычаць, вытрасаючы пры гэтым пясок з валасоў i адзежы: