Міхась Андрасюк - Мясцовая гравітацыя

Чорным ходам збег з магістрата, сеў на машыну і адехаў.

— Панове, прапусціце. Гэта мой зубр. Мой, — малы, дзесяцігадовы хлапчук, разгартаючы пінжакі і сукні выбіваўся з перыферыйных раёнаў натоўпа. У далонях хлопца паблісківала бляшаная баначка. — Я першы знайшоў яго, учора вечарам. І нават, о глядзіце, гэтай во краскай рогі пакрасіў.

Апынуўшыся побач з зубром, працягнуў руку. Залатая стужка спрэю мільганула ў паветры, рассыпалася на рогі бліскучым золатам. Але дождж ішоў ужо густы і моцны, і золата вокамгненна згарталася ў траву. Хлопец паўтарыў аперацыю, затым яшчэ раз, але ж рэзультат атрымоўваўся як і раней — дрэнны. І ад бязраднасці ён развёў рукамі.

— Будзе лепшае надвор’е, пакрашу яшчэ раз. Зараз не атрымаецца. Краска благая — дажджу баіцца, — вінавата ўсміхаючыся паставіў крок назад, знік у натоўпе.

Зусім блізка ляснуў з неба пярун, агнявым асколкам забіўся ў фабрычны комін. Агартаючы галовы парасонамі, хустачкамі, пластмасавымі пакетамі народ хістануўся, пайшоў хто куды, урассыпную. І з гэтага своеасаблівага поля бою кожны выносіў сваё. Хто бліскучыя ордэны, хто балючыя шрамы, а яшчэ хто — звычайны сорам.

Кастусь Шыла назіраў за ходам чаравікаў і думаў пра каўзкі асфальт — ці не стане ён прычынай для яшчэ больш цікавага спектакля. Яўхім Гаворка крочыў з горда ўзнятай галавой — рассакрэцілася зараз жа канчаткова — мазня і тампак сучасныя палітыкі.

Бомба трушком спяшаў за айцом Рыгорам і задумоўваўся — чаму адпаведныя службы не займаюцца зараз засранцамі — абмазваюць жа каляровымі спрэямі ўсё, што падыдзе пад руку — сцены, вокны, нават зубрыныя рогі. Айцец Рыгор праслаўляў у думках вышэйшую сілу — з яе гэта падтрымкай пазбеглася вандроўка ў далёкія рэгіёны нашай прыгожай краіны.

А ананімныя героі гэтай гісторыі, мабыць звачайна думалі — нічога тут не было, нічога не будзе.

Здавалася — мястэчка памірылася з лёсам, пайшло за сваімі справамі. Дзень памаленьку ўладкоўваўся ў шэрую гадзіну, калі з гэтага паўсвятла паказалася шэсце. Дакладна — азвалася голасам гармоніка. „Wyklety powstan ludu ziemi” — знаёмай мелодыяй разгартаўся, пакуль яшчэ нябачны мех. І ўсе чорныя вароны, што звычаёва прысаджваюцца ў ліпавым галлі, падняліся ў сырое неба, закружылі, замітусіліся.

А потым гармонік прыціх і раптоўна азваўся “кацюшай”. Адгаманій зваротку, прыпеў, зручна пераліўся ў душашчыпацельнае “ах судзьба мая судзьба” і нечакана вярнуўся да пралетарскага гімна. А калі шэсце павярнула з Пілсудскага ў Трэцямайскую, гармонік заходзіўся “першай брыгадай”.

Шэсце было з дваццаці асоб і кожная адна асоба сціскала ў далонях свой сцяг. І былі там сцягі ці не ўсяго свету, ці не ўсіх палітычных партыяў, ці не ўсіх ідэалогіяў, што валодалі людзьмі ў далёкай або і блізкай мінуўшчыне. Чырвоныя і бела-чырвоныя, блакітныя і зялёныя, чырвона-зялёныя і бела-чырвона-белы.

“ПЕРАКАВАЦЬ ЗОЛАТА Ў СУП” — чорнымі літарамі на зялёным фоне выцвітаў ці не супольны для ўсіх, пяціметровай даўжыні транспарант.

Калі б не асоба Сакалюка, што крочыла саноўна на чале, можна б падумаць — вось Персефона ўрэшце рэшт вызвалілася з зімовых кайданоў, ды разгартае над мястэчкам свае каляровыя далоні.

Але шэсце было ад Сакалюка. Гадзіну раней, калі ўдарыў у мястэчка громкі пярун, Агафон Сакалюк пралупіў вочы. У след за перуном азваўся і тэлефон.

— Зубр? З рогамі залатымі? Побач з магістратам? — ад кожнага слова, сказанага трубкай вочы Агафона Сакалюка закругляліся, заходзілі здзіўленнем, здзіўленне пералівалася ў задуму, задума ў злосць. “Вось табе і ўлада! Вось табе і абранцы народныя! Народ галадае, а яны ў золата абвешваюцца! Дашчэнту звар’яцелі, нат жывёліне не даруюць. Даволі ўжо”. Так падумаў Агафон Сакалюк. Ад жалю і бездапаможнай роспачы яму хацелася плакаць. Але Сакалюк быў мужчына моцны. Абцёр слязу, адлажыў трубку, пяснуў кулаком у стол і заціскаючы зубы прахрыпеў: Даволі! Час склікаць дружыну.

Зашавяліўся між столікамі, спатыкнуўся аб крэсла, адбіўся рыкашэтам ад прылаўка і назад аблакаціўся на тэлефонны апарат. “Спакойна Сакалюк, спакойна. Не ўсё яшчэ страчана.” — прыпыніў сам сябе. Набраў адзін нумар, другі, трэці...

І вось зараз дружына з дваццаці асоб прычаліла да магістрата. Было тут ціха і бязлюдна. Натоўп знік, адно тры маладыя гарцэры ўсё яшчэ выпаўнялі сваю функцыю. Дождж спыніўся і зараз прыдбалі яны сабе другі занятак. Поўзаючы на каленях, самы маленькі гарцэр зрываў маладзенькую, красавіцкую траву. Перадаваў яе крыху большаму, той згартаў траву ў спраўныя букеты і аддаваў самаму вялікаму, ці не камандзіру тройкі. Самы вялікі гарцэр, прысеўшы на кукішкі, падсоўваў яе пад натапыраныя зубрыныя ноздры. І кудлатая зяпа хісталася манатоннай, лянівай жуйкай.