Максім Клімковіч - Янкі, альбо Астатні наезд на Літве

Янкель Фінбер, як і мае быць, трашчаў арыфмометрам, шаргацеў бухгалтарскімі талмудамі і пралічваў найбольш выгодныя фінансавыя камбінацыі. Але ж узнёслая местачковая душа не забывалася і на гармонію духу. Па вечарах Янкель браў падораную яму грамадой скрыпку працы Гварнэры і цешыў сяброў народнымі мелодыямі.

Аянька Кільмандовіч, як і раней, паспяхова спакушаў жанчын карысных для агульнага бізнесу чыноўнікаў. Жонка галоўнага рыжскага мытніка па-ранейшаму заставалася ў сферы яго ўплыву. Транспарты, наладаваныя “Горкім яблыкам”, штотыдзень без перашкодаў адыходзілі да другога берага Атлантыкі.

Ісабэль Карвальес нечакана зацікавілася кінематографам. На жаль, хлопцы-янкі не маглі даць ёй рады, бо самае галоўнае з усіх мастацтваў пакуль што было па-за межамі іх увагі, інтарэсаў і ўплываў.

Але штопятніцы сябры збіраліся ў канторы на традыцыйную нараду. Падчас дэгустацыі новых гатункаў “Горкага яблыка” яны падрахоўвалі здабыткі і абмяркоўвалі планы на будучыню. Як і мае быць, рэй вёў Лабановіч.

Але яго наватарскія ідэі не заўсёды прымаліся паплечнікамі.

-- Янка, скажы шчыра! Нашто ў нашым бізнесе такія шалёныя выдаткі? -- спытаў Іван Брыль на адной з гэткіх нарадаў.

-- І сапраўды, -- згодна падхапіў Кільмандовіч, -- нейкі гідраўлічны прэс ад Крупа, нейкі газагенератар ад BMW. За гэтыя грошы можна было цэлую стайню з ладных паненак арганізаваць.

-- Дый увогуле, куды і нашто сыходзяць нашы грошы? -- сувора падвёў рысу Янкель Фінберг.

Лабановіч нетаропка ўскінуў руку, спакойна паглядзеў на “Брэгет” з пяшчотнымі цэйлонскімі смарагдамі, шчоўкнуў плацінавай запальнічкай і запаліў гаванскую цыгару.

-- Гідраўлічны прэс, што я сапраўды выпісаў ад Крупа, дазваляе за адзін дзень выціснуць столькі соку, колькі твае бейсбалістыя, Ваня, не здолеюць і за месяц, -- спакойна патлумачыў былы настаўнік, -- а што тычыцца газагенератара ад BMW, то...

Ён не паспеў скончыць, у залу пасяджэнняў убеглі двое маладзёнаў:

-- Там... там... такое! -- маладзён у навюткай скураной кепі вырачыў вочы.

-- Зусім мёртвы мудзіла! -- працягнуў маладзён у стылёвых чаравіках на тонкай падэшве.

-- Дзе -- там? -- спакойна ўдакладніў Лабановіч.

-- Дзе, дзе… У фурманцы, -- аднагалосна азваліся маладзёны і неадкладна перажагналіся.

І тут, нібыта ў пацвярджэнне іх словаў, за вокнамі сіпла прасігналіла паліцэйская машына.

-- Задурыце ім галовы! -- крыкнуў Янка хлопцам і пабег на гаспадарчы дворык.

Сівы конь нервова хроп, біў капытом і трывожна касавурыўся на фурманку. З-за борта тырчэлі ногі ў аблезлых вайсковых ботах. Крытычнасць сітуацыі вымагала ад Янкі спрыту. Былы настаўнік скінуў труп долу і пацягнуў за ногі ў давільню.

Індустрыяльны інтэр’ер алкагольнай вытворчасці мог усцешыць вока піяка і давесці да роспачы сябру Таварыства цвярозасці. Гідраўлічны прэс памерам з ладную сялянскую хату ўзвышаўся па-над транспарцёрам. Гумовая стужка няспынна гнала бясконцыя шэрагі пляшак. Ад рознакаляровых этыкетак з выявай “Горкага яблыка” стракацела ў ваччу.

Бліскучыя штокі гідрацыліндраў прыўзнялі пліту над ёмістасцю. Яблычныя макухі ссыпаліся ў глыбокі латок. Паднялася засланка, з бункера зашаргацела ў прэс садавіна. Янка неадкладна перакінуў мерцвяка цераз край сталёвай ёмістасці. Сярод яблыкаў знічкай бліснула эстэцкае маціцовае дзяржальна, і цяжкая пліта бязлітасна пасунулася наніз.

А ў стадолу цэха ўжо забягалі паліцыянты. На казённых тварах чыталася павага да законаў і парадкаў санацыйнай Польшчы. Бейсбалістыя з каманды Івана Брыля так і не здолелі затрымаць іх.

-- Паступіла дакладная інфармацыя, што вы хаваеце тут цела зніклага генерала Міколы Хаперніка! -- афіцыйным голасам абвесціў афіцэр, -- мы маем ордэр на пошукі і на арышт -- у залежнасці ад выніку пошукаў.

Валошкавыя вочы былога настаўніка глядзелі з нахабным спакоем.

-- Прошен бардзо! Але ж, баюся, панам паліцыянтам давядзецца доўга шукаць!

Паліцыянты неадкладна прыступілі да сваёй не вельмі пачэснай справы. Яны перасыпалі яблыкі, звінелі пустымі пляшкамі, зазіралі ва ўсе катухі і нават наведалі прыбіральню. Але ж ніякіх слядоў зніклага генерала адшукаць не здолелі.

А па бясконцай гумовай стужцы праплывалі пляшкі з напоем нязвыкла ружовага колеру. Афіцэр асцярожна зняў адну і паглядзеў на святло.

-- Новы гатунак? -- з павагай удакладніў ён у Лабановіча.

-- Так, эксперыментальная партыя, -- запэўніў Янка. -- Толькі сёння запусцілі: “Горкі яблык генеральскі”. Калі пан жадае, то можа ўзяць адну на дэгустацыю.