Ta myśl, z pogranicza jawy i snu, dowodziła, że w marzeniach sennych znowu wędrowała po świecie, w którym ich dziecko było takie jak wszystkie: jak dzieci sąsiadów, kolegów z pracy, przyjaciół. Wprawdzie zanim się urodziło, miało być dzieckiem niezwykłym, lecz teraz właśnie zwykłość wydawała się być darem losu. Myszka, jak mówiła Anna, była Darem Pana, a nie losu, ale Ewa nie umiała tego dostrzec.
…a wtedy Myszka otwierała oczy, wąskie szparki, i. kącikami uniesionymi w górę, jej górna powieka tworzyła charakterystyczną mongolską fałdę, a dolna była zawsze podpuchnięta, przez co oczy nabierały dziwnego wyrazu, potem dziewczynka spoglądała na nią – i uśmiechała się. Był to rzeczywiście, jak nazwała to Anna, uśmiech ufnego niedźwiadka i Ewa, zapominając o myśli, że ktoś zamienił jej dziecko w szpitalu, odwzajemniała go, ściskając Myszkę tak mocno, że dziewczynka sapała donośnie, by złapać oddech, i wtulona w nią, obśliniała jej szyję.
“Dzieci z zespołem Downa mają kłopoty z krążeniem i oddychaniem, ich nos jest na ogół niedrożny, więc prawie zawsze z niego cieknie, a oddech często przypomina sapanie. Język dzieci z DS jest o wiele większy i szerszy, nie mieści się w jamie ustnej, a ponieważ jest źle umięśniony, więc najczęściej spoczywa na dolnej wardze symptomatycznie półotwartych ust, powodując obfite ślinienie się…” – głosiły uczone, lecz wyjątkowo trafne sformułowania z medycznych książek.
– Kocham cię – mówiła Ewa, ściskając dziewczynkę, z histeryczną gotowością do miłości. Myszka, mrucząc coś w sobie tylko znanym języku, oddawała jej uścisk.
Od czasu powrotu ze szpitala, gdy Ewa podarła wszystkie podsunięte jej i podpisane przez Adama papiery, potwierdzające zgodę na pozostawienie córki w szpitalu i skierowanie do zakładu dla ciężko upośledzonych dzieci – tylko raz, jeden jedyny, doszło między nimi do burzliwej rozmowy. Było to w kilkanaście dni po jej powrocie z luksusowej kliniki. Adam przyszedł z pracy, wyjął z teczki opasłą książkę, rzucił na stół i powiedział:
– Down to choroba genetyczna.
– Genetyczna – powtórzyła niepewnie Ewa, sięgając po tę lekturę, która później miała wypełnić jej noce i dni.
– Genetyczna – powtórzył również Adam, patrząc na nią czujnie, jakby czekając, że dotrze do niej coś, co powinna zrozumieć bez słów. Ale ona nie rozumiała. Adam zaatakował:
– Musisz sprawdzić, kto w twojej rodzinie był… – tu urwał, chcąc znaleźć łagodniejsze słowo, ale stało się: wypowiedział to słowo szybko, gwałtownie, bez zahamowań. Po raz pierwszy padło ono w ich pięknym domu, tak starannie przygotowanym na przybycie dziecka. Nie tego dziecka.
– …kto w twojej rodzinie był debilem.
– W mojej rodzinie…? – Ewa otrząsnęła się i spojrzała oszołomiona. – Dlaczego w mojej?!
– Bo moja zawsze była zdrowa – odparł Adam, wciąż spokojnie, lecz czuło się, że pod warstwą spokoju już drzemał przyczajony krzyk.
– Moja też – powiedziała Ewa nienaturalnie cicho.
– Kłamiesz! – krzyknął. – A babcia?! Ewa zmartwiała.
– Babcia… babcia chorowała tylko na alzheimera – odparła, uświadamiając sobie, że słowem “tylko” kwituje wieloletnią, straszliwą udrękę. Lecz tę udrękę poprzedziło bogate i szczęśliwe życie babci, od kołyski po wczesną starość. A Myszka… Myszka już od pierwszego dnia, ba, od pierwszej godziny, minuty, sekundy swego istnienia była… debilem?!
– Ona nie jest debilem! – zawołała bez związku, uderzając pięścią w stół, lecz Adam milczał wymownie.
Tak, Myszka była niedorozwinięta. Ewa unikała tego słowa. Bała się go. Wierzyła, że jeśli ono nie padnie, to coś odmieni jej córkę: jakiś czar, przypadek, cud.
– Alzheimer to coś innego. To nie jest niedorozwój. To choroba starczego wieku. A Myszka ma downa – powiedziała, siląc się na spokój.
– Tak, twoja córka ma downa, down zaś to choroba genetyczna. Dziedziczna – powtórzył z naciskiem Adam, odwrócił się i wyszedł.
To właśnie od tej książki przyniesionej przez Adama półka w sypialni zaczęła zmieniać wygląd. Przybywały kolejne fachowe dzieła o chorobie Downa i popularne poradniki; ich okładki były ciemne, nieefektowne, a formaty niedopasowane do innych. Jedne wystawały z równego rzędu, inne niknęły obok grubszych tomów, Ewa zaś powoli uczyła się ich prawie na pamięć.
Niedorozwój kojarzy się każdemu z brakiem. Ku swemu zdumieniu Ewa przeczytała, że DS powstaje za sprawą nadmiaru. Myszka urodziła się bogatsza o jeden chromosom. Nie każde, bogactwo daje szczęście, pomyślała gniewnie.
Dziecko ma 23 pary chromosomów, a w każdej parze jeden pochodzi od matki, drugi zaś od ojca. Dwudziesta trzecia para jest inna: jeśli rodzi się chłopiec, parę stanowią chromosomy X i Y, gdy na świat przychodzi dziewczynka – posiada ona dwa chromosomy X. Dzieci z DS mają poza jedną, dwudziestą pierwszą, parą chromosomów wszystkie pozostałe pary prawidłowe. Parze dwudziestej pierwszej towarzyszy dodatkowy trzeci chromosom. Stąd inna nazwa DS – trisomia 21…
– Bingo! Wygrałaś! Masz oczko, Ewa! – powiedziała głośno sama do siebie w dniu, w którym o tym przeczytała, i stuknęła kieliszkiem czerwonego wina w swoje odbicie w lustrze. – Oczko! Wiesz, ilu hazar-dzistów chciałoby je mieć?!
Lektura medycznych książek i poradników pomagała zrozumieć DS, ale nie była w stanie go wyleczyć. TO nie było do wyleczenia. Świadomość nieuleczalności choroby Myszki była najgorsza.
– Tylko cud… – powiedziała sobie Ewa pewnego dnia, odkładając kolejną medyczną książkę. – Cud – powtórzyła. – Ale cudów nie ma – dodała głośno.
I nagle przed jej przymkniętymi oczami zjawiła się oprawiona w ciemną skórę gruba Księga, którą razem z rzeczami po babci wyniosła na strych.
“Cud?”, zamyśliła się, początkowo niepewna, a potem z rosnącą nadzieją. Cuda zdarzały się jedynie w tej Księdze, którą poznała jako mała dziewczynka i porzuciła, będąc na studiach. Teraz uczepiła się gorączkowo własnej pamięci o niezwykłych wydarzeniach, które Księga opisywała.
– Tylko cud… – powtarzała, biegnąc po schodach na pierwsze piętro, a potem na strych.
– Cud… – mówiła, czyniąc z tego słowa swoją mantrę.
– Cud… – powtarzała, zapalając zmętniała żarówkę i przekopując się przez stertę wyrzuconych rzeczy. Leżały tu teraz nieruchome, samotne, przykryte grubą warstwą kurzu.
– Dlaczego to wszystko wyrzuciłam? – zadała sobie pytanie i nie odpowiadając na nie, szukała nadal.
Książki, te po babci, mamie i wreszcie jej własne, leżały w kilku pudłach. Na szczęście Myszka akurat spała i Ewa mogła przerzucać je, szukając tej jednej jedynej – a przy okazji odkładała na bok także inne, ze wzruszeniem przywołując wspomnienia z nimi związane.
– Trzeba je na nowo przeczytać – powiedziała do niebie, pełna wiary, że to zrobi. Uświadomiła sobie, że od paru lat czyta tylko dzieła medyczne i harlequiny, gdyż jej zmęczony mózg najlepiej trawi schematy prostych miłosnych opowieści z happy endem lub jaskrawą pulpę kolorowych magazynów. Ułożyła wysoki stos książek, zniosła go na dół i upchnęła na tej eleganckiej polce, do której wszystko dobierało się niegdyś według kształtu tomów i koloru okładek.
A potem znalazła Księgę. Bardzo stare wydanie. Nowszych nie było w domu. Nikt ich nie potrzebował. To była stara, zniszczona babcina Biblia, pamiętająca zapewne czasy nieznanej prababci czy pradziadka.
– Tylko cud… – powtarzała swoje zaklęcie, taszcząc ze strychu naręcze koralików, trzy drewniane ptaszki, siedem słoni i Księgę. Bo właśnie tak zapamiętała to słowo z dzieciństwa: wszystko, co zadrukowane, w okładkach, było książką, oprócz tej jednej jedynej. Ta liyla Księgą. Tak mówiła babcia.
Читать дальше