Генадзь Аўласенка - Дзікія кошкі Барсума

Выпіўшы яшчэ віна, Холін прыняўся нарэшце за ежу. Ён еў машынальна, не адчуваючы нават смаку, а рабочая жонка моўчкі стаяла побач і аддана глядзела на свайго гаспадара.

Адчуўшы гэты яе позірк, Холін раптам кінуў відэлец і таксама паглядзеў на жанчыну. Дзіўна неяк паглядзеў, не так, як заўсёды…

- Штосьці не так? – нясмела спыталася яна. – Нясмачна?

- Усё смачна!

Холін усё працягваў і працягваў глядзець на сваю рабочую жонку, так, нібыта ўпершыню яе бачыў… і жанчына таксама моўчкі глядзела на яго ў чаканні чарговага загаду.

І, вядома ж, яна атрымала гэты загад..

- Прынясі яшчэ бутэльку віна, - сказаў Холін і, калі ўжо рабочая жонка таропка накіравалася ў бок кухні, дадаў: - І яшчэ адзін келіх. Для сябе.

* * *

Да бліжэйшай фермерскай сядзібы аказалася даволі далёка… ва ўсялякім разе, куды далей, чым здавалася адтуль, з самай ускраіны кукурузнага поля. Магчыма, уся справа тут была ў няпростым рэльефе мясцовасці…

Тым не менш, зараз Свенсан стаяў ужо каля самага ўваходу ў дом, і, націснуўшы кнопку званка, з нецярпеннем чакаў адказу. Форма работніка ФІРМЫ, якая была на ім зараз, павінна была дапамагчы, як і пасведчанне…

Дзверы, нарэшце, шырока расчыніліся, і Свенсан убачыў жанчыну. Худая, змораная… цяжка нават сказаць, колькі ж ёй гадоў… гэта і была,па ўсяму бачна, рабочая жонка тутэйшага фермера.

-Я з ФІРМЫ, - Свенсан выцягнуў з кішэні сваё пасведчанне, паказаў яго жанчыне. – Гаспадар дома?

Не адказваючы, яна толькі моўчкі кіўнула.

- Мне трэба яго бачыць.

І на гэты раз нічога не адказаўшы, жанчына павярнулася і гэтак жа моўчкі знікла за дзвярыма. Свенсан застаўся чакаць, з цікаўнасцю азіраючыся вакол.

Гэта была тыповая сядзіба фермера сярэдняй рукі. Дыхтоўны двухпавярховы жылы будынак, стойлы для некалькіх дзесяткаў кароў злева… там жа цыстэрны для малака, іншыя падсобныя памяшканні. Справа быў сад, дакладней, ён толькі пачынаўся справа ад будынка, а потым цягнуўся кудысьці ў далячынь...

На бліжэйшых дынных дрэвах заманліва звісалі ўніз жоўтыя араматныя плады, і, гледзячы на іх, Свенсан раптам адчуў, як рот напаўняецца сліной. І не дзіўна: апошнія некалькі дзён ён харчаваўся адным толькі недаспелым кукурузным зернем…

Дзверы зноў расчыніліся і насустрач Свенсану з дому выйшаў мужчына сярэдніх гадоў.

- Ну! – прамычэў ён, неяк з-пад ілба разглядваючы Свенсана. – Што?!

- Добры дзень! – ветліва сказаў Свенсан. – Вы – гаспадар?

- І што?

Фермер раптам пахіснуўся, і Свенсан зразумеў, што ягоны субяседнік моцна п’яны. Не тое, каб зусім у адключцы, але даволі грунтоўна набраўшыся…

-І што? – паўтарыў фермер і раптам, шырока ўсміхнуўшыся, схапіў Свенсана за руку. – Слухай, ідзем!

- Куды? – не зразумеў Свенсан.

-Туды, туды! – фермер неяк неакрэслена махнуў свабоднай рукой кудысьці ўглыб жытла. – У мяне сёння вялікае свята! Сказаць якое?

- Якое? – спытаўся Свенсан.

- Не скажу! Спачатку вып’еш са мной?

Не адказваючы, Свенсан толькі паціснуў плячамі і таксама ўсміхнуўся ў адказ. Выпіць, як выпіць… а паесці Свенсану зусім нават не пашкодзіла б пасля такой працяглай кукурузнай дыеты…

-Ідзем! – п’яна мармытаў фермер, абняўшы Свенсана за плечы і падпіхваючы яго да ўваходу. – За маё здароўе… з намі, з усімі… тут усе свае…табе спадабаецца!

Значэнне перадапошняй фразы Свенсан змог у поўнай меры ацаніць, толькі калі ўслед за гаспадаром увайшоў у пакой, дакладней, у невялікую залу, дзе і адбывалася гулянка.

За доўгім сталом з самымі разнастайнымі стравамі і напоямі сядзела каля дзесятка мужчын. Усе прысутныя былі ў добрым ужо падпітку і п’яна гаманілі аб чымсьці паміж сабой. Убачыўшы Свенсана, усе раптам змоўклі і павярнуліся ў ягоны бок.

- Добры дзень! – павітаўся Свенсан. – Смачна есці!

Мужчыны за сталом працягвалі моўчкі яго разглядваць, а Свенсан пачуў раптам тое, чаго раней не было чуваць з-за п’янай гамонкі. Гэта быламузыка, ціхая, пяшчотная і, адначасова, такая шчымлівая…

Музыка даносілася аднекуль злева і, зірнуўшы ў той бок, Свенсан убачыў жанчын з арфамі. Ён адразу ж зразумеў, што гэта за жанчыны і што яны тут робяць.

Гэта былі жанчыны з, так званага, “вясёлага дому”. Любы жадаючы мог заказаць сабе на дом такіх жанчын, адну альбо некалькі, на той ці іншы тэрмін…граць для клінтаў на арфе было толькі адным, і, прытым, далёка не галоўным з іх абавязкаў…

Вось і зараз Свенсан заўважыў, што два месцы сярод арфістак часова пустуюць, там сіратліва ляжалі пакінутыя арфы. Тым не менш, астатнія восем жанчын працягвалі стараннавыконваць сваю шчымлівую мелодыю…