Aleksandr Puŝkin - La filino de la kapitano

«Videble, vi ne estas el Carskoje Selo?»

«jes, sinjorino: nur hieraŭ mi alveturis el la provinco». «Ĉu vi alveturis kun viaj parencoj?»

«Ne, sinjorino, mi alveturis sola».

«Ĉu sola? Sed vi estas ankoraŭ tiel juna»…

«Mi havas nek patron nek patrinon».

«Kredeble vi estas ĉi-tie pro iuj aferoj?»

«Jes, sinjorino: mi alveruris por direkti petskribon al la imperiestrino».

«Vi estas orfino: kredeble vi plendas pri maljusteco kaj ofendo».

«Ne, sinjorino: mi alveturis, por peti pri favoro, ne pri justeco».

«Ĉu vi bonvolos diri, kiu vi estas?»

«Mi estas filino de kapitano Mironov».

«De kapitano Mironov? De tiu sama, kiu estis citadelestro de unu el la Orenburgaj citadeloj?»

«Jes, sinjorino».

La sinjorino estis videble kortuŝita.

«Bonvolu pardoni», ŝi diris per voĉo ankoraŭ pli karesa, «Se mi min enmiksas en viajn aferojn. Sed mi vizitas la kortegon. Klarigu do al mi, en kio konsistas via peto, kaj eble mi sukcesos vin helpi».

Marja Ivanovna leviĝis kaj respektplene dankis la sinjorinon. Ĉio en la nekonata sinjorino nevole altiris la koron kaj vekis konfidon. Marja Ivanovna elprenis el la poŝo falditan paperon kaj transdonis ĝin al sia nekonata protektontino, kiu silente eklegis.

En la komenco ŝi legis kun mieno atenta kaj bonvolema, sed subite okazis ŝanĝo, kaj Marja Ivanovna, sekvanta per la okuloj ĉiujn ŝiajn movojn, ektimis pro la severa esprimo de tiu vizaĝo, antaŭ momento tiel alloga kaj trankvila.

«Vi petas pri Grinjov!» ŝi diris malvarmtone. «La imperiestrino ne povas lin amnestii. Li aliĝis al la uzurpulo ne pro neklereco aŭ facilanimeco, sed kiel malmorala kaj danĝera sentaŭgulo».

«Ne, tio estas malvera!» ekkriis Marja Ivanovna.

«Kiel malvera?» rediris la sinjorino ruĝiĝante.

«Malvera, je Dio, malvera! Mi scias ĉion, mi ĉion al vi rakontos. Pro mi sola li sin elmetis al ĉio, kion li trasuferis. Certe, li ne estas sin praviginta antaŭ la juĝo nur pro tio, ke li ne volis enmiksi min en la aferon!»

Kaj ŝi kun vervo rakontis ĉion, kion la legantoj jam scias. La sinjorino plej atente aŭskultis ŝin ĝis la fino.

«Kie vi loĝas?» ŝi demandis poste kaj, sciiĝinte ke Marja Ivanovna luis ĉambron ĉe Anna Vlasjevna, aldonis kun rideto:

«Jes, mi scias… Adiaŭ! Al neniu parolu pri nia konversacio. Mi esperas, ke vi ne longe estos atendanta respondon je via letero».

Kun tiuj vortoj ŝi sin levis kaj eniris la kovritan aleon, kaj Marja Ivanovna revenis al Anna Vlasjevna, plena je ĝojaj esperoj.

La mastrino riproĉis al ŝi la frumatenan aŭtunan promenadon, kiu ŝiaopinie povus malutili la sanon de juna fraŭlino. Ŝi alportis samovaron kaj dum tetrinkado estis jam rekomenconta siajn senfinajn rakontojn pri la kortego, kiam subite kortega kaleŝo haltis antaŭ la perono, kaj kortega lakeo anoncis enirinte, ke ŝia imperiestrina moŝto bonvolas inviti al si fraŭlinon Mironova.

Anna Vlasjevna ekmiris kaj ekklopodis.

«Ha, mia Dio!» ŝi maltrankviliĝis, «Ŝia imperiestrina moŝto bonvolas inviti vin al la kortego! Kiel ŝi eksciis pri vi? Kiel do vi vin prezentos antaŭ la imperiestrino? Kredeble vi ne scias eĉ paŝi laŭ kortega ceremoniaro? Ĉu mi prefere akompanu vin? Mi ja povas vin instrukcii almenaŭ iomete… Ĉu en via vojaĝa vesto vi veturos? Eble mi sendu al nia akuŝistino kaj prunteprenu ŝian flavan robon?»

La lakeo anoncis la volon de la imperiestrino, ke Marja Ivanovna veturu sola, ne ŝanĝinte la veston. Kion oni devis fari?

Marja Ivanovna sidiĝis en kaleŝo kaj ekveturis en la palacon, sekvata de multaj konsiloj kaj benoj de Anna Vlasjevna.

Marja Ivanovna antaŭsentis la decidon de sia sorto; ŝia koro forte batis kaj tremis. Post kelke da minutoj la kaleŝo haltis antaŭ la palaco. Marja Ivanovna tremante supreniris la ŝtuparon. La pordo antaŭ ŝi larĝe malfermiĝis. Ŝi trairis longan, belegan, malplenan ĉambraron; la lakeo montris al ŝi la vojon. Fine, alirinte pordon fermitan, li klarigis, ke li tuj ŝin anoncos kaj lasis ŝin sola.

La penso, ke tuj ŝi vidos la imperiestrinon, tiel teruris ŝin, ke ŝi apenaŭ povis sin teni sur la piedoj. Post momento la pordo malfermiĝis, kaj ŝi eniris la tualetejon de la imperiestrino.

La imperiestrino sidis antaŭ sia tualeta tablo. Kelke da korteganoj ĉirkaŭis ŝin kaj respektoplene disiĝis nun por lasi vojon al Marja Ivanovna. La imperiestrino karese alparolis ŝin, kaj Marja Ivanovna rekonis en ŝi la saman sinjorinon, kun kiu ŝi tiel sincere interparolis en la mateno. La imperiestrino vokis ŝin al si kaj diris ridetante:

«Mi estas ĝoja, ke mi povis resti fidela al mia vorto kaj plenumi vian peton. Via afero estas finita. Mi konvinkiĝis pri la senkulpeco de via fianĉo. Jen letero, kiun vi bonvolu mem transdoni al via estonta bopatro».

Marja Ivanovna akceptis la leteron per tremanta mano, plorante falis al la piedoj de la imperiestrino, kiu ŝin levis kaj kisis. La imperiestrino faris al ŝi kelkajn demandojn:

«Mi scias, ke vi ne estas riĉa», ŝi diris, «Sed mi ŝuldas dankon al la filino de kapitano Mironov. Ne maltrankviliĝu pri via estonteco. Mi mem zorgos pri via materiala vivo».

Karese akceptinte la orfinon, la imperiestrino ŝin foririgis.

Marja Ivanovna forveturis en la sama kortega kaleŝo. Anna Vlasjevna, malpacience atendinta ŝian revenon, superŝutis ŝin per demandoj, je kiuj Marja Ivanovna respondis distrite. Anna Vlasjevna, kvankam ne kontenta pri ŝia forgesemo, klarigis ĉion per provinca konfuziĝemo kaj pardonis grandanime.

En la sekvanta tago Marja Ivanovna forveturis en la kamparon, eĉ ne interesiĝinte pri la vidindaĵoj de Peterburgo…

Ĉi tie estas interrompita la memorskribo de Petro Andreiĉ Grinjov. El familiaj rakontoj ni scias, ke li estis liberigita en la fino de 1774 laŭ imperiestrina ordono; ke li ĉeestis la ekzekuton de Pugaĉov, kiu rekonis lin en la popolamaso kaj signis al li per la kapo, kiu post momento, morta kaj sangokovrita, estis montrata al la popolo. Baldaŭ poste Petro Andreiĉ edziĝis je Marja Ivanovna. Ilia posteularo havas feliĉan vivon en la Simbirska gubernio. Je tridek verstoj de *** troviĝas vilaĝo, apartenanta al dek bienposedantoj. En unu el la flankaj biendometoj oni montras propramanan leteron de Katarino II-a subvitre enkadrigitan. ĉi estis skribita al la patro de Petro Andreiĉ kaj enhavas plenan amnestion por lia filo kaj laŭdojn pri la koro kaj saĝo de la filino de kapitano Mironov. — La manuskripton de P. A. Grinjov ni ricevis de unu el liaj nepoj scianta, ke ni prilaboras la epokon, priskribitan de lia avo. Ni decidis, ricevinte permeson de la parencaro, eldoni la manuskripton aparte, aldonante al ĉiu ĉapitro konforman epigrafon kaj permesinte al ni nur ŝanĝi kelkajn proprajn nomojn.

En tiu historia epoko ekzistis kutimo, certe kontraŭleĝa, enregistri nobelajn infanojn por militservo: restante hejme ĉe siaj gepatroj, knabeto estis kalkulata kiel servanta soldato, estis promociata, kaj kiam li post kelke da jaroj komencis sian efektivan servadon, ne malofte montriĝis, ke la juna nobelo posedas jam oficiran rangon sufiĉe altan, rajtiganta lin ĝui ĉiujn konformajn privilegiojn.

Kripligita franca vorto «monsieur». Oni legu Bopre (lastsilaba akcento).

En tiu epoko de reganta servutrajto, servistoservutuloj ofte estis nomataj «homoj»; tiu vorto alprenis tiamaniere nuancon de malŝato.

Franca esprimo; signifas «por esti».

Rusa vorto; signifas «instruisto».

Komuna ludo, en kiu unu ludanto staras kun arkforme kurbigita dorso, kaj la aliaj transsaltas lin.