Лариса Гениюш - Збор твораў у двух тамах. Том 2. Проза

Пісала Ніна Мацяш. Заехалі яны ліўнем на 12 г. ночы дамоў. Гродзенцы мілыя ў нас начавалі, і доўга ў ноч яшчэ звінелі чаркі ля стала. На раніцу — таксама. Вечарам зноў поўна спозненых гасцей. I так цэлы тыдзень. Але не ўсе яшчэ за сталом пабывалі. Я рада з гэтага.

Міхась паехаў 1 ліпеня. Дзяўчаты не выходзілі з хаты. Ледзь не дайшло да авантуры, бо і хлапец мой закахаўся. Добра, што паехаў, бо яго тут хацелі пабіць. За дзяўчыну. Гэтага мне тут толькі і бракавала... Сумна мне без яго, бо хлопец харошы, талковы, але казаў мне, што мусіць ехаць. На граніцы забралі яму любімыя паляндвічкі і каўбаскі. Вельмі быў злосны. Забрала іх тады Дануся. Пісала, што вельмі смачныя... Я думаю...

Вельмі ўдзячная спрытным і дарагім рукам за слаўную чарку, якая красуецца на маім стале. Чым, Пётра, я заслужыла ў Вас на такую ўвагу? Увесь час, ад тых даўніх часоў успамінаючы, усё думаю пра гэта і падзіўляю Вас. Чаму не прыехаў Яначка з Тафіляю? Што ў іх там здарылася? Падзякуйце ім за тэлеграму. Абавязкова! Не пішу ім, бо не ведаю, дзе яны.

Зноў я адна ў хаце. Днямі поўна людзей. Аж бывае замнога. Крыху вару маліны, агрэст і інш. Для гасцей, бо няўжо з’ем усё сама? Іра прыходзіць амаль штодня. Разам з ёю усё прымаем, частуем гасцей.

Нічога не ведаю, ці вярнуўся Юра і калі прыедзе сюды? Вызаваў нявестцы і Алесіку яшчэ няма. Чужых людзей стараюся не пускаць у хату. Навошта? Баюся, што ў выпадку з Міхасём гэта была правакацыя, хоць дзяўчо добрае, разумнае і саромнае. Прыходзіць да мяне. Галоўнае, што нічога не махлюе.

Як Вы заехалі? Пісаў Вайтовіч. Ён захоплены Вамі і песняй. Я таксама. Гэтую песню вельмі любіў с. п. Муж... Ён спяваў яе ўсё жыццё. Пётрачка, і чым Вы яшчэ мяне задзівіце? Я ніколі не думала, што Вы такі харошы спявак. Жаль, такі голас мог бы гучаць і на сцэне, і ў храме, калі б Вы яшчэ надумаліся пасвяціць сябе ў айцы духоўныя. Пан Алесь [Траяноўскі] прыслаў мне сваю кніжачку – пераклады вершаў з кашубскай мовы. Харошая кніжка. Называецца: “За даляглядам край Сталемаў”.

I так: Баранавічы заваявалі сэрцы нашых жанчын і ўсіх маіх сяброў! Дзякуй Вам, нашы дарагія Баранавічы! Жаль, што не прадбачыцца ўжо юбілеяў, але прыязджайце ў маю ціхую хату і без юбілеяў. Прыязджайце ў радасці і ў горы, як да сваіх. Столькі добрага Вы для мяне зрабілі, што Вы ўсе – як свае ў маёй хаце.

Кніжка ўжо ў выдавецтве. Вельмі хачу яшчэ яе ўбачыць. Зноў выглянула сонейка. Вы, недзе, п’яце піва! Нельга, мой дружа! Трэба, каб сэрца Вашае было – як звон! Усіх, ад нас усіх вітайце! Не забывайцеся!

Са шчырасцю да Вас – Ларыса Геніюш .

Зэльва, 12 жніўня 1980 г.

Шчыра паважаны і дарагі Язэп!

Колькі дзён, як у дарозе да Вас і “Полымя” і “Маладосць”. Даруйце, што крыху затрымалася з лістом. Забегалася, стамілася. З нашых быў толькі Міхасёк, які хутка мусіў ад’ехаць. Спяшаўся. Здаецца мне, што было ў нас вельмі хораша. Перадусім – многа кветак. Букеты пачалі прыносіць яшчэ задоўга да юбілею. Прыехала многа харошых сяброў. Адзін пакой быў застаўлены сталамі. Па белых абрусах – тканыя нашыя паяскі. Была чарка, было і да чаркі. Міхась казаў – каралеўская гасціна, але яна была толькі – беларускай.

Жаль – не было дарагога майго с. п. Гаспадара. Сябры перад застоллем адведалі і Яго. Хораша прамаўлялі. А як грымнулі – “Пад гоман вясёлы”, дык спыніўся мне дых, бо гэтую песню праз усё жыццё пяяў с.п. Яначка. Хто не змог прыехаць, дык прыслалі падаркі і мілае віншаванне, размаляванае і напісанае ў стылі і спосабам скарынаўскіх друкаванняў. Кожны падарак – прадуманы, харошы, родны сувенір ці нешта зробленае сваімі рукамі. З цеплынёю, з любоўю.

Калі далі слова Міхасю, дык сумеліся, як талкова, як хораша выступаў ён на роднай мове. Хлапец не п’е. Усім ён вельмі спадабаўся. Паэтку Ніну Мацяш ўнеслі на руках у хату. У яе хворыя ножкі. Маладзенькая яшчэ, вельмі прыгожая. Цудоўна пяе, дэкламуе. Сястра яе прывезла на сваёй “Волзе”. Была і мілая Дануся Бічэль.

Чытала яна за сталом зваротку за звароткаю. Хораша, узварушліва ўсе прамаўлялі. Нехта вылез з аўтобуса, каб нарваць у полі букет васількоў… Высокія, чырвоныя гладыёлусы. Два букеты белых ліліяў ля іх, а далей – ружы, васількі, рамонкі і ўсяго, усяго.

Толькі што быў ліст ад Міхася. Богу дзякаваць, заехаў шчасліва. Крыху тут закахаўся… І ў гэтай справе адносіцца з даверрам да бабусі… Залатое дзіця. Каля 15 жніўня мае прыехаць сюды Юра.