[200]
BayOblG wistra 1994, 355; OLG Düsseldorf wistra 1992, 116, 117; OLG Stuttgart NJW 1990, 657, 658; Sch/Sch -Eser/Hecker , § 2 Rn. 37 f.; SK- Jäger , § 2 Rn. 46; Roxin , AT, Bd. 1 § 5 Rn. 66.
[201]
LK- Dannecker , § 2 Rn. 130; Sch/Sch- Eser/Hecker , § 2 Rn. 38; SK- Jäger , § 2 Rn. 46.
[202]
BGHSt. 6, 36; 18, 12, 14; BGH wistra 2011, 70; BayObLG wistra 1994, 355; OLG Düsseldorf NJW 1991, 710, 711; OLG Naumburg NZV 1993, 410; OLG Köln NJW 1988, 657, 659; E 1962 Begr. S. 107; LK- Dannecker , § 2 Rn. 127; SK- Jäger , § 2 Rn. 47; Göhler- Gürtler , § 2 Rn. 10; Rebmann/Roth/Herrmann , § 2 Rn. 17.
[203]
BGHSt. 6, 37; 18, 14 f.; BGH wistra 1998, 306; BGH NJW 1952, 72, 73; OLG Bamberg GewArch 2006, 33, 34; OLG Karlsruhe NStZ 1981, 264; NJW 1968, 1581, 1582; OLG Köln NJW 1988, 659; Lackner/ Kühl , § 2 Rn.8; Sch/Sch- Eser/Hecker , § 2 Rn. 35; Rebmann/Roth/Herrmann , § 4 Rn. 17; Rotberg , § 4 Rn. 14.
[204]
Vgl. dazu MK- Schmitz , § 2 Rn. 54 m.w.N.; NK- Hassemer/Kargl , § 2 Rn. 48 ff.; Tiedemann , Artikel „Zeitgesetz“, HWbWiStR S. 2 f.; Jakobs , AT, Rn. 4/65; Laaths , S. 70 ff.; Tiedemann , Peters-FS, S. 200 f.; ferner Gaede , wistra 2011, 366; Rüping , NStZ 1984, 450 f.
[205]
MK- Schmitz , § 2 Rn. 55; NK- Hassemer/Kargl , § 2 Rn. 53; s. auch Dannecker , Das intertemporale Strafrecht, S. 445 ff.; Flämig , Steuerrecht als Dauerrecht, S. 74, 76 ff., 125; Jakobs , AT, Rn. 4/65; Tiedemann , NJW 1987, 1247.
[206]
BGHSt. 6, 39; KG NStZ 1994, 244; Fischer , § 2 Rn. 13; Sch/Sch- Eser/Hecker , § 2 Rn. 38.
[207]
NK-StGB/ Hassemer/Kargl § 2 Rn. 56 m.w.N.; SK- Jäger , § 2 Rn. 51.
[208]
So die h.M.; vgl. nur NK- Hassemer/Kargl , § 2 Rn. 56; SK- Jäger , § 2 Rn. 39; Jakobs , AT, Rn. 4/78; Maurach/Zipf , AT/1 § 12/14; a.A. LK- Dannecker , § 2 Rn. 134.
[209]
BGHSt 47, 369, 375 f.
[210]
BGHSt 24, 103, 106.
[211]
BGBl. I S. 1838.
[212]
BGBl. I S. 2300.
[213]
BT-Drs. 17/9874, S. 30 f.
[214]
MK- Schmitz , § 2 Rn. 69.
[215]
MK- Schmitz , § 2 Rn. 69.
[216]
Jescheck/Weigend , AT, § 15 IV. 3.; Lackner/ Kühl , § 1 Rn. 8.
[217]
MK- Schmitz , § 1 Rn. 69; dazu auch LK- Dannecker , § 1 Rn. 136; SK- Jäger , § 2 Rn. 52; Roxin , AT, Bd. 1 § 5 Rn. 56; Stratenwerth/Kuhlen , AT, 3/12.
[218]
BVerfGE 109, 133, dazu Mushoff , KritV 2004, 137 m.w.N.
[219]
EGMR, NLMR 1993, 19 Rn. 52 (Kokkinakis/GRE); EGMR, NJW 2010, 2495 ( M/D ); zum Verbot auch der rückwirkenden Strafschärfung EuStR Kreicker § 51 Rn. 82.
[220]
v. Mangoldt/Klein/Starck- Nolte , Art. 103 Abs. 2 GG Rn. 135.
[221]
Dazu EGMR [GK], NLMR 2013, 270 Rn. 66 ff., 70 ff. ( Maktouf u. Damjanovic/BOS ).
[222]
EGMR, NJW 2010, 2495 Rn. 117 ff., 135 ( M/D ).
[223]
BVerfGE 95, 96, 133 ff.
[224]
EGMR [GK], NJW 2001, 3042 Rn. 68 ff., 75 (K.-H. W./D).
[225]
EGMR [GK], NJW 2001, 3035 Rn. 50 ff. ( Streletz, Kessler u. Krenz/D ). zust. Werle , NJW 2001, 3001, 3003 ff.; Demko , HRRS 2004, 18, 23 f.; krit. Grabenwarter/Pabel , Europäische Menschenrechtskonvention, 6. Aufl. 2016, § 24 Rn. 153.
[226]
EGMR, NLMR 2013, 282 Rn. 817 ( Khodorkovskiy u. Lebedev/RUS ); Meyer-Ladewig/Harrendorf/v. Raumer- König , EMRK, Art. 7 Rn. 18; siehe auch BGHSt 52, 523, 542 f.
[227]
EuGH Slg. 1962, 97 ff.; vgl. auch EuGH Slg. 1984, 2689, 2718 ( Regina/Kirk) ; EuGH Slg. 1984, 3291, 3302 ( Könecke) ; EuGH Slg. 1987, 3969, 3986 ( Kolpinghuis Nijmegen BV ); EuGH Slg. 2002, I-1613 Rn. 109 ( Brugg Rohrsysteme) ; EuGH Slg. 2005, I-5425 Rn. 202 ( Dansk Rørindustri) ; EuG, Slg. 2003 II,-2597 Rn. 36 ( Archer Daniels Midland) ; vgl. auch Dannecker/Bülte , in: Wabnitz/Janovsky (Hrsg.), Handbuch Wirtschafts- und Steuerstrafrecht, Kap. 2 Rn. 136 ff.; Friedmann , Die Geltung rechtsstaatlicher Grundsätze im kartellrechtlichen Bußgeldverfahren der Europäischen Gemeinschaft, 2005, S. 234 ff.; Heukels , Intertemporales Gemeinschaftsrecht, S. 232 ff.; Satzger , Europäisierung, S. 549 ff.; Chr. Schröder , Europäische Richtlinien, S. 340 ff.; Zuleeg , JZ 1992, 761, 765.
[228]
EuGH Slg. 1978, 1415 ff; Tiedemann , Wirtschaftsstrafrecht AT, Rn. 260.
[229]
EuGH Slg. 1990, 4023 ff. ( Fedesa); Tiedemann , Wirtschaftsstrafrecht AT, Rn. 261.
[230]
EuGH, Urt. 10.7.1984, 63/83, Slg. 1984, 2689.
[231]
EGMR Nr. 10249/03 – 17.9.2009 (Scoppola v. Italien Nr. 2), NJOZ 2010, 2726 = HRRS 2011 Nr. 600.
[232]
EKMR, 1978, DR, Bd. 13, S. 70 ff.
[233]
EuGH, Urt. v. 3.5.2005 – C – 387/02, C – 391/02, C – 403/02.
[234]
EGMR, NJOZ 2010, 2726, Rn. 105 ff.
[235]
EGMR, NJOZ 2010, 2716, Rn. 107 ff.
[236]
BeckRS 2013, 12859.
[237]
EGMR, NJOZ 2010, 2716, Rn. 109.
[238]
EGMR , Tess v. Lettland , Entsch. v. 12.12.2002; Kononov v. Lettland , Urteil v. 17.5.2010, Rn. 186; Maktouf und Damjanović , Urteil v. 18.7.2013, para. 72; s. auch Damnjanovic , ZIS 2014, 636; Tamietti , eucrim 2015, 116.
[239]
EGMR , Maktouf und Damjanović , Urteil v. 18.7.2013, zustimmendes Sondervotum der Richter Pinto de Albuquerque und Vucini , S. 44.
[240]
EGMR , Maktouf und Damjanović , Urteil v. 18.7.2013, para. 65; zust. Sondervotum der Richter Pinto de Albuquerque und Vucini , S. 44; vgl. auch Damnjanovic , ZIS 2014, 634 f.
[241]
Gollwitzer , Menschenrechte im Strafverfahren, 2005, Art. 15 IPbpR Rn. 7; Nowak , CCPR Commentary, 2. Aufl. 2005, Art. 49 Rn. 7.
[242]
Читать дальше