Jenő Rejtő - Sinjoro Vanek en Parizo

– Kiel vi sciis, ke tiu bestio ne estas en la bestĝardeno?

– Mi jam tute ne scias tion. Eblas, ke mi mortpafis ĝian iun parenco en la dezerto, kaj tiu parolis pri ĝi antaŭ sia morto. Ĉiuokaze mi ĝojas, ke vi plenumis mian deziron tiel bele. Mi maltrankvilis, ke eble vi ne trovos taŭga la kompletan matenmanĝon, aŭ vi grumblos pro la cigaredo…

– Sinjoro, tiaĵo ne ekzistas ĉe mi! Mi komprenas el unu frazo, kion vi deziras…

– Mi pensis, ke vi komprenos, kial mi deziras cigaredojn al la besto…

– Komence mi ne komprenis tion, sed bestkuracisto klarigis al mi, ke oni kuracas en Afriko leonojn kontraŭ peneŭmonopatio per flarigado de tabakpulvoro. Tiel do ne doloris mia kapo pro la afero…

– Mi dankas la bestkuraciston, ke li ĉesigis vian kapdoloronon.

Ĉar sinjoro Vanak tute ne konjektis, ke Gorĉev estis en la domo, eĉ li loĝis ĉi tie. Oficiro de la sekreta servo persvadis lin ludi la rolon de kolonelo Grey.

– Mi ne forgesos pri la ekstra premio pro via devoscio. Ĉar mi vidas tiel, ke ĉio estis en ordo ĉi tie, dum mi ne estis hejme.

– Mi do zorgis pri tio, ke nenio okazu en la domo. Fremduloj ne venis ĉi tien, escepte fraŭlinon Nedda kaj mian protektaton Almási. Tiel do estis trankvilo kaj ordo. Nur tio estis nervoziga afero, ke mi ne povis persvadi la laktoportiston pri la singarda uzo de siaj kruĉoj, ĉar iuloke li difektis la farbaĵon de la barilo preskaŭ ĉiutage.

Gorĉev teruriĝis kaj rektigis sin.

– Ĝi estas senekzempla! Mi ne povas forlasi la domon tiel, ke ne okazu teruraj aferoj dum mia foresto!

Sinjoro Vanek mallevis siajn okulojn, ĉar rilate tiun unusolan punkton li preterlasis sian cirkonspekton kaj singardemon, kiujn devas havi domprizorgisto.

Li flustris al mi, ke mi prisilentu antaŭ Gorĉev la vizitojn de sinjorino Tourtelette, ĉar li ne ŝatus, se lia mastro pensus tion, ke okazis io en la domo, malgraŭ lia vigla kaj moroza cerbera agado

Poste apud te-trinkado ĵetiĝis lumo ankoraŭ sur kelkajn malklarajn aferojn.

– Kiam mi aranĝis la aferon de la dekkvar karata aŭto, oni alvokis min, ke soldatiĝinte, mi dungiĝu al la sekreta servo. Mi plenumis volonte tiun alvokon.

Sed neniam eĉ por momento mi ĉesis zorgi pri la tragedio de mia patro, ĉar mi konjektis, de kie blovas la vento, kvankam mi eĉ imagon ne havis pri la vero, mi tuj malvalidigis la kontrakton de la kazino.

Sed kiel ajn mi atentis, mi rimarkis nenion, ĝis iun tagon mi staris antaŭ tiu situacio, ke mi estas trompludisto. Mi raportis tion al miaj superuloj, sed mi raportis ankaŭ mian suspekton, petante, ke ekster mia servo, ĝis la afero klariĝos, mi agadu. Mi kondutis tiel, kvazaŭ la tragedio estus kaŭzinta mian pereon, kaj mi vojaĝis al Aleksandrio. Tie mi elspuris la historion de kolonelo Grey kaj paŝao Emin. Mi petis la junan fraton de kolonelo Grey, kiu similis al sia frato, ke li loĝu sekrete en mia domo ĝis mi aranĝos la aferojn, kie mia fratineto zorgos pri li. Sed la kompatindulo mortis pro tuberkulozo, ĉar sinjoro Vanek tre similis laŭaspekte al la sinmortiginta kolonelo Grey, ni uzis lin tiel, ke li povis miksiĝi nerimarkite inter la homoj de la kazino por oficiroj, pri kio sciis la sekreta servo. Sinjoro Vanek solvis sian taskon bonege.

– Ĝi estas preskaŭ ne menciinda – rimarkis sinjoro Vanek, – mi jam pruvis mian lertecon plurfoje… Pardonon.

Hazarde li depuŝis kubute japanan vazon, kiu disrompiĝis.

– Faras nenion. Mi abomenas tiun vazon. Vi divenis mian penson, kiam li depuŝis ĝin – daŭrigis Gorĉev. – Mi persvadis la proksimulojn de paŝao Emin sendi la malsanulon ĉi tie, je mia deziro. Dume mi vagadis kun trompludistoj ĉie, ĝis mi trovis Manuelon. Li rolis en la kartludpartio de mia patro, kiel bulgara bienposedanto Mulenko. Mi eksciis, ke li estas en la legio, kaj kiam mi dungiĝis por trovi lin, samtempe miaj superuloj komisiis min, ke mi provu malkovri la tiranismon de la suboficiroj. Mi sukcesis unuigi la du aferojn. Kiam la kompatinda Manuelo, kiun mi ekŝatis dume, kiu ja estis senpova ilo en la mano de sia komisianto, mortis, mi povis rakonti la sekreton nur al Ŝebao. El lia konfeso evidentiĝas, kiu estis Benguz, pri kies prijuĝo ankaŭ mi eraris, ĉar mi ne kalkulis, ke troviĝas tiel kruela murdisto inter la cetere bohemaj krimuloj de la trompludistoj. Preskaŭ ruiniĝis ĉio, sed la lerteĉo kaj honesto de miaj amikoj parte Ŝebao, parte Almási helpis min tiel, kiel tuta polica organizaĵo. Alveninte en Parizon, ĉar mi tro frue forlasis la malsanulan liton, mia vundo ŝiriĝis.

Dume paŝao Emin, kiu esence estis bonvola frenezulo, li venis en la domon pere de Ŝebao kaj Nedda. Ili flegis min. Al mia juna fratineto estis malpermesate scii pri la aferoj, ĉar mi ne povis fidi ŝian lertecon kontraŭ Vlasta kaj la gangsteroj de la kazino de Galachad. Mia febro altiĝis, kaj mi fartis pli bone nur en la militista hospitalo. Jam tiam mi menciis al Ŝebao la gravecon de la ruĝa kajero, en kiu estis ankaŭ milita sekreto. Bedaŭrinde la konfeso de Manuelo pruviĝis malmulta kontraŭ Vlasta, kaj ni esperis konfesigi lin per la blufo de la reviviĝintaj homoj, kiujn oni pensis mortitaj. Tiam jam ankaŭ mi fratineto sciis, ke ŝi miskonis Vlasta-on, sed kompreneble ŝi devis daŭrigi la komedion de bona amikeco. Ĉar ni serĉis la kajeron singarde, la situacio fariĝis tre malfacila, precipe pro la malapero de nia amiko Siro Ludoviko. Por trovi lin fulmrapide, kaj tamen ne venu en lian kapon legi la kajeron, ni aranĝis tiel, ke oni suspektu lin, rilate nekmalkovritan krimon, kie ajn li estas, ni tuj povu trovi lin. Mi pensas, ke li kontentiĝos per kelkmil frankoj pro la kompromito.

– Tio povas okazi facile – mi rimarkis.

– Sed tiu sinjoro kaŝiĝis tiel bone, diablo scias, kial, eĉ nun ni ne trovas lin. Bonŝance li sendis la kajeron al Almási. Unue mi pensis tion, ke Almási amindumas mian fratineton komisiite de la kaŝance li sendis la kajeron al Almási. Komence mi pensis tion, ke Almási amindumas mian fratineton komisiite de la kazino aŭ Vlasta, kaj li akiris la kajeron. Mi opiniis tiel malgraŭ ĉiu protesto de mia fratineto. Pro tio ankaŭ mia fratineto intervenos pardonpeti lin, mi esperas, kun sukceso. Fine ni tute ne konjektis, ke el Bourin, kiu plurfoje fulminis en sia ĵurnalo kontraŭ la kazino de Galachad, antaŭ ol li estus elektita, oni volis fari viktimon. Tiel ni sukcesis kapti lin je feŝa faro, kaj dank’ al la neforgesebla rolo de Ŝebao puni la friponon laŭmerite. Kompreneble ankaŭ la bonegan artikolon ne devis reteni pro komuna intereso, sed mi pensas tiel, ke nun jam iom kompletigante tion, ĝi vekos eĉ pli grandan sensacion.

Kie estis Siro Ludoviko? Mi eksciis tion nur post paso de tempo. Ribári persvadis sinjorinon Tourtelette (vidvan foirvendistinon de brazilia plantejposedanto, al kiu li havis suspektindan amrilaton, kaj kiu kredis la fabelon, kaŝitan malantaŭ la majusklaj titoloj de la gazetoj), kaŝi la gangsteron, dum la afero mildiĝos, kaj tiuokaze ili ĉiuj vojaĝos al Sud-Ameriko, kie ili dividos inter si la altan monsumon, rabitan fare de Siro Ludoviko. Sinjorino Tourtelette kaŝis Sir Ludovikon, kiu dikiĝis dumtempe, kaj Ribari portis la ĵaketon de la mortinta plantejposedanto, kiel li asertis tial, ke li masku sian eksteraĵon. Sinjorino Tourtelette ja ne komprenis tion, sed ŝi ĉiam hontis elmontri, ke ŝi estas stulta, ŝi do donis la ĵaketon al li, per kio Ribári ankoraŭ longtempe maskis sin.

En Parizo ili enhospitaligis la kompatindan paŝaon Emin, kies familio plie asertis, ke li mortis, ol oni eksciu la veron.

La ŝlosilo de la aliaj enigmoj estas tre simpla. Ŝebao kaj Gorĉev, kiam ili alvenis en Parizon, kun la freneza paŝao Emin sekrete kaŝiĝis en salono de la baroka vilao. Tiu kadavro, kiu vere kuŝis mortinte, estis la kompatinda, tuberkoluza, juna frato de kolonelo Grey, kiu alvenis el Kairo en Parizon laŭ la letero de Gorĉev, kaj same, kiel paŝao Emin, ankaŭ li kaŝiĝis ĉi tie. Sed li mortis pro la malsano, de ĉi tie oni liveris lin silente en la kadavrejon, kaj la angla ambasadejo organizis lian enterigon. Tio estis mia nokta aventuro, kiam mi vidis elporti kadavron el la enigma, baroka vilao.