Jenő Rejtő - Sinjoro Vanek en Parizo

Mi ne estas dormema. Elpreninte la romandon de Siro Ludoviko, mi komencis legi tion. Estis ĉirkaŭ noktomezo, kiam mi finis ĝin.

Venis en mian kapon, ke la politika polico eble tial serĉis la ruĝan kajeron, ĉar en tio povas esti ia militista sekreto. Komenciĝis do la persekuto por akiri la ruĝan kajeron. Kaj ili eble povis diri tion nek al Ŝebao, ke la kajero estas grava.

Kiel fulmo, tiel klariĝis la enigmo antaŭ mi!

Oni volis kapti Siron Ludovikon pro la kajero, sed ili ne rajtas publikigi tion, ili do elpensis ian mondfman krimon, suspektante lin, ke li estu arestata dum dudek kvar horoj.

Sed kie en la infero li estas?

Kiel diable trafis tiu dokumento ĉi tien?

Jen vidu! Ankoraŭ du apartaj paperfolioj troviĝas en la tirkesto. Mi elprenas kaj komencas legi tiujn. Mi paliĝas, la sango malleviĝas el mia vizaĝo, kaj kunpremiĝas mia gorĝo pro ekscitiĝo. Oh, Sinjoro! Jen ĝi estas!

Je la kvarona horo post noktomezo mi kuradis, kiel amoklo tien-reen por voki taksion, kaj mi diris al la ŝoforo:

– Kazino por la Oficiroj! Vi ricevos mil frankojn, se vi zorogos nek pri puno, nek pri nenio.

Jen estas la Kazino. Mi suprenkuras. Estas ia balo. Mia spiro haltas en la vestiblo. Mi freneziĝis. Kio ĝi estas?

En angala uniformo staras tie… kun balteo kaj ordenoj.

Sinjoro Vanek!?

Kiel?!.. Mi ne kuraĝas alparoli lin… Sed nun estas nenia dubo, li levas alten sian manplaton kun majesta movo:

– How do you do, mi sweetheart? Ĉu ankaŭ vi kutimas viziti ĉi tien?

Mi frotas miajn okulojn. Ĉu eble la ŝoforo veturigis min al la maskobalo de la domprizorgistoj? Mi volas eniri en la halon. Iom kuspanaza junulo kun infana vizaĝo alpaŝas min kaj prenas mian brakon. Sankta Dio! Li rompos ĝin.

– Ne moviĝu, faru nenion, ĉar mi frakasos vin!

– Sed…

– Mi estas Ivan Gorĉev… Vi povas eniri malrapide. – Ni eniris kun sinjoro Vanek! Rimarkinte min, Bourin mire rigardas al mi. Multaj homoj atentas la ludantojn ĉe tiu tablo. Oni ludas riskante nekredeblan altan monsumon, kaj la ejo estas bura pro la bonŝanco de Bourin. Nun subite proksimiĝas iu al la tablo, alta, civile vestita homo inter la multe da vesperfestaj roboj kaj uniformoj. Gorĉev ekprenas la brakon de sinjoro Vanek, kiel startigisto, kiam li signalas kaj diras: “Nun!”

Sinjoro Vanek paŝas al la tablo, samtempe la civile vestita homo eksidas:

– Pardonon… Jes, mi pensas, pardonon – li diras kaj rigardas al Gorĉev, ĉar tiu verdiĝas pro kolero, li diras tion mallaŭte. – Bone, bone… ĉu eblas nek demandi? – Ĉiu turnas sin ce la tablo al li, kaj li ekparolas jene: – Mi, se mi memoras bone, estas kolonelo Grey, kaj mia frato mortpafis sin post simila ludpartio. En Kairo… Jes, mi pensas, ke Kairo estas en ordo…

Vlasta – li estis la viro en civila vestaĵo – balbutaĉis ion.

Sed tiam jam li staris blanka, kiel la muro. Kaj li rigardas sinjoron Vanek dirante:

– Ĉu vi kuraĝas min, ĉu kuraĝas min…

Sed nun jam oni ne povas reteni min, mi kaptas amason da ludkartoj:

– Per tiuj vi kutimas murdi, vi, fiulo!

Kaj mi batas tutforte ne lian vizaĝon kun la ludkartoj.

La ordo ĉesis, Vlasta saltante estis ĉe la vitra pordo

Sed li haltas! Li ambaŭmane kaptas al sia gorĝo kaj ekŝrikas! Kaj li staras tie, kvazaŭ mense konfuzita:

Aleksandro Gorĉev enpaŝas tra la pordo!

Kun siaj brovoj, barbo, cikatro, similaj al tiu de Mefisto, majeste, kia li estis iam en la realo.

Ankaŭ mi sentas ian tute malvarman frostiĝon. Vlasta dorseniras…

Ŝajnas, ke li freneziĝas. Li ekŝrikas kaj… En la konsterniĝo de terura tintego li saltas kapantaŭen al la malfermita fenestro kaj falas sur la straton…

Du virinoj svenas, kaj multaj homoj staras falve, kiel vakso, kiuj konis la maljunan Gorĉev-on, kaj tiam Ivan Gorĉev fine ekkrias stentore:

– Jen tiu ĉi homo estas mia amiko, nomata Stefano Ŝebao, aktoro, en la masko de mia patro.

Miaj genuoj fleksiĝas, kaj mi eksidas. Kiuj ĉeestis tiun scenon, tiuj neniam forgesos ĝin…

Kaj sub la fenestro, kuŝis Vlasta mortinte.

– Ĉu estas mirinde, se iu fariĝos nervoza? – diris sinjoro Vanek apud mi mallaŭte.

Nun jam multe pli trankviele mi legis denove tiun certajn, lastajn paĝojn de la manuskripto de Siro Ludoviko.

“Petro! Ŝajnas tiel, ke ĝi ne apartenas al la romano, ĉar Ŝebao notis sur la returnita fina flanko de la kajero, sed mi alprenis tiujn, ĉar ili estas tre interesaj. Ne maltrankviliĝu pro mi, mi estas en bona loko.”

La konfeso de Manuelo

Manuelo, sidanta sur sia lito, mi skribas ĉi tiujn frazojn je lia peto. Li deziras, ke mi montru ĝin al Ivan Gorĉev, se li resaniĝos.

“…Iam mi estis fama trompludisto. Kiam mi akiris multe da mono, mi ĉesis tion: Mi oiniis por eterne. Sed iu devigis min ludi denove. Temis ne pri tio, ke mi trompu, aŭ superruzu iun. Mi devis mortigi. Pert kartludado.

Nek la lego, nek Sharo, nek la lastas momento ĉi tie sur la morta lito povas forviŝi de antaŭ miaj okuloj la vizion de tiu reaperanta brava, kara, long-liphara, strang-brova, gaja, rusa sinjoro, kiun, cedante al la devigo, mi mortigis per la kvina flösch.

Li nomiĝis Aleksandro Gorĉev. Kaj Ivan Gorĉev, kiu estis bona al mi, kiel mia frato, estis lia filo. Ankaŭ li fariĝis viktimo de trompludo. Li rakontis al mi, tiun tagon, kiam Benguz preskaŭ mortigis lin. Kaj mi sciis, ke oni stampis lin trompludisto kun tiu sama malico, pro kio tiu kompatinda, maljuna Gorĉev, lia patro, motrpafis sin. Mi sentas mia devo rakonti la sekreton al tiu mi kara, bonkora amiko. Tiel do li eble reakiros sian honoron, kaj eble ĝi povos redoni ankaŭ al tiu mortinta homo, kiu eble paciĝos kun mi rekompence por tiom da suferoj, per kio mi pagis pro lia morto kaj honoro.

Tio okazis en Schwinemünde. Mi kartludis kun iu… kaj mi gajnis nekredeble multe da mono… ĉio sukcesis ĉe li… kaj tiam… subite evidentiĝis, ke li… ke li scias pri mi… Li perdis intence tiel altan sumon. Li atentis, ke mi trompas kaj toleris. Poste li ĉantaĝis min… Li deziris, ke mi instruu lin trompludisto, ke li veturu kun mi kaj povu atenti min. Mi devis obei. Li lernis kaj progresis kun nekredebla persistemo antaŭ miaj okuloj. Li lernis dum noktoj iujn artifikojn, kiel rekoni ĉiujn plej etajn signojn sur la kartoj dismetataj, kaj doni aliajn anstataŭ tiuj por alpreni la pli bonajn al si. Mi tre miris pri tiu homo, ĉar li havis tre multe da mono. Hazarde mi eksciis ankaŭ tion, ke li estas altranga sinjoro. Li finis la lernado post unu jaro. La lastan vesperon li kartludis kun mi. Li trompis, gajnis, kaj vane mi atentis: mi vidis nenion. Mi konfesas: li superis min. Sed ĝi estas granda afero! Poste li malaperis, kaj mi ne aŭdis pri li.

Foje mi vojaĝis al Egiptio. Estis granda rikolto, sed ĝi ne apartenas al la historio. En la kazino de Kairo, kie mi ludis, subite mi ekvidis tiun homon. Li ludis kun oficiroj. Mi atentis lin el la spegulo, kaj mi vidis, ke li trompas. Sed tio estis interesa. Li trompis dum la tuta vespero kaj ne gajnis. Eĉ. Li estis perdanta. Mi ne komprenis. Angla, kolonia kolonelo, nomata Grey gajnis la plej multe. La aliaj du partneroj, iu estis milionulo kaj suker-barono, la alia konata diplomato, estis ekster iu ajn supekto. Baldaŭ mi aŭdis, ke mia disĉiplo loĝas ĉi tie duon jaron, li ludas la duan fojon. Liaj partneroj estas pasiaj kartludantoj. Mi ne komprenis. Kolonelo Grey ludis kun fabela bonŝanco. Plie ŝajntis tiel, ke li estas la trompludisto, sed mi vidis klare, ke li eĉ konjekton li ne havas pri tio. Ili ludis jam la duan tagon. Laŭ fakĵargono la kartoj verŝiĝis al la kolonelo. Ankaŭ la mono verŝiĝis al li. Kaj sekvan tagon antaŭtagmeze la kolonelo mortpafis sin.