Jenő Rejtő - Sinjoro Vanek en Parizo

Mi vizitis Bourin-on pro la respondo.

Nek hodiaŭ mi scias, kion parolis Bourin kun la ĉefdirektoro de la banko. Li akceptis min jene, enpaŝinte al li.

– Sinjoro Almási, mi dungas vin, kiel raportiston por mil frankoj pomonate. Ĝi ne estas multa. Sed mi promesas al vi, se vi finfaros tiun aferon, kiun vi komencis, vi fariĝos granda homo ĉe tiu ĵurnalo. Jen estas dokumento, se ankaŭ vi volas tiel, ĝi garantias sinjorinon Pollard pri dumviva rento, mil-franka pomonate. La kreditbanko Lyonaise eldonis tiun dokumenton, je mia kuranta konto. Venu, ni triunku aperitivon je tio!

Mi jam ne scias, kiel mi dankis lin, nek Baurin okupiĝis pri tio multe, sed malsuprenirinte li avertis min, ke mi havos tre malfacilan taskon. Li donis sian vorton al la ĉefdirektoro de la banko, ke lia ĵurnalo ne tuŝos la aferon de la vidvino, se lia raportisto laboros plu. Li asignis mian unuan salajron. Tiam mi rakontis la historion de paŝao Emir. Li pensadis.

– Vidu, filo mia. Ĵurnalo ne povas kapti la aferon ĉi tie. Sed raportisto jes… Se li faros grandan aferon el tio, aŭ ne. Vi ricevos mil-frankan salajron ĉiumonate por akiri informojn… vi devas solvi ĝin dum du monatoj. – Kaj mi transprenis mil frankojn ĉe la kaso.

Unuavice mi vizitis mian solan, grandaniman protektanton en la policejo. Hazarde la deĵoranta kapitano estis tie, kiu donis al mi dudek frankojn, kiam mi havis febron.

– Ĉu vi rekonas min, sinjoro kapitano?

– La verkisto – li kriis post mallonga pensado. – Kiu loĝas ĉe sia amiko kaj estas senhejma, krome li havas turkajn delirojn!

– Prave! Ĉu vi bonvolus helpi min?

– Kia demando ĝi estas! Verkisto! Mi ja ne kutimas legi multe, sed mi apatenas al la membroj de tiu nacio, kiuj ĉiam altetaksis la verkistojn.

Li diris tion entuziasme, tamen veras, ke jam post la tempo de la aperativo, sed sincere.

– Sinjoro kapitano! Mi fariĝis ĵurnalisto, kaj iu minacis min vivdanĝere! Mi denuncos tiun!

– Rovin! La dosierojn!

Mi foliumis ĝin proksimume unu horon. Kiaj ulaĉoj ekzistas en la mondo! Kun cikatroj kaj deformiĝinta vizaĝo, kaj…

– Paŭlo la Longa! Mi alkondukos lin posttagmeze! Li estas ĉe sia amatino!

Poste mi iris de la kapitano al la vidvino. Mi montris al ŝi la dokumenton pri la mil-franka dumviva rento.

– Mi ne scias, ĉu ĝi valoras tiom… Mia edzo skribis nur kelkajn vorojn en sia adiaŭa letero, kaj li skribis aldone, ke ni publikigu ĝin… La aliajn leterojn li ne menciis, mi povas montri tion, eĉ unu vorto ne estas skirbata pri ĝi…

– Montru al mi la lastan!

– Oni forprenis tion de mi. Sed mi scias ĝian enhavon. Li skribis: “Mi mortos pro Galachad”… Ĉu vi fartas malbone, sinjoro?

Dufoje mi vidis tiun vorton en la baroka vilao, unue en la ĉambro de Nedda.

– Kiu forportis la leteron?

– La junulo. Mi ne povas diri pli multe al vi…

Mi ŝanciliĝadis sur la straton kaj la pensoj svarmis en mia kapo. La bankiero, kiu mortigis sin, kaj Glachad! La barolka vilao kaj Galalchad! Do paŝao Emin mortigis sin pro la skandalo de kartludado, ĉu la baroka vilo?! La nokta, funebra procesio kaj Nedda, Nedda kaj denove Nedda!

Mi tute ne rimarkis, kaj mi staris antaŭ la vilao. La fenestro de Nedda estis malfermita. Mi sureniris al ŝi.

Ŝi akceptis min tre amikeme. Ŝi rigardis sur min maltrankvile, ĉi mi havas ankoraŭ febron, ĉu vere mi fartas pli bone?

– Nedda, mi dungiĝis al granda ĵurnalo, kaj la vojo de kariero staras antaŭ mi. Sed mi rompis nian kontrakton! Mi amas vin, Nedda, edziniĝu al mi!

Ŝi rigardis al mi malgaje, sed mi vidis tiel, ke ŝi ne estis surprizita.

– Mi ŝatus, se vi ekscius mian veran nomon. Mi estas Nedda Gorĉev, kaj tiu ĉi domo apartenas al mia frato. Mia patro posedis ĝin. Mia patro mortigis sin… pro ia historio de kartludado… – Ŝi ekmordetis sian lipon, ŝi povis daŭrigi nur malfacile. – Kaj antaŭ du jaroj mia frato… Kiam mi jam pensis, ke fine… fine li atingis rodon, ĉio estos en ordo… ankaŭ li implikiĝis en ion, kaj… kartludo… flasa karludado… – ŝi apenaŭ povis paroli. – Li devis forlasi sian familino, edzinon, ĉiun… li dungiĝis al la legio… Kiam okazis tio al mia patro, mi ankoraŭ estis malgranda infano, kaj iu nia parenco el Londono akceptis min… Nek mim scias pli multe… Mia frato iafoje petis min fari ion, dum li kuŝis malsane en Afriko… kim li revenis hejmen… mi do helpis lin, sed sinceredire mi ne sciis en kio. Li diris, ke li ne volas implikiĝi en tion… Grafo Vlasta estas mia sola protektanto.

– Kaj… kiu estas tiu grafo Vlasta – mi demandis.

– Li estis la plej bona amiko de mia patro, kiu ekprotektis nin post la katastrofo. Ĉiu forlasis nin, nur tiu homo restis apud ni… Li estis bona ankaŭ al mia frato. Ĝrafo Vlasta, sed li ne uzas sian titolon. Li estas eleganta sinjoro, tamen li persistas apud mi… Tio agrablas al mi… Se li petus mian manon, mi edziniĝus al li kaj… – ŝi ruĝiĝis, – eblas, ke li petos ĝin…

Frunte ŝi apogiĝis al la vitro, tre malfacile venis voĉo tra ŝia gorĝo.

– Li petis… mian manon…

Kiom multe da aferoj runiĝis en mi sur tiu obstina punkteto de la malbono. Mi estis post la vera batalo. Ĉar ne la fina sukceso estas la triumfo, sed la unua. La unua serioza trapenetro sur la frondo de la senhaveco! La neeblaĵo! Ĝi estas bonega! Salti antaŭ la aliajn, grizajn almozulojn, nur nazlongon da distanco! Nur iomete atesti, ke mi ne estas averaĝzlo! La sekvaj cent aŭ mil kilometroj jam signifas la mondfamon, riĉecon, rangon: ĉio ĉi estas neniaĵo, rilate tiun ĉi triumfon. Sed nun kial? Aŭ: pro kiu! Mi premis mian frunton al la tablo.

Ŝi venis tien kaj brakumis min. Ŝi apogis sian vizaĝon al mia kapo, kaj ŝiaj nervozaj fingroj tremante, malesperiĝinte karesis miajn hararon, ŝultron…

Ne mi estas la kulpa, sed mi ekkisis ŝin longe, pasie.

Ŝi liberigis sin el mia brakumo kun larmovualitaj okuloj.

– Ni ne turmentu unu la alian, Petro. Ankaŭ mi amas vin. Sed mi ne povas edziniĝi al vi. La kartludo… La falsa ludo. Ĝi… Ŝajnas, herediĝas… estas en mia sango… Mi edziniĝos al Vlasta. Ĉar li estas bona, kaj ĉiu estus kruela al ni, ĉiu rompis bastonon super ni… Kaj mi povus esti feliĉa kun neniu, nek kun vi. – Kaj la liberpensulino plendis plorante la malĝojon de senpova virino malliberiĝantaj malantaŭ la liberaj pensoj, kiu bategas la fermitan pordon de la vivo en la intereso de sia sorto. – Mi ne havos infanojn, ĉar mi ne volas naski krimontajn trompludistojn. Mi ne volas havi gefilojn, kankam mi tre ŝatus.

Li faligis sin sur la tablon ploregante. Kion mi povis diri? La mallumo disiĝis je krudaj ombroj, kaj stranga ŝriko de malproksima hupo atentigis nin pri io.

– Diru tion – mi demandis subite, – kion vi serĉis sub la adreso strato Forbin, n-ro 18.

– Mi havas sekreton – ŝi diris rapide kaj konfeseme. – Mi apenaŭ ricevas monon de miaj parencoj el Londono, por ke mi povu lerni, mi iras tien… labori… – ŝi glutis kaj korektis sin. – Mi estas manekeno ĉe Louis et Broghers. Ili prezentas sur mi iliajn novajn kreitaĵojn. Vespere aŭ nokte mi devas aperi en elegantaj amuzejoj, portante la novajn modelojn de la entrepreno kaj… tiam grafo Vlasta akompanas min.

– Kial vi volis, ke apaĉo el Belleville prirabu min. Kion mi havas, kion mi ne estus doninta al vi?

Ŝia vizaĝo fariĝis timema kaj malkonfida. Ŝi observis min kun gapanta mieno. Ŝi repaŝas kaj rigardas min suspekteme kaj timiĝinte…

– Ĉu vi scias tion? – ŝi demandas malfacile spirante. – Ĉu vi do sekvis min kaŝe? Respondu!

– Vi respondu!

– Mi do diros! – ŝi ploregis. – Ŝebao, antaŭ ol li alvenis ĉi tien, renkontiĝis kun mia frato ie en Afriko kaj kunportis ion de li… Mi ĵuras, nek mi scias kion! Nur tion, ke en ĝi estas la sep-flama grendado, dike orumite. Tiam estis ĉe vi la havaĵo de Ŝebao. Kompreneble mi menciis vian nomon. Sed temis pri la havaĵo de Ŝebao. Mia frato skribis pri tio. Mi vizitis vian societon pro Ŝebao, sed baldaŭ mi ekŝatis la knabojn! Ĉu vi memoras?! Kato-piedon. Kaj eblis diri ion nek al Ŝebao, nek al vi, ĉar mia frato skribis, se oni rigardos tiun objekton pli ekzakte, oni divenos ties sekreton, kaj tio neniel okazu.