Барбара.
Вунь стайня, адвядзіце туды коней,
Пасля прыходзьце да мяне ў палац.
Мы разам павячэраем, і вы
Раскажаце пра Кракаў падрабязна.
Мнішак.
О, дзякуй вам! Чым толькі адплаціць
Змагу я панне за такую ласку? Ну, не атрутай жа…
Барбара.
Не, шчыраю размовай. Чакаю вас.
Мнішак кланяецца і выходзіць.
Не веру, а бывае…
Калі ў вадзе чысцюткай, як сляза,
Жыве хвароба страшная. I мёдам
Салодкім можна проста атруціць…
Каханы мой! Няўжо ўсё гэта праўда?!
Няўжо цяпер душой ты не са мной?
Ад усяго я ў гэтым свеце збегла,
Альбо з табою ў рай, альбо адной у пекла.
Кракаў. Каралеўскі палац. Пакоі каралевы Боны.
Уваходзяць каралева Бонаі Радзівілы.
Радзівіл Чорны.
Мы дзякуем вам шчыра, каралева,
Што вы ў такі для вас нялёгкі час
Змаглі прыняць нас.
Бона.
Радзівіл Чорны.
Бона.
Надзеі, князь, ужо зусім няма,
Наш уладар паўстане перад Богам
Не сёння заўтра.
Радзівіл Чорны.
Літасцівы Бог!
Прымі свайго пакорлівага служку
Ласкава. I занадта не судзі.
Бона.
Радзівіл Чорны.
У Кракаў нас прыслалі
Два абавязкі: перад сваім родам
I перад каралеўскаю сям’ёй.
Бона
Радзівіл Чорны.
Адкрыць я тайну мушу.
Наша сястра і сын ваш Жыгімонт
Каханнем моцна звязаны.
Бона
Радзівіл Чорны.
Паверце, я хацеў гэта спыніць. Сястра яму не пара.
Бона
Радзівіл Руды.
Але яна й не цацка для забавы.
Род Радзівілаў — самы годны род
Ў Вялікім княстве.
Радзівіл Чорны.
Я зрабіў усё.
Усё, што толькі мог, каб перашкодзіць
Ім сустракацца.
Бона.
Радзівіл Чорны.
Ды іх нядаўна тайна павянчалі!
Бона.
Радзівіл Чорны.
Праўда, каралева.
Я з тым плябанам сам размову меў!
Ён іх вянчаў па просьбе Жыгімонта.
Радзівіл Руды.
Бона
Гэта можа быць.
Ды толькі ўсё, што робяць па-зладзейску,
Употайкі, цішком — не трэба Богу,
А значыць, непатрэбна будзе ўсім!
Я гэты шлюб ніколі не прызнаю.
I Польшча не прызнае! I касцёл!
Бо з прынцам можна ўпотайкі кахацца,
Ды толькі нельга ўпотайкі вянчацца.
Ён не жаўнер, а будучы кароль,
I жэніцца ён з Габсбургскай прынцэсай.
Радзівіл Руды.
Бона (паказвае Радзівілам аркуш).
Вось спіс каханкаў вашае сястры,
Усіх каханкаў пасля смерці мужа,
Калі ў ім праўды толькі напалову…
Што напалову! Толькі адна чвэрць.
Ёй пазайздросціць можа куртызанка.
Радзівіл Чорны.
Няпоўны спіс. Дадайце свайго сына,
Ён у яе не першым быў, але
Ён у яе апошні, каралева!
Апошні самы!
Бона.
У яе гады
Занадта рана ў гэтым ставіць кропку.
Яшчэ ўсё будзе.
Радзівіл Руды.
Не, ужо не будзе.
Ёй без яго не жыць. Яна памрэ!
Бона.
Каб ад кахання людзі паміралі,
Ўсе гарады даўно б пустымі сталі.
Радзівіл Чорны.
Каханне проста не даецца людзям,
Адзін агнём гарыць, другі яго астудзіць.
Шчаслівы той, хто некалі кахаў,
Бо ад яго дабрэйшым свет наш стаў.
А спіс складалі, каралева, людзі.
Галоўны спіс яшчэ у Бога будзе.
Радзівіл Руды.
I можа, нехта, што тут свята жыў…
Больш за Барбару нават награшыў.
I не паперка будзе! Цэлы стос!
Блудніцы ж дараваў Ісус Хрыстос.
Бона. Я штодня чытаю Святое Пісанне… Хрыстос сапраўды дараваў Марыі Магдаліне. Але пасля гэтага яна ўсё жыццё плакала, клялася і маліла Бога ёй дараваць, а не села на каралеўскі пасад, каб быць для людзей прыкладам высакароднай жанчыны і маці народа,
Радзівіл Руды. Сястра не хоча быць каралевай. Яна хоча кахаць і быць каханай.
Бона. А сын мой хоча ці не хоча, а павінен быць каралём Польшчы! I побач з ім будзе жанчына, якую ні ў чым… ні ў чым не змогуць папракнуць ні Бог, ні людзі. З вышэйшых асоб, асоб царскага роду людзі бяруць прыклад ва ўсім. Вы жадаеце, каб маладыя жанчыны Кароны жылі па прыкладу сястры вашае? Думаю, што вы гэтага не жадаеце.
Читать дальше